Podatnicy są uprawnieni do łącznego stosowania ulgi na prototyp oraz robotyzację

Przepisy nie regulują bezpośrednio kwestii związanych z możliwością łączenia przez podatników ulgi na prototyp oraz robotyzację. Z niedawnej interpretacji wynika, że podatnicy mają możliwość jednoczesnego stosowania obu preferencji - w stosunku do jednego środka trwałego. Niemniej jednak, wskazany przez organy podatkowe algorytm prezentujący sposób łącznej kalkulacji ulg zdaje się być niekorzystny dla podatników.

Stan faktyczny

Przedsiębiorstwa produkcyjne nabywające środki trwałe, będące robotami przemysłowymi mogą je wykorzystywać zarówno w ramach produkcji próbnej nowych produktów, jak i w ramach rutynowej produkcji. Ze względu na specyfikę niektórych środków trwałych, może dojść do sytuacji, w której jeden środek trwały (np. robot przemysłowy) będzie spełniał warunki uprawniające do jednoczesnego zastosowania dwóch preferencji, tj.:

• ulgi na robotyzację oraz 
• ulgi na prototyp. 

W podobnej sytuacji był podatnik (,,Wnioskodawca’’, ,,Spółka’’) z branży produkcyjnej. W związku z tym złożył do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej („Dyrektor KIS”, „Organ”) wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej - m.in w zakresie możliwości jednoczesnego korzystania z tzw. ulgi na prototyp oraz tzw. ulgi na robotyzację w odniesieniu do tych samych, nowych, środków trwałych, które będą wykorzystywane w procesie produkcyjnym Spółki (zwłaszcza w zakresie produkcji próbnej nowych produktów). 

Zdaniem Spółki, przepisy regulujące ulgę na robotyzację, tj. art. 38eb ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (,,Ustawa o CIT’’) oraz ulgę na prototyp, tj. art. 18ea Ustawy o CIT nie wykluczają się wzajemnie. Co w konsekwencji oznacza, że przepisy Ustawy o CIT dopuszczają możliwość jednoczesnego zastosowania dwóch ulg do tego samego środka trwałego. 

W związku z tym, zdaniem Wnioskodawcy, jest on uprawniony do odliczenia od podstawy opodatkowania, odpowiednio:

1) 30% ceny nabycia środków trwałych (tj. jej wartości początkowej ustalonej zgodnie z art. 16g Ustawy o CIT);

2) 50% wartości odpisów amortyzacyjnych dokonywanych przez Wnioskodawcę od wartości początkowej środków trwałych ustalonej zgodnie z art. 16g Ustawy o CIT, po ich wprowadzeniu do ewidencji w latach obowiązywania ulgi na robotyzację.

Dyrektor KIS nie zgodził się ze stanowiskiem podatnika. Niemniej jednak, Organ potwierdził, że istnieje możliwość jednoczesnego rozliczenia tego samego wydatku - zarówno w ramach ulgi na robotyzację oraz ulgi na prototyp. 

Zdaniem Dyrektora KIS, jeżeli koszty produkcji próbnej będą również stanowić podstawę do ustalenia innych odliczeń od podstawy opodatkowania, to ich wartość od której oblicza się 30% wartości przysługującego odliczenia, powinna podlegać zmniejszeniu o dokonane odliczenia z innych tytułów. W ramach pytania przedstawionego przez Wnioskodawcę, przez odliczenia z innych tytułów, należy rozumieć odliczenia z tytułu ulgi na robotyzację.

W ocenie tut. Organu, takie wnioski wynikają z literalnego brzmienia art. 18ea ust. 9 pkt 2 Ustawy o CIT. Zgodnie treścią tego przepisu, odliczenie nie przysługuje gdy koszty produkcji próbnej (cena nabycia, koszt wytworzenia) zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. 

W konsekwencji Organ stwierdził, że, gdy odliczeniu w ramach ulgi na robotyzację będzie podlegać 50% ceny nabycia środka trwałego (poprzez odpisy amortyzacyjne), pozostałe 50% może stanowić podstawę do ustalenia ulgi na produkcję próbną w wysokości 30% z tych 50%.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy w przedmiotowy zakresie zostało uznane za nieprawidłowe.

Komentarz PwC

Należy zaaprobować pogląd Organu, w świetle którego w Ustawie o CIT nie została zawarta klauzula wyłączająca możliwość jednoczesnego zastosowania ulgi na robotyzację oraz ulgi na prototyp.

Niemniej jednak, w pozostałym zakresie rozstrzygnięcie Dyrektora KIS zdaje się nie zawierać usprawiedliwionych podstaw. W praktyce prowadzi ono do zaniżenia faktycznej wartości kwoty ulgi dla podatników i przeczy podstawowej idei leżącej u podstaw tych ulg, tj. wsparciu automatyzacji procesów produkcyjnych podatników. 

Wymaga podkreślenia, iż ograniczenie z art. 38eb ust. 8 Ustawy o CIT (tj. koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym),  ma na celu wyłączenie jedynie możliwości odliczenia kosztów nie będących kosztami uzyskania przychodów (np. zostały sfinansowane z dotacji otrzymanych przez podatnika). 

Zatem niniejsze ograniczenie dotyczy jedynie przypadku, gdyby podatnik chciał skorzystać jednocześnie w odniesieniu do tych samych środków trwałych z ulgi na robotyzację i tzw. ulgi badawczo-rozwojowej (art. 18d Ustawy o CIT). Wynika to z faktu, iż w ramach ulgi badawczo-rozwojowej limit odliczeń dla odpisów amortyzacyjnych wynosi 100%.

W takim przypadku istnieje ryzyko nieuprawnionego połączenia obu ulg, ponieważ wysokość odpisu przekroczyłaby wysokość kosztów uzyskania przychodów. Natomiast w przypadku łącznego stosowania ulgi na robotyzację oraz ulgi na prototyp taka możliwość nie istnieje - łączna wysokość odliczenia nie może przekroczyć 100%.

Profiskalny charakter stanowiska Organu można zobrazować za pomocą przykładu podatnika, który nabył robota za kwotę 3 milionów złotych. W świetle metodyki Dyrektora KIS, mógłby on odliczyć w ramach ulgi na prototyp 450 tysięcy złotych (30% ceny nabycia, pomniejszonej o 50% jej wysokości - stanowiącej podstawę odliczenia w ramach ulgi na robotyzację). 

Natomiast usprawiedliwione wydaje się stanowisko, zgodnie z którym podatnik może odliczyć w przytoczonym przykładzie w ramach ulgi na prototyp 900 tysięcy złotych (30% ceny nabycia robota).    

Porównanie stanowiska Dyrektora KIS i Wnioskodawcy na przykładzie, gdzie
cena nabycia środka trwałego (wartość początkowa) = 100,
a wartość odpisów amortyzacyjnych rocznie = 20.

Jak widać na powyższym przykładzie, różnica w kwocie obniżenia podatku może być znaczna (na każde 100 tysięcy może sięgać prawie 3 tysięcy złotych), a kwota ta może różnić się w zależności od stawki amortyzacji właściwej dla danego urządzenia spełniającego warunki jednoczesnego stosowania ulgi na robotyzację oraz ulgi na prototyp. 

Poruszone zagadnienie jest istotne w praktyce gospodarczej, dlatego pozostaje mieć nadzieję, iż Dyrektor KIS zmieni swoje podejście w przyszłości.