Projekt Zasad Modelowych Filaru I | Wyłączenie regulowanych usług finansowych

W dniu 6 maja 2022 r. OECD opublikowała piąty dokument konsultacyjny Zasad Modelowych filaru pierwszego międzynarodowej reformy podatkowej (“Filar I”). Dokument dotyczy Wyłączenia Regulowanych Usług Finansowych (Regulated Financial Services Exclusion) z opodatkowania zysków przedsiębiorstw wielonarodowych (Multinational Enterprises - “MNE”) w ramach tzw. Kwoty A. Ponadto, w dniu 11 lipca 2022 r. opublikowano również do konsultacji Raport z postępu prac nad Kwotą A w ramach Filaru I (“Raport”), w którym przedstawiono skonsolidowaną wersję dotychczas opublikowanych przepisów. 

W niniejszej publikacji zawarliśmy najważniejsze naszym zdaniem aspekty związane wyłączeniem regulowanych usług finansowych wynikające z powyższych dokumentów. Z kolei, we wcześniejszych publikacjach opisaliśmy wyłączenie z opodatkowania zysków z działalności wydobywczej oraz pozostałe elementy konstrukcyjne Filaru I i Kwoty A.

Piąty projekt Zasad Modelowych oraz Raport zawierają propozycję wyłączenia z opodatkowania w ramach Filaru I przychodów i zysków podmiotów stanowiących tzw. Regulowane Instytucje Finansowe (Regulated Financial Institutions - RFI). Konsultowane dokumenty definiują następujące siedem rodzajów RFI:

1. Instytucja Depozytowa (Depositary Institution)
2. Instytucja Kredytowa (Credit institution; pierwotnie w piątym dokumencie konsultacyjnym była mowa o instytucji udzielającej kredytów hipotecznych - Mortgage Granting Institution)
3. Instytucja Inwestycyjna (Investment institution)
4. Instytucja Ubezpieczeniowa (Insurance Institution)
5. Zarządzający Aktywami (Asset Manager)
6. Mieszana Instytucja Finansowa (Mixed Financial Institution)
7. Jednostka usługowa RFI - jednostka usługowa, która wykonuje wyłącznie funkcje na rzecz RFI (RFI Service Entity).

Jeśli dany podmiot należący do Grupy MNE spełni definicję RFI, będzie w całości wyłączony z opodatkowania w ramach tzw. Kwoty A. Jeśli podmiot z Grupy MNE nie spełni definicji RFI, będzie w całości podlegał opodatkowaniu w ramach Kwoty A. Natomiast, jeśli Grupa MNE prowadzi również inną działalność, tj. nie spełniającą definicji RFI, należy zweryfikować czy dochód z tej działalności będzie podlegał opodatkowaniu Kwotą A.

W piątym projekcie Zasad Modelowych zaznaczono, iż sektor Regulowanych Usług Finansowych podlega restrykcjom odnoszącym się do kapitału, które odzwierciedlają ryzyko ponoszone przez podmioty działające w tym sektorze, a zarazem pomagają dostosować lokalizację zysków do danego rynku. Stąd wywodzi się zakres niniejszego wyłączenia.

Zasady wyłączenia Regulowanych Usług Finansowych

Piąty projekt Zasad Modelowych opisuje siedmioetapowy proces postępowania w celu prawidłowego zastosowania przepisów Filaru I dla MNE, które potencjalnie kwalifikują się do zastosowania wyłączenia Regulowanych Usług Finansowych. Analogicznie jak w przypadku wyłączenia z opodatkowania Działalności Wydobywczej (nasz komentarz z 21.06.2022 r.), powyższy proces jest spójny z ogólnymi wytycznymi dla określenia czy grupa MNE podlega opodatkowaniu w ramach Kwoty A (nasz komentarz z 11 maja 2022 r.) oraz wprowadza dwa dodatkowe etapy, które znajdą zastosowanie tylko dla Wyłączenia Regulowanych Usług Finansowych (Etap 2 i 3).

Etap 2: Jeśli MNE spełni ogólny test globalnych przychodów oraz test rentowności (Etap 1 - odpowiednio przychody przekraczają 20 mld EUR i rentowność 10% ), na Etapie 2 należy wyłączyć ze skonsolidowanych przychodów MNE (bądź danego segmentu) przychody jednostek uzyskane z tytułu realizacji Regulowanych Usług Finansowych. Jeżeli skonsolidowane przychody MNE po tym wyłączeniu (tj. pozostałych jednostek Grupy MNE) nie przekraczają 20 mld EUR w danym okresie, MNE jest poza zakresem opodatkowania w ramach Kwoty A. Jeśli natomiast skonsolidowane przychody w dalszym ciągu przekraczają powyższy próg, należy przejść do Etapu 3.

Etap 3: Podobnie jak w Etapie 2 - weryfikacja dokonywana jest z perspektywy każdej jednostki. W szczególności, aby określić, czy osiągnięto próg rentowności 10%, MNE musi zidentyfikować każdą jednostkę wchodzącą w zakres opodatkowania w ramach Kwoty A (tj. jednostek nie spełniających definicji RFI), połączyć je w skonsolidowany segment oraz ustalić rentowność tego segmentu. Jeśli rentowność segmentu podmiotów z Grupy MNE niestanowiących RFI wynosi powyżej 10%, Grupa w odniesieniu do tych podmiotów jest objęta zakresem opodatkowania w ramach Kwoty A. Jeśli rentowność jest na niższym poziomie, dana Grupa MNE jest poza zakresem opodatkowania w ramach Kwoty A.

RFI - wymóg licencji, regulacyjny wymóg kapitałowy i wymóg dozwolonej działalności

Co do zasady, definicja każdego typu RFI zawiera poniższe trzy elementy, które muszą być spełnione łącznie: 

• wymóg licencji (licensing requirement)
• regulacyjny wymóg kapitałowy (regulatory capital requirement) oraz
• wymóg dozwolonej działalności (activities requirement).

Wymóg licencji

Instytucje Depozytowe, Kredytowe, Inwestycyjne, Ubezpieczeniowe oraz Zarządzający Aktywami zobowiązane są do posiadania licencji na prowadzenie określonego rodzaju działalności zgodnie z wymogami jurysdykcji, w której prowadzona jest ta działalność. Mieszaną Instytucję Finansową może stanowić instytucja posiadająca licencję na prowadzenie dowolnej działalności instytucji wskazanych powyżej. 

Regulacyjny wymóg kapitałowy

W zależności od rodzaju RFI: 

• Instytucje Depozytowe, Kredytowe i Inwestycyjne powinny podlegać wymogom adekwatności kapitałowej opracowanym przez Bazylejski Komitet Nadzoru Finansowego (Basel Committee on Banking Supervision); 
• Instytucje Inwestycyjne mogą - alternatywnie - podlegać celom i zasadom regulacji papierów wartościowych Międzynarodowej Organizacji Komisji Papierów Wartościowych (International Organisation of Securities Commissions - IOSCO);
• Zarządzający Aktywami powinni podlegać przepisom odpowiadającym powyższym regulacjom w zakresie papierów wartościowych przyjętych przez IOSCO;
• Instytucje Ubezpieczeniowe zobowiązane są przestrzegać norm wypłacalności, które uwzględniają warunek kapitałowy oparty na ryzyku.

Wymóg dozwolonej działalności

Poniżej wskazujemy rodzaje dozwolonej działalności dla każdej kategorii RFI. Co do zasady, dochód brutto przypisany dozwolonej działalności RFI musi być równy lub przekraczać 75% całkowitego dochodu brutto podmiotu z Grupy MNE w danym okresie. Jednocześnie, do poniższej kategorii podmiotów RFI nie zalicza się podmiotów uzyskujących minimum 50% całkowitego dochodu brutto z tytułu działalności na rzecz innych podmiotów z tej samej Grupy niebędących RFI.

W przypadku Instytucji Depozytowych wymagane jest natomiast, aby:

• wartość depozytów stanowiła co najmniej 20% zobowiązań tej instytucji na dzień bilansowy lub 
• wartość depozytów stanowiła co najmniej 10% zobowiązań tej instytucji na dzień bilansowy i jednocześnie jednostka może być zobowiązaniu do księgowania rezerw w banku centralnym lub spełniania wymogów dotyczących rezerw banku centralnego oraz posiada dostęp do możliwości kredytowych tego banku lub jego instrumentów wsparcia płynności.

Instytucja Depozytowa (Depositary Institution)

Instytucję depozytową stanowi instytucja, której działalność ograniczona jest do przyjmowania depozytów w ramach zwykłej działalności bankowej lub podobnej. Jednakże za depozyty nie uznaje się m.in. obligacji, zaliczek, zabezpieczeń lub gwarancji w ramach transakcji sprzedaży.

Instytucja Kredytowa (Credit Institution)

Rozumiana jako instytucja, której działanie obejmuje udzielanie indywidualnych, komercyjnych i innych pożyczek lub przedłużenia kredytów niepowiązanym klientom. Powyższa działalność nie uwzględnia udzielania kredytów na zakup własnych towarów Grupy MNE.

Instytucja Inwestycyjna (Investment Institution)

Instytucja Inwestycyjna realizuje przynajmniej jedną z poniższych rodzajów działalności:

• handel, pośrednictwo lub obrót aktywami finansowymi na rachunek własny lub klientów, 
• przechowywanie papierów wartościowych,
• zawieranie transakcji zabezpieczających (hedgingowych),
• umowy pożyczania i sprzedaży papierów wartościowych oraz umowy odkupu w odniesieniu do aktywów finansowych,
• udział w fuzjach i przejęciach, syndykacji, sekurytyzacji i emisji papierów wartościowych oraz świadczeniu usług finansowych związanych z taką działalnością,
• posiadanie, przechowywanie, przenoszenie, kontrolowanie, administrowanie lub dystrybuowanie aktywów finansowych na rachunek innych osób,
• doradztwo inwestycyjne wspierające wymienione wyżej działania.

Instytucja Ubezpieczeniowa (Insurance Institution)

Instytucja Ubezpieczeniowa zajmuje się zawieraniem umów ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych oraz rentowych. Opublikowane dokumenty zawierają szczegółowe definicje powyższych umów.

W przypadku Instytucji Ubezpieczeniowych wymóg dozwolonej działalności będzie również spełniony w sytuacji, w której łączna wartość aktywów utrzymywanych w celu zarządzania ryzykiem z umów ubezpieczeniowych, rentowych lub produktów ubezpieczeniowych przekracza wartość 75% sumy aktywów wg stanu na dzień bilansowy za dany okres. 

Zarządzający Aktywami (Asset Manager)

Działania dozwolone dla instytucji określonej jako Zarządzający Aktywami obejmują inwestowanie, administrowanie, zarządzanie, dystrybucję lub zarządzanie ryzykiem związanym z udziałami w Funduszu Inwestycyjnym lub Wehikule Inwestycyjnym w Nieruchomości, Aktywami Finansowymi lub pieniędzmi na rzecz lub w imieniu innych osób.

Mieszana Instytucja Finansowa (Mixed Financial Institution)

Mieszaną Instytucję Finansową może stanowić instytucja posiadająca licencję na prowadzenie dowolnej działalności instytucji wskazanych powyżej. 

Jednostka usługowa RFI - jednostka usługowa, która wykonuje wyłącznie funkcje na rzecz RFI (RFI Service Entity)

Jednostka usługowa RFI jest w co najmniej 95 procentach własnością jednostki dominującej Grupy MNE będącej jednocześnie w całości właścicielem (bezpośrednio lub pośrednio) innej RFI należącej do tej Grupy MNE (nie stanowiącej jednak innej Jednostki usługowej RFI).Ponadto, dochód Jednostki usługowej RFI przypisany do świadczenia usług wsparcia administracyjnego na rzecz jednej lub więcej innych RFI (innych niż Jednostka usługowa RFI) tej samej Grupy jest równy lub przekracza 75% całkowitego dochodu tej jednostki w danym okresie. Usługi Jednostki usługowej RFI stanowią działania niezbędne do prowadzenia działalności obsługiwanej RFI.

Komentarz PwC

Pomimo doprecyzowania projektowanych przepisów w zakresie wyłączenia usług finansowych w Raporcie (w porównaniu do piątego projektu Zasad Modelowych), nadal jest sporo obszarów, które nie zostały jeszcze opisane dla przedmiotowego wyłączenia (np. alokacja zysku, unikanie podwójnego opodatkowania w ramach Kwoty A). 

Należy jednak zaznaczyć, iż w Raporcie przedstawiono również aktualizację harmonogramu prac w ramach Filaru I. Aktualnie prace nad projektowanymi przepisami mają zostać zakończone w połowie 2023 roku. W tym terminie powyższe przepisy mają zostać również przełożone na tzw. Wielostronną Konwencję (Multilateral Convention - “MLC”). Następnie, celem jest wprowadzenie w życie MLC od roku 2024, tj. jak tylko odpowiednia liczba krajów ratyfikuje MLC. Odpowiednia liczba krajów zostanie określona przez MLC, lecz ma objąć jurysdykcje jednostek dominujących znaczącej większości spółek wchodzących w zakres opodatkowania Kwotą A.

W świetle powyższego, aktualizacja harmonogramu na bardziej realistyczny wydaje się bardzo dobrym rozwiązaniem. Choć nadal - patrząc na dotychczasowe tempo prac - wydaje się planem bardzo ambitnym. W szczególności, biorąc pod uwagę fakt, jak wiele krajów będzie musiało zaakceptować przepisy Filaru I, w tym USA, aby mogły one wejść w życie. W kolejnych komentarzach będziemy Państwa informować o dalszych postępach prac.