Transport publiczny - dotacja celowa od gminy ościennej poza VAT

Dotacje otrzymane przez gminę od sąsiedniej jednostki samorządu terytorialnego w związku z organizacją publicznego transportu zbiorowego nie stanowią wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu VAT.

Stan faktyczny

W ramach organizacji publicznego transportu zbiorowego Gmina (dalej: „Gmina”) podpisała porozumienie międzygminne z gminą sąsiadującą (dalej: „Gmina ościenna”). Zgodnie z treścią porozumienia, Gminie powierzona została organizacja przewozów autobusowych na terenie Gminy ościennej. Gmina zobowiązała się w szczególności do zapewnienia regularnego i zgodnego z ustalonym rozkładem jazdy przewozu pasażerów, zorganizowania obsługi danej linii komunikacyjnej poprzez zawarcie umów z przewoźnikami, ustalenia opłat za przewóz, zatwierdzenia rozkładów jazdy, a także oceny i kontroli realizacji usług przez przewoźników. Z kolei Gmina ościenna zobowiązała się do utrzymania i wyposażenia własnych przystanków komunikacyjnych, a także do udziału w kosztach organizacji przewozów autobusowych. Zgodnie z porozumieniem, Gmina ościenna będzie przekazywała na rzecz Gminy dotację celową w miesięcznych ratach a wysokość kosztów realizacji zadania ponoszonych ustalana będzie na podstawie faktycznie wykonanych wozokilometrów. Ponadto, w celu pokrycia części kosztów organizacji publicznego transportu zbiorowego, Gmina wystąpiła do Wojewody o dopłatę w formie dofinansowania z funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej. 

W związku z powyższym, Gmina wystąpiła o interpretację indywidualną, pytając Dyrektora KIS, czy dotacje które otrzyma od Gminy ościennej i Wojewody w związku z organizacją publicznego transportu zbiorowego będą stanowiły wynagrodzenie za czynności podlegające opodatkowaniu VAT. W ocenie Gminy obie dotacje powinny pozostawać poza zakresem opodatkowania.

Organ podatkowy przyznał rację Gminie wyłącznie w zakresie dotacji otrzymanej od Wojewody. Natomiast dotacja celowa otrzymana od Gminy ościennej będzie, zdaniem organu, stanowić pokrycie ceny świadczonych usług transportu publicznego. Tym samym jest dotacją bezpośrednio wpływającą na wartość usług i stanowi podstawę opodatkowania VAT.

Gmina nie zgodziła się ze stanowiskiem organu podatkowego i zaskarżyła wydaną interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. 

Wyrok WSA w Szczecinie

WSA przyznał rację Gminie, uchylając zaskarżoną interpretację. Sąd nie zgodził się z opinią Dyrektora KIS, jakoby dotacja otrzymana od Gminy ościennej na podstawie porozumienia bezpośrednio wpływała na cenę usług, a co za tym idzie - podlegała opodatkowaniu VAT.

W ocenie Sądu stan faktyczny wskazuje na ogólny charakter dotacji. Porozumienie dotyczy dotacji na pokrycie kosztów funkcjonowania linii komunikacyjnych, nie jest dopłatą do ceny biletu. Co więcej, Sąd przywołał art. 74 ust. 1 o samorządzie gminnym, według którego gminy mogą zawierać porozumienia międzygminne w sprawie powierzenia jednej z nich określonych zadań publicznych. Gmina wykonująca zadania publiczne objęte porozumieniem przejmuje prawa i obowiązki pozostałych gmin, związane z powierzonymi jej zadaniami, a gminy te mają obowiązek udziału w kosztach realizacji powierzonego zadania. W konsekwencji, podczas realizacji zawartego pomiędzy gminami porozumienia nie zachodzi ekwiwalentność świadczeń.

Komentarz

Temat opodatkowania dotacji wciąż wzbudza kontrowersje wśród samorządów i organów podatkowych. Opisana sprawa wyraźnie obrazuje aktualne otoczenie prawne i tendencje interpretacyjne. O ile organy podatkowe w wydawanych rozstrzygnięciach co do zasady wymagają opodatkowania dopłat i dotacji do działań gmin (w tym transportu publicznego), to już sądy administracyjne często stoją na odmiennym stanowisku. Komentowany wyrok jest spójny z innymi orzeczeniami WSA i NSA, w których wskazuje się, że dopłata do przewozów, otrzymywana od sąsiedniej gminy, powinna być traktowana jako zwrot kosztów organizacji publicznego transportu zbiorowego i tym samym nie podlegać opodatkowaniu VAT. Biorąc pod uwagę brzmienie przepisów i charakter rozliczeń, podejście takie - pozytywne dla samorządów - wydaje się być słuszne. W powyższej interpretacji stan faktyczny nie wskazywał bowiem, aby sporna dopłata miała charakter dofinansowania przyznanego w celu sfinansowania konkretnej czynności opodatkowanej. 

W tym miejscu warto przypomnieć, że zagadnienie dotacji otrzymywanych przez samorządy stanowi obecnie przedmiot rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jakkolwiek postawione pytania prejudycjalne dotyczą innych stanów faktycznych, można przypuszczać, że uwagi poczynione przez TSUE będą przydatne we wszystkich sytuacjach, w których należy określić charakter podatkowy dofinansowania lub dopłaty.