W ramach Polskiego Ładu planowane jest także ograniczenie zakresu wydatków, które będą mogły zostać rozpoznane przez inwestorów działających w ramach Polskie Strefy Inwestycji jako koszty kwalifikowane nowej inwestycji.
Najpierw warto jednak spojrzeć, co mówią obecnie obowiązujące przepisy. Koszty kwalifikowane, zgodnie z aktualnym brzmieniem ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji („Ustawa PSI”) to koszty inwestycji kwalifikujące się do objęcia pomocą publiczną z tytułu nowej inwestycji pomniejszone o naliczony podatek od towarów i usług oraz o podatek akcyzowy, jeżeli możliwość ich odliczeń wynika z odrębnych przepisów, poniesione w okresie ważności decyzji o wsparciu (…).
Doprecyzowanie powyższego przepisu znajduje się w tzw. katalogu kosztów kwalifikowanych, który sformułowany został w § 8 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 sierpnia 2018 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej niektórym przedsiębiorcom na realizację nowych inwestycji („Rozporządzenie PSI”) i przedstawia się następująco:
1) koszt związany z nabyciem gruntów lub prawa ich użytkowania wieczystego,
2) cena nabycia albo koszt wytworzenia we własnym zakresie środków trwałych, pod warunkiem zaliczenia ich, zgodnie z odrębnymi przepisami, do składników majątku podatnika i zaliczenia ich do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
3) koszt rozbudowy lub modernizacji istniejących środków trwałych,
4) cena nabycia wartości niematerialnych i prawnych związanych z transferem technologii przez nabycie praw patentowych, licencji, know-how i nieopatentowanej wiedzy technicznej,
5) koszt związany z najmem lub dzierżawą gruntów, budynków i budowli – pod warunkiem że okres najmu lub dzierżawy trwa co najmniej 5 lat, a w przypadku mikroprzedsiębiorców, małych przedsiębiorców i średnich przedsiębiorców – co najmniej 3 lata, licząc od przewidywanego terminu zakończenia nowej inwestycji,
6) cena nabycia aktywów innych niż grunty, budynki i budowle objęte najmem lub dzierżawą, w przypadku gdy najem lub dzierżawa ma postać leasingu finansowego oraz obejmuje zobowiązanie do nabycia aktywów z dniem upływu okresu najmu lub dzierżawy,
- pomniejszone o naliczony podatek od towarów i usług oraz o podatek akcyzowy, jeżeli możliwość ich odliczenia wynika z odrębnych przepisów, poniesione w okresie ważności decyzji o wsparciu wydanej dla konkretnej lokalizacji.
Warto nadmienić, że nabywane środki trwałe w przypadku przedsiębiorców innych niż mikroprzedsiębiorstwa oraz mali i średni przedsiębiorcy muszą być nowe (zgodnie z § 8 ust. 5 Rozporządzenia PSI).
W praktyce aktualnie przepisy sprowadzają się tym samym do sformułowania następujących, kluczowych zasad pozwalających zakwalifikować dany wydatek:
- wydatek musi zostać poniesiony w trakcie obowiązywania Decyzji o wsparciu,
- zakres rzeczowy wydatku musi znaleźć pokrycie w tzw. katalogu kosztów kwalifikowanych,
- wydatek musi zostać poniesiony na rzecz działalności gospodarczej która prowadzona będzie wskutek realizacji inwestycji na którą wydana została Decyzja o wsparciu,
- nabywany środek w przypadku dużych przedsiębiorstw musi być nowy.
Literalna wykładnia powyższych założeń oznacza, że np. wszelkie wydatki związane z zakupem środków trwałych niemających zastosowania dla procesów gospodarczych prowadzonych w oparciu o wydaną decyzję o wsparciu nie mogą stanowić kosztów kwalifikowanych. Można tutaj wskazać np. zakup samochodów dostawczych na potrzeby prowadzenia działalności handlowej.
Proponowana w Polskim Ładzie zmiana, sprowadza się do bezpośredniego wyłączenia z kosztów kwalifikowanych nakładów poniesionych w celu spełnienia osobistych potrzeb inwestora. Zmiana ta stanowić będzie tym samym doprecyzowanie aktualnych zasad wynikających z literalnej wykładni przepisów.
Jako przykłady wydatków „służących głównie celom osobistym przedsiębiorcy” ustawodawca wprost wskazuje samochody osobowe, środki transportu lotniczego oraz tabor pływający. Ustawodawca wskazuje także na wyłączenie „innych składników majątku”. Powyższe wyłączenie rodzi szerokie pole do interpretacji. Czy wyłączeniu z katalogów kosztów kwalifikowanych podlegać będzie np. samolot służący do dostarczania wyrobów powstałych na terenie wskazanym w Decyzji o wsparciu, jeżeli w czasie wolnym wykorzystywany jest on przez inwestora dla celów prywatnych? Pozostawienie także niejako otwartego katalogu w postaci „innych składników majątku” może rodzić szereg kolejnych pytań po stronie inwestorów oraz uzasadnione obawy czy kwalifikować wydatki związane z nabyciem składników majątku, który w wolnym czasie wykorzystywany jest przez przedsiębiorcę dla własnych potrzeb (w tym także rekreacji). Oznacza to, że z pozoru niewielka zmiana, która tak naprawdę nie zmienia dotychczasowego rozumienia definicji „kosztów kwalifikowanych”, doprowadzić może do szeregu sporów interpretacyjnych na linii inwestorzy – organy podatkowe.