Nowelizacja podatkowa zmieniająca przepisy funkcjonujące od 1 stycznia 2022 r. w ramach tzw. Polskiego Ładu 2.0 weszła w życie 1 lipca 2022 r.
Obniżenie stawki PIT do 12 %
Jedną z najważniejszych zmian jest obniżenie stawki pierwszego progu PIT z 17% do 12% dla całego dochodu uzyskanego w 2022 roku. Rozwiązanie dotyczy podatników rozliczających się według skali podatkowej, czyli emerytów i rencistów, pracowników, zleceniobiorców oraz niektórych przedsiębiorców. Obniżenie stawki ma bezpośredni związek z likwidacją ulgi dla klasy średniej, która w swoim założeniu miała łagodzić skutki podatkowe braku odliczenia składki zdrowotnej od podatku.
Likwidacja tzw. ulgi dla klasy średniej
Tzw. ulga dla klasy średniej została zlikwidowana ze skutkiem od 1 stycznia 2022 r., jednak zachowano możliwość rozliczenia podatnika za 2022 rok z uwzględnieniem ulgi dla klasy średniej, gdyby taki podatnik miał stracić na nowych zasadach.
Organ podatkowy z urzędu będzie zobligowany przeprowadzić wyliczenie tzw. „hipotetycznego podatku” – tj. stosując zlikwidowaną ulgę dla klasy średniej oraz stawkę podatku 17% dla pierwszego progu podatkowego. W sytuacji, gdy rozliczenie z ulgą oraz ze stawką podatku 17% okazałoby się dla podatnika korzystniejsze (niż bez ulgi oraz ze stawką 12%) – organ podatkowy zwróci podatnikowi wynikającą z porównania nadpłatę.
Możliwość częściowego odliczania składki zdrowotnej od podstawy opodatkowania
Na mocy wprowadzonych z początkiem lipca zmian, przedsiębiorcy, których dochód opodatkowany jest podatkiem liniowym, zryczałtowanym podatkiem dochodowym lub na podstawie karty podatkowej, mają możliwość częściowego odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej. Odliczenie wpływa na zmniejszenie podstawy obliczenia podatku.
Roczne limity zależnie od formy opodatkowania wynoszą:
- w przypadku opodatkowania podatkiem liniowym – 8 700 zł (pomniejszenie dochodu lub zaliczenie w koszty uzyskania przychodów);
- w przypadku opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym – 50% kwoty zapłaconych składek zdrowotnych (pomniejszenie przychodu);
- w przypadku opodatkowania na podstawie karty podatkowej – 19% zapłaconej składki (pomniejszenie podatku)
Ujednolicenie terminów składania zeznań rocznych
Termin składania zeznań podatkowych dla przedsiębiorców opodatkowujących przychody ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych został ujednolicony względem podatników rozliczających się podatkiem liniowym lub według skali podatkowej. Zatem, podatnicy, którzy wpłacają ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, będą mieli więcej czasu na złożenie zeznań podatkowych za rok 2022. Podatnicy ci dotychczas mieli czas tylko do końca lutego roku następującego po roku podatkowym (formularz PIT-28 lub PIT-28S).
W wyniku wprowadzonych zmian podatnicy rozliczający się ryczałtem, liniowo lub według skali podatkowej, będą składać roczne zeznania podatkowe do 30 kwietnia roku następującego po danym roku podatkowym. Również podatnicy rozliczający się przez kartę podatkową zyskali więcej czasu na złożenie deklaracji (do końca lutego, a nie - jak dotychczas - do końca stycznia następnego roku podatkowego).
Nowe zasady stosowania kwoty wolnej przy zaliczkach
Zmienione zostały zasady, na jakich płatnicy będą uwzględniać kwotę zmniejszającą zaliczkę na PIT. Ta zmiana wchodzi w życie od 1 stycznia 2023 r. i polega na tym, że przy zbiegu kilku umów podatnik może upoważnić maksymalnie 3 płatników (pracodawców, zleceniodawców, ZUS) do zmniejszania zaliczek na PIT o kwotę wynosząca łącznie 3 600 zł, tj. 12% kwoty wolnej od podatku - stosunkowo do ilości upoważnionych płatników. Do 31 grudnia 2022 r. podatnik ma możliwość wyboru tylko jednego płatnika do stosowania kwoty zmniejszającej podatek.
Ponadto, od 1 stycznia 2023 r. umożliwiono odliczenie kwoty wolnej od podatku od zaliczek na PIT z tytułu umów zlecenia.
Z dniem 1 lipca 2022 zniesiono obowiązek podwójnego wyliczania zaliczek na PIT, tj. według zasad z roku 2021 i 2022 oraz porównywania ich w celu wyboru zasad korzystniejszych dla podatnika.
Powrót do wspólnego rozliczenia z dzieckiem w przypadku samotnych rodziców
Nowe regulacje przywróciły rodzicom samotnie wychowującym dzieci możliwość rozliczenia z dzieckiem. Wspólne rozliczenie zastępuje ulgę dla samotnych rodziców w wysokości 1 500 zł, która została wprowadzona przepisami Polskiego Ładu.
Preferencje podatkowe dla rodziców, opiekunów i dzieci
Zgodnie z nowymi zasadami, zwiększeniu uległy kwoty zarobków, jakie może osiągnąć dziecko bez utraty preferencji podatkowych przez rodziców, tj. za rok 2022 limit kwoty zarobków dziecka wynosi 16 061,28 zł (12-krotność renty socjalnej), zamiast dotychczas obowiązującego limitu 3 089 zł w skali roku.
Dodatkowo, renty rodzinne małoletnich dzieci nie są doliczane do dochodów rodziców. Dziecko jako odrębny podatnik również skorzysta z kwoty wolnej, ale nie w pełnej wysokości, tj. rodzice samotnie wychowujący dziecko uwzględnią w swoim rozliczeniu półtorakrotność kwoty wolnej od podatku (45 000 zł). Natomiast z kwoty wolnej w podwójnej wysokości, tj. 60 000 zł, skorzysta rodzic rozliczający się z samotnie wychowywanym dzieckiem z niepełnosprawnością.
Ulgi podatkowe (ulga dla młodych, na powrót, dla rodzin 4+, pracujących seniorów) będą obejmowały również zasiłki macierzyńskie przyznawane rodzicom i opiekunom przyjmującym dzieci na wychowanie.
Możliwość zmiany formy opodatkowania przychodów z najmu prywatnego
Ustawa nowelizująca Polski Ład wprowadziła możliwość zmiany formy opodatkowania przedsiębiorców z ryczałtu na skalę podatkową za drugą połowę roku (od 1 lipca 2022 r.) lub z ryczałtu albo podatku liniowego na skalę podatkową za cały 2022 rok.
Podatnicy, którzy zdecydowali się na zmianę formy opodatkowania w trakcie roku, byli zobowiązani do złożenia oświadczenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego lub zmiany w CEIDG do 22 sierpnia 2022 r. W takim przypadku podatnicy będą składali za 2022 rok dwa zeznania roczne:
- PIT-28 lub PIT-28S – w celu rozliczenia przychodów rozliczanych ryczałtem za okres styczeń–czerwiec 2022 roku;
- PIT-36 lub PIT-36S– w celu rozliczenia dochodu na zasadach ogólnych za okres od lipca do grudnia 2022 roku.
Przedsiębiorcy, którzy chcieliby zmienić formę opodatkowania z ryczałtu albo podatku liniowego na skalę podatkową za cały 2022 rok, mogą skorzystać z tej możliwości dopiero po zakończonym roku. W tym celu przedsiębiorcy będą składać zeznanie PIT-36 (bez dodatkowych oświadczeń), pomimo tego, że do końca 2022 roku będą stosować zasady opodatkowania odpowiednie dla podatku liniowego lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Wpłacony w ciągu roku ryczałt lub zaliczki na podatek nie podlegają przeliczeniu.
Możliwość zmiany formy opodatkowania przychodów z najmu prywatnego
Podatnicy uzyskujący przychody z najmu prywatnego w roku 2022, opodatkowanego obecnie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, będą mieli możliwość po zakończeniu roku 2022 rozliczyć ten najem w całości na zasadach ogólnych składając deklarację PIT-36 zamiast deklaracji PIT-28.
1,5% dla Organizacji Pożytku Publicznego
Podatnicy będą mieli prawo przekazać 1,5% (zamiast obowiązującego do tej pory 1%) swojego podatku od dochodów uzyskanych za cały rok 2022, na rzecz organizacji pożytku publicznego w deklaracji PIT składanej za 2022 r. (rozliczenie w 2023 r.).
Modyfikacja ulgi na zabytki
Likwidacja możliwości skorzystania z ulgi na zabytki w przypadku nabycia zabytku nieruchomego od 1 stycznia 2023 r. (zachowana zostanie jednak możliwość odliczenia w ramach ulgi na zabytki określonych wydatków związanych z danym zabytkiem, np. wpłaty na fundusz remontowy czy wydatki na prace konserwatorskie).
Podsumowanie
Wprowadzone zmiany to próba poprawienia przepisów Polskiego Ładu, które weszły w życie 1 stycznia 2022 r. Rozwiązania takie, jak obniżenie stawki PIT do 12%, mają przyczynić się do przynajmniej częściowego zniwelowania negatywnych skutków braku odliczenia od podatku składki zdrowotnej. Pierwotnie rolę tę miała pełnić tzw. “Ulga dla klasy średniej”, z której ostatecznie w nowych przepisach zrezygnowano. Dla podatników osiągających niskie dochody jest to realna obniżka podatków w porównaniu z zasadami obowiązującymi w 2021. Część zmian wynika z krytycznych głosów podatników, pracodawców i przedsiębiorców.
Jak podkreślono, zmiany w zakresie możliwości odliczania składki zdrowotnej (tj. odliczenie - tylko częściowe - składki zdrowotnej w sposób wpływający na zmniejszenie podstawy obliczenia podatku) są odpowiedzią na postulaty przedsiębiorców. Należy jednak pamiętać, że rezultat tej zmiany w odniesieniu do końcowej kwoty podatku do zapłaty będzie daleki od zasad obowiązujących do końca 2021 (tj. odliczenie większości kwoty składki zdrowotnej bezpośrednio od podatku) i tylko w niewielkim stopniu zniweluje negatywne dla przedsiębiorców skutki likwidacji odliczenia składki zdrowotnej od podatku. Korzyści odczują przedsiębiorcy decydujący się na opodatkowanie skalą podatkową, ze względu na obniżenie stawki podatku do 12%.
.
Autorzy:
