Pozostałe zmiany ustawie nowelizującej Polski Ład uchwalonej przez Sejm

Celem nowelizacji jest usunięcie wątpliwości interpretacyjnych zgłaszanych przez podatników w zakresie art. 15c ustawy CIT. Od 2022 roku ustawodawca doprecyzował, że wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów z tytułu finansowania dłużnego podlega kwota przewyższająca 3.000.000 zł albo kwotę odpowiadającą 30% uzyskanego przez podatnika EBITDA. Tym samym ucięto spory - rozstrzygane na korzyść podatników przez sądy administracyjne - czy limit finansowania dłużnego oblicza się przez zsumowanie wartości 30% EBITDA oraz 3 mln zł. Nowe brzmienie przepisów zrodziło z kolei wątpliwość czy podatnik nie powinien wyłączać z kosztów uzyskania przychodów mniejszej z powyższych wartości. W nowelizacji ustawy doprecyzowano, że wyłączeniu podlegać będzie wyższa ze wskazanych kwot (3.000.000 zł; 30% EBITDA). 

Ponadto, w ramach Polskiego Ładu z początkiem 2022 roku dodano w ustawie o CIT ograniczenie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego udzielonego przez podmiot powiązany na sfinansowanie działań restrukturyzacyjnych lub akwizycji innych podmiotów (art. 16 ust. 1 pkt 13f). Uwzględniając jednak fakt, iż celem tego przepisu było wyeliminowanie działań optymalizacyjnych w grupach podmiotów powiązanych, ustawodawca złagodził skutki tego ograniczenia poprzez:

• wyłączenie stosowania go w przypadkach finansowania dłużnego udzielonego na akwizycję podmiotów niepowiązanych z podatnikiem (w rozumieniu przepisów o cenach transferowych), przy czym w toku prac legislacyjnych dodano dodatkowe wyłączenie dla nabycia kolejnych udziałów w danym podmiocie w ciągu 12 miesięcy, licząc od dnia pierwszej częściowej akwizycji oraz
• wyłączenie finansowania dłużnego udzielonego przez banki lub przez SKOKi, mające siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do EOG. 

Zmiany w zakresie finansowania dłużnego stosuje się wstecznie do kosztów finansowania dłużnego poniesionych od początku 2022 r. (lub od początku roku podatkowego rozpoczynającego się po tym dniu).

Zmiana treści art. 15 ust. 4h ustawy CIT podyktowana jest względami ujednolicenia zasad rozpoznawania kosztów uzyskania przychodów związanych z wynagrodzeniem pracowników. Wynagrodzenia brutto pracowników stanowią koszt uzyskania przychodu w miesiącu, za który są należne, pod warunkiem, że zostały wypłacone terminowo (tj. nawet, jeśli termin zapłaty wypada po zakończeniu miesiąca, którego dotyczą). Z kolei składki w części finansowanej przez pracodawcę były dotychczas rozliczane według odrębnych zasad, co w praktyce dla pracodawców dokonujących wypłaty wynagrodzeń po zakończeniu miesiąca (np. do 10-tego kolejnego miesiąca) rodziło obowiązek przesunięcia momentu rozpoznania kosztu uzyskania przychodu. Zmiana ma na celu likwidację tej rozbieżności w ujęciu składek finansowanych przez pracodawcę, pod warunkiem, że składki zostaną opłacone do ZUS w terminie wynikającym z odrębnych przepisów.

Należy zauważyć, że ww. zmiana dotyczy wyłącznie składek opłaconych przez pracodawcę terminowo. W przypadku niedochowania terminu zapłaty składek - podobnie jak w odniesieniu do wynagrodzenia brutto - zastosowanie ma zasada kasowa (art. 16 ust. 1 pkt 57-57a ustawy o CIT).

Z założenia podatek od przychodów z budynków powinien być neutralny dla rzetelnego podatnika. Oznacza to, że podatek ten - zapłacony i nieodliczony od podatku obliczonego na zasadach ogólnych – może podlegać zwrotowi w wyniku postępowania podatkowego prowadzonego na wniosek, jeżeli organ podatkowy nie stwierdzi nieprawidłowości w rozliczeniach podatkowych podatnika. 

W praktyce, zainicjowane przez podatników postępowania w sprawie zwrotu podatku od budynków ujawniły problemy, wynikające z braku określenia w obowiązujących przepisach trybu weryfikacji jak i zasad zwrotu. Każdorazowe stosowanie procedury postępowania podatkowego, samodzielnie lub w połączeniu z pozostałymi procedurami podatkowymi (czynności sprawdzające, kontrola podatkowa, kontrola celno-skarbowa), prowadziło do wszczęcia nadmiernie rozbudowanego i czasochłonnego postępowania dowodowego zakończonego wydaniem decyzji na podstawie art. 207 Ordynacji podatkowej. Powyższy problem nabrał w ostatnim czasie ponownie na znaczeniu (przypomnijmy - obowiązek z tytułu podatku od budynków był zawieszony od 1 marca 2020 r. do czasu zakończenia obowiązywania stanu epidemii, tj. 31 maja 2022 r.)  

W związku z ustawodawca zrezygnował z obowiązku wydawania decyzji o zwrocie podatku w przypadku, jeśli wniosek nie budzi wątpliwości. Ponadto, wykreślono z przepisu nadmiernie formalistyczny katalog przesłanek warunkujących zwrot podatku (tj. sformułowanie “jeżeli organ podatkowy nie stwierdzi nieprawidłowości wysokości zobowiązania podatkowego lub straty, obliczonych zgodnie z art. 19 w złożonym zeznaniu podatkowym, oraz podatku od przychodów z budynków, w szczególności jeżeli koszty finansowania dłużnego poniesione w związku z nabyciem lub wytworzeniem budynku, jak również inne przychody i koszty ustalone zostały na warunkach rynkowych”).

Ustawodawca zrezygnował z obowiązku dołączania do zeznania podatkowego załącznika, w którym dotychczas wykazywane były nieuregulowane wierzytelności lub zobowiązania zmieniające podstawę opodatkowania, co pozwoli na uproszczenie obowiązków administracyjnych po stronie podatników.

Ponadto, w przypadku podatników uzyskujących dochody opodatkowane różnymi stawkami doprecyzowano, że korekta podstawy opodatkowania następuje proporcjonalnie w odniesieniu do każdego rodzaju dochodów.

Ww. zmiany stosuje się do zeznań za rok 2023 (a zatem składanych w 2024 r.).

Zgodnie z kolejną zmianą, podatnicy osiągający dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, które opodatkowane są preferencyjną stawką 5% (tzw. IP Box) nie będą mieć możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania tą preferencyjną stawką wydatków na dokonanie pierwszej oferty publicznej. Zmiana ta jest motywowana faktem, że wydatków poniesionych na dokonanie pierwszej oferty publicznej nie można uznać za koszty, które służą osiągnięciu, zabezpieczeniu czy zachowaniu źródła przychodów z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.

Więcej informacji... 

Nowelizacja przewiduje doprecyzowanie obowiązujących od 1 stycznia 2022 r. przepisów dotyczących rozliczania strat przez spółki tworzące podatkowe grupy kapitałowe (PGK) poprzez potwierdzenie tej tej możliwości w odniesieniu do strat powstałych przed od rokiem podatkowy rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2021 r. (warto przypomnieć, że w pierwotnym brzmieniu projektu MF dążyło do ograniczenia tej regulacji tylko do “nowych” strat).

W toku prac legislacyjnych dodano do projektu zmiany mające na celu wydłużenie tarczy antyinflacyjnej od 31 października (ze względu na upływający termin dotychczasowych rozwiązań) do końca 2022 r. poprzez: 

1) utrzymanie czasowego obniżenia stawek VAT w zakresie żywności, paliw silnikowych, gazu ziemnego, energii elektrycznej i cieplnej, nawozów i innych środków wspomagających produkcję rolniczą;  

2) utrzymanie czasowego obniżenia stawek akcyzy na paliwa silnikowe, energię elektryczną i lekki olej opałowy oraz utrzymanie czasowego wyłączenia z podatku od sprzedaży detalicznej sprzedaży paliw;

3) utrzymanie w mocy zwolnienia od akcyzy dla energii elektrycznej wykorzystywanej przez gospodarstwa domowe.

Ponadto, ustawą nowelizującą objęto utrzymanie stawek VAT na dotychczasowym poziomie podwyższonym o 1 p.p., czyli 23% i 8% na kolejne lata (od 2023) w korelacji do wydatków na obronność, tj. do końca roku, w którym suma zdefiniowanych wydatków na obronność będzie wyższa niż 3% PKB. W ten sposób zastąpiono dotychczasową korelację podwyższonych stawek z ze stanem finansów publicznych i z ogólną kondycją gospodarki. Powyższe zostało uzasadnione obecną sytuacją geopolityczną związaną z wojną na Ukrainie i koniecznym skokowym wzrostem wydatków na obronność.

Ww. zmiany obejmują ustawę o VAT, ustawę o podatku akcyzowym, ustawę o podatku od sprzedaży detalicznej oraz ustawę o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom.

Zmiana usuwa wątpliwości co do stosowania zasady, iż obowiązek sporządzenia informacji o umowach z nierezydentami (ORD-U) nie występuje w przypadku podmiotów, które są zobligowane do sporządzenia informacji o cenach transferowych TPR. Zwolnienie z tego obowiązku dotyczy jedynie podmiotów dokonujących transakcji kontrolowanych z podmiotami powiązanymi, niestanowiących tzw. transakcji rajowych. Zwolnienie nie dotyczy również tzw. transakcji rajowych z podmiotami niepowiązanymi, które podlegają obowiązek sporządzania informacji TPR. W tych przypadkach może wystąpić obowiązek złożenia zarówno ORD-U, jak i informacji o cenach transferowych.

Nowelizacja obejmuje zmianę trybu przekazywania informacji o zdarzeniach prawnych, które mogą spowodować powstanie zobowiązania podatkowego, zawartych w aktach notarialnych, które dotychczas były przekazywane do poszczególnych organów podatkowych w postaci papierowych wypisów. Na skutek wprowadzonych zmian dane będą przesyłane do Szefa KAS za pomocą środków komunikacji elektronicznej przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego służącego przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, który jest już stosowany przez notariuszy od kilku lat. Obowiązek ciążący na notariuszach będzie podlegał wykonaniu w terminie 7 dni od dnia odpowiednio sporządzenia lub zarejestrowania dokumentu, co jest tożsame z terminami aktualnie obowiązującymi notariuszy wskazanymi w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. W tym terminie notariusz będzie zobowiązany również umieścić elektroniczny wypis w Centralnym Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych.

Wymienione zmiany obejmują Ordynację podatkową, ustawę o podatku od spadków i darowizn, ustawę o PCC i ustawę o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

• doprecyzowanie, że obowiązkiem ministra właściwego do spraw finansów publicznych jest w istocie udostępnianie wizualizacji wzoru dokumentu elektronicznego, a nie samego wzoru tego dokumentu (schemy), który zgodnie z obowiązującymi przepisami jest umieszczany przez Ministra Cyfryzacji w Centralnym Repozytorium Wzorów Dokumentów Elektronicznych (CRWDE) - art. 28a ustawy o CIT;
• zmiana terminu dla aktualizacji przez ministra właściwego do spraw finansów indywidualnych danych podatników podatku dochodowego od osób prawnych z kwartalnego (według stanu na pierwszy dzień miesiąca, w którym kończy się dany kwartał roku kalendarzowego) na aktualizację roczną dokonywaną w terminie do dnia 30 września (według stanu na pierwszy dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym indywidualne dane podatników mają zostać podane do publicznej wiadomości, tj. wg stanu na dzień 1 sierpnia) - art. 27b ust. 8 ustawy o CIT;
• wprowadzenie obowiązku składania  informacji CIT-ST za pomocą środków komunikacji elektronicznej - art. 28 ust. 4 ustawy o CIT;
• zmiany w ustawie o PIT dostosowujące do generalnej zasady mającej obowiązywać od 2023 r., że wnioski i oświadczenia mające wpływ na obliczenie zaliczek przez płatnika będą dotyczyć również kolejnych lat podatkowych;
• wprowadzenie w ustawie o PIT trybu wnioskowania przez płatnika o stwierdzenie nadpłaty z tytułu zryczałtowanego podatku, o którym mowa w art. 30 ustawy o PIT. W takich przypadkach do tej pory wniosek mógł złożyć jedynie podatnik, jednak podatnik nie rozliczał tego podatku w swoim zeznaniu podatkowym, więc mógł nie wiedzieć o istniejącym uprawnieniu;
• korekta zapisów dotyczących usługi Twój e-PIT;
• zmiana przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorcy (ryczałtowca), który nie przekaże do ZUS informacji o miesięcznym przychodzie;
• oraz zmiany porządkowe.