Polski Ład | Nowy kompleksowy system ulg podatkowych wspierających innowacyjność

W dniu 26 lipca 2021 r. Ministerstwo Finansów opublikowało projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który zakłada wprowadzenie zmian w zakresie ulg podatkowych wspierających innowację i proces produkcyjny. Zaproponowane w ramach Polskiego Ładu regulacje mają zacząć obowiązywać w 2022 roku. 

Nowelizacja wprowadza w szczególności następujące zmiany:

• wprowadzenie ulgi na prototyp,
• wprowadzenie ulgi na robotyzację,
• wprowadzenie ulgi na innowacyjnych pracowników,
• modyfikacji zasad stosowania ulgi B+R i ulgi IP Box,
• modyfikacja korzystania ze zwolnienia strefowego,
• wprowadzenie ulgi na IPO,
• wprowadzenie ulgi na ekspansję,
• wprowadzenie ulgi CSR,
• wprowadzenie ulgi konsolidacyjnej.

Ulga na prototyp

Ulga na prototyp to nowe rozwiązanie podatkowe wzorowane na rozwiązaniach francuskich. Przeznaczona jest dla podatników, którzy w wyniku prac B+R wytworzyli nowy produkt wyróżniający się wydajnością techniczną, użytecznością i funkcjonalnością i obniży koszty poniesione na etapie testowania takiego produktu, a także za wprowadzenie go na rynek.

Polegać ona będzie na możliwości odliczenia od podstawy obliczenia podatku kwotę stanowiącą 30% sumy kosztów produkcji próbnej nowego produktu i wprowadzenia na rynek nowego produktu, przy czym wysokość odliczenia nie może w roku podatkowym przekroczyć 10% dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów niż z zysków kapitałowych. Ujmując to inaczej, w ramach ulgi na prototyp będzie można odliczyć 30% kosztów, ale nie więcej jednak niż 10% dochodu.

Za koszty produkcji próbnej nowego produktu będzie można uznać: 

• cenę nabycia lub koszt wytworzenia nowych środków trwałych niezbędnych do uruchomienia produkcji próbnej nowego produktu,
• wydatki na ulepszenie, poniesione w celu dostosowania środka trwałego do uruchomienia produkcji próbnej nowego produktu, 
• koszty nabycia materiałów i surowców nabytych wyłącznie w celu produkcji próbnej nowego produktu. 

Do kosztów wprowadzenia na rynek nowego produktu będzie można zaś zaliczyć koszty: 

• badań, ekspertyz, uzyskania lub utrzymania zezwolenia na obrót lub innych obowiązkowych dokumentów związanych z dopuszczeniem do obrotu lub użytkowania oraz koszty opłat pobieranych w celu ich uzyskania, odnowienia lub przedłużenia;
• badania cyklu życia produktu,
• systemu weryfikacji technologii środowiskowych (ETV).

Odliczenie będzie przysługiwać, jeżeli koszty produkcji próbnej nowego produktu lub wprowadzenia go na rynek zostały faktycznie poniesione w roku podatkowym, za który jest dokonywane odliczenie oraz nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Ulga na robotyzację 

Ulga na robotyzację ma na celu zachęcenie polskich przedsiębiorstw do unowocześnienia procesów produkcyjnych, promocji rozwoju robotyzacji przemysłowej i wsparcie transformacji cyfrowej. Funkcjonować będzie na kształt podobny do już obowiązującej ulgi B+R. Oznacza to, że podatnikowi prowadzącemu działalność produkcyjną, który zainwestował w zakup nowych robotów, będzie przysługiwać prawo do odliczenia od podstawy opodatkowania poniesionych w tym celu kosztów. 

Przedsiębiorcy będą mogli dodatkowo odliczyć 50% kosztów poniesionych na inwestycje w robotyzację — w pierwszej kolejności zaliczą poniesione wydatki do kosztów podatkowych, następnie będą mieli prawo do odliczenia od podstawy opodatkowania 50% powyższych wydatków.

Adresatami ulgi są podatnicy podatku PIT, jak i CIT, niezależnie od wielkości i rodzaju branży. Przy ocenie możliwości skorzystania z ulgi konieczne będzie wykazanie odpowiednich kosztów, które go dotyczą.

Odliczenie dotyczyć ma:

• zakupu lub leasingowania fabrycznie nowych robotów przemysłowych i robotów,
• zakupu oprogramowania,
• zakupu osprzętu (np. torów jezdnych, obrotników, sterowników, czujników ruchu, efektorów końcowych),
• zakupu urządzeń bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP),
• szkoleń dla pracowników, którzy będą obsługiwali nowy sprzęt.

Zgodnie z projektem ulga zostanie wprowadzona na 5 lat i ma obejmować wydatki, które będą poniesione od początku roku podatkowego 2022, do końca roku podatkowego 2026.

Ulga na innowacyjnych pracowników

Kolejną ulgą podatkową, która ma wesprzeć innowacyjność polskich przedsiębiorstw i promować zatrudnianie wysoko wykwalifikowanych pracowników, to ulga na zatrudnienie innowacyjnych pracowników. Jest to propozycja uzupełniająca dotychczasową ulgę B+R.

Zgodnie z projektem ustawy podatnicy posiadający nierozliczoną w roku poprzednim ulgę B+R będą mogli odliczyć od zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych pobierany od dochodów (przychodów) osób fizycznych, z tytułu:

• stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
• wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło,
• praw autorskich.

Warunkiem odliczenia będzie poświęcenie przez danego pracownika co najmniej 50% czasu na działalność B+R w danym miesiącu.  

Modyfikacja zasad stosowania ulgi B+R i ulgi IP Box

Zwiększenie limitu odliczeń w uldze B+R

W stanie aktualnym podatnicy posiadający status CBR w ramach ulgi B+R mogą odliczać od podstawy opodatkowania do 150% kosztów uzyskania przychodów poniesionych na badania i rozwój. Podatnicy bez tego statusu mogą zaś odliczyć 100& poniesionych kosztów kwalifikowanych.

Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie dla podatników posiadających status CBR możliwości odliczenia w ramach ulgi B+R kosztów kwalifikowanych do 200% poniesionych kosztów. Będzie to dotyczyć to również kosztów odzyskania i zachowania patentu, prawa chronionego przez zgłoszenie oraz prawa z rejestracji wraz z rejestracją próbki przemysłowej, do których obecnie obowiązuje limit odliczenia do 100%.

Z kolei podatnicy nieposiadający statusu CBR będą mogli wciąż odliczyć od podstawy opodatkowania koszty kwalifikowane w wysokości 100%. Przy czym projektowane rozwiązanie wprowadza możliwość odliczenia również przez nich 200% kosztów wynagrodzeń.

Symultaniczna ulga IP Box i B+R

Kolejna zmiana to wprowadzenie możliwości korzystania w sposób symultaniczny z ulgi B+R przez podatnika osiągającego dochód z praw własności intelektualnej, który objęty jest reżimem IP Box.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, ulga B+R nie podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania podlegającej 5% podatkowi z IP Box. Nie jest zatem możliwe równoczesne stosowanie ulgi B+R oraz preferencyjnej stawki IP Box w stosunku do tego samego dochodu.

Zgodnie z nową propozycją, podatnik komercjalizujący wyniki prac badawczo-rozwojowych i osiągający z nich dochody kwalifikowane w rozumieniu przepisów o IP Box nie będzie zobligowany do dokonania wyboru, na koniec roku podatkowego, pomiędzy dwoma preferencjami. Proponowana zmiana umożliwi bowiem odliczenie ulgi B+R od dochodu IP Box kosztów kwalifikowanych poniesionych na rozwinięcie prawa objętego IP Box.

Zmiany w przepisach dot. Specjalnych Stref Ekonomicznych (SSE) oraz Polskiej Strefy Inwestycji (PSI)

Najważniejszą planowaną zmianą w tym zakresie jest wzmocnienie tzw. “podejścia projektowego” w odniesieniu do zakresu dochodu korzystającego ze zwolnienia podatkowego. W praktyce oznacza to, że zwolnieniu będą podlegać wyłącznie dochody  z realizacji nowej inwestycji. Zagadnienie to jest wyjątkowo istotne w przypadku nowych inwestycji w zakresie zwiększenia mocy produkcyjnych dotychczasowego zakładu, w przypadku których organy podatkowe wielokrotnie wskazywały na brak możliwości objęcia zwolnieniem podatkowym dochodów całego zakładu. Jedyną alternatywą dla takich inwestorów jest wykazanie tzw. ścisłego powiązania pomiędzy dotychczasową infrastrukturą, a nabywanym i wytwarzanym w toku nowej inwestycji majątkiem. Z podejściem tym nie zgadzają się dotychczas w większości sądy administracyjne, które wskazują wprost, że brak jest podstaw do ograniczenia zakresu zwolnienia tylko do dochodu z nowej inwestycji. Ciężko na obecną chwilę stwierdzić czy korekta przepisów w tym obszarze wpłynie na zmianę podejścia sędziów, a tym samym istotnie skomplikuje sytuację wielu inwestorów i uczyni pomoc publiczną w PSI niezbyt korzystną zachętą inwestycyjną

W ramach zmian planowanych w Polskim Ładzie, dojdzie też do bezpośredniego wyłączenia z możliwości uznawania za koszty kwalifikowane kosztów poniesionych w celu spełnienia głównie osobistych potrzeb inwestora jak np. środki transportu (samochód osobowy, samolot) oraz inne składniki majątku. W przypadku środków transportu nie jest to podejście nowe, można się było z nim już spotkać w interpretacjach podatkowych, w których to ograny wprost nakazywały traktować tego typu nakłady jako koszty niekwalifikowane. Duże pole do dodatkowej interpretacji pozostawiają natomiast pozostałe składniki majątku, których przykłady nie zostały wykazane w projektowanych przepisach. 

Ustawodawca zamierza również powrócić do wymogu uniemożliwiającego lokalizację inwestycji na którą inwestor będzie chciał pozyskać Decyzję o wsparciu na obszarze występowania niezagospodarowanych złóż kopalin (z wyjątkiem sytuacji gdy inwestycja dotyczy tych złóż). Oznacza to konieczność wykonania dodatkowego kroku w procesie planowania inwestycji, tak aby poprzez wybór danej działki nie uniemożliwić sobie skorzystania z tej formy pomocy publicznej. 

Projekt zmian zakłada także zawężenie zakresu możliwych do wprowadzenia zmian w treści Decyzji o wsparciu, poprzez wprowadzenie analogicznego jak w przypadku reżimu SSE limitu uniemożliwiającego obniżenie poziomu zatrudnienia, określonego w Decyzji o wsparciu w dniu jej wydania, o nie więcej niż 20%. 

Ulga na IPO

Ulga na IPO (z ang. Initial Public Offering), czyli ulga w zakresie kosztów pierwszej oferty publicznej, będzie wspierać proces poszukiwania kapitału w ramach pierwszej emisji na giełdzie. Wspierane będą firmy, które chcą wejść na giełdę oraz Ci, którzy będą inwestować w nowicjuszy giełdowych.

Debiutanci giełdowi na samym początku są obciążeni wieloma kosztami związanymi z działaniami marketingowymi, przygotowaniem i przekształceniem firmy, sporządzeniem prospektu emisyjnego oraz opłatami notarialnymi, skarbowymi, sądowymi i giełdowymi. 

Zgodnie z projektem wspomniane wydatki będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu w wysokości 150%. Wyjątek będą stanowiły wydatki bezpośrednio związane z emisją, wydatki na usługi doradcze, prawne i finansowe dla których przysługiwało będzie 50% odliczenia, przy maksymalnym limicie 50 000 zł netto.

Ministerstwo przewiduje korzyści również po stronie inwestorów.

Ulga na ekspansję

Głównym celem ulgi jest możliwość dodatkowego odliczenia wartości wydatków, które są związane ze zwiększeniem przychodów pochodzących ze sprzedaży produktów. 

Wydatki na ekspansję zagraniczną będą mogły podlegać odliczeniu dwukrotnie - jako KUP oraz w ramach ulgi, przy czym odliczenie jest limitowane do kwoty 1 mln PLN w roku podatkowym. Warunkiem skorzystania z ulgi jest wzrost przychodu ze sprzedaży produktów, sprzedaż nowych produktów, jak również związanych z osiągnięciem przychodów ze sprzedaży produktów nieoferowanych wcześniej na danym rynku zbytu (krajowy i zagraniczny).

Za koszty poniesione w celu zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów uznaje się koszty:

• uczestnictwa w targach, poniesione na organizację miejsca wystawowego oraz zakup biletów lotniczych, zakwaterowania i wyżywienia dla pracowników i podatnika;
• działań promocyjno-informacyjnych, w tym zakup przestrzeni reklamowych, przygotowania strony internetowej, publikacji prasowych, broszur, katalogów czy ulotek, dotyczących produktów;
• dostosowanie opakowań do wymagań kontrahenta;
• przygotowanie dokumentacji do sprzedaży produktów, w szczególności certyfikacja towarów oraz rejestracja znaków towarowych;
• przygotowanie dokumentacji niezbędnej do przystąpienia do przetargu, w tym także składania ofert innym podmiotom.

Nowa ulga obejmie wszystkie przedsiębiorstwa, w tym MŚP, które podejmują wyzwanie związane z ekspansją na rynki zagraniczne.

Ulga CSR 

Planowana ulga będzie odliczana maksymalnie do wysokości uzyskanych w roku podatkowym dochodów z działalności gospodarczej. Będzie polegała na możliwości odliczenia od podstawy obliczenia podatku 50% KUP poniesionych na działalność:

• sportową,
• edukacyjną,
• kulturalną.

Za koszty kwalifikowane będzie można uznać m.in.:

• zakup sprzętu sportowego, pokrycie kosztów organizowania zawodów sportowych lub uczestnictwa w tych zawodach, pokrycie kosztów korzystania z obiektów sportowych dla celów szkolenia sportowego (przykładowe koszty za uzasadnieniem do ustawy)
• finansowanie stypendium sportowego.
• koszty poniesione również na imprezę sportową niebędącą masową imprezą sportową.
• koszty poniesione na rzecz instytucji kultury, wpisanych do rejestru instytucji kultury, a także na finansowanie działalności kulturalnej realizowanej przez uczelnie artystyczne i publiczne szkoły artystyczne.
• koszty poniesione na stypendia dla studenta za wyniki w nauce albo w sporcie oraz na stypendia naukowe dla doktorantów, koszty opłat związanych z kształceniem zatrudnionego pracownika na studiach, studiach podyplomowych oraz innych formach kształcenia, koszty wynagrodzeń studentów na praktykach w zakładach pracy.

Odliczeniu będą podlegały koszty, które nie zostały podatnikowi zwrócone w jakikolwiek sposób lub odliczone od dochodu. Ulga będzie odliczana w zeznaniu rocznym. W zeznaniu rocznym będą również wykazywane poniesione koszty uwzględnione w uldze podatkowej.

Korzyścią będzie to, że podatnik, oprócz zaliczenia poniesionych kosztów do KUP, będzie miał prawo do dodatkowej preferencji w podatku dochodowym poprzez odliczenie od podstawy obliczenia podatku połowy poniesionych kosztów. 

Ulga konsolidacyjna

Ulga konsolidacyjna ma na celu stworzenie zachęty podatkowej dla podatników pragnących dokonywać ekspansji gospodarczej na rynkach krajowych i zagranicznych, poprzez nabywanie udziałów (akcji) spółek kapitałowych funkcjonujących na tych rynkach.

Podatnik – oprócz zaliczenia wydatków związanych z akwizycją innej spółki do swoich kosztów uzyskania przychodów – będzie mógł dodatkowo odliczyć równowartość tych kosztów od podstawy opodatkowania w podatku dochodowym.

Ulga pozwoli na dodatkowe odliczenie wydatków poniesionych bezpośrednio na nabycie udziałów w spółce kapitałowej.

Do takich „kwalifikowanych” wydatków na nabycie udziałów lub akcji zagranicznej spółki kapitałowej podlegałyby zaliczeniu wydatki na:

• obsługę prawną transakcji nabycia udziałów lub akcji, w tym na ich wycenę,
• podatki i inne należności publicznoprawne zapłacone w Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą,
• opłaty notarialne, sądowe i skarbowe. 

Zgodnie z proponowanymi przepisami, podatnik ponoszący tzw. „kwalifikowane wydatki” na nabycie udziałów lub akcji spółki kapitałowej (spółki z o.o. lub akcyjnej), miałby prawo do pomniejszenia swojej podstawy opodatkowania o te wydatki w roku podatkowym, w którym zostały nabyte udziały (akcje). 

Do wydatków takich nie podlegają zaliczeniu: cena zapłacona przez podatnika za nabywane udziały (akcje) oraz koszty finansowania dłużnego związanego z takim nabyciem. 

Maksymalna wielkość takiego pomniejszenia nie mogłaby jednak w roku podatkowym przekroczyć kwoty odpowiadającej wartości 250.000 zł.

Aby skorzystać z ulgi, muszą być spełnione łącznie są następujące warunki:

• spółka, której udziały (akcje) są nabywane, posiada osobowość prawną i ma siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym państwie, z którym Rzeczpospolita Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania zawierającą podstawę prawną do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego tego innego państwa;
• główny przedmiot działalności spółki nabywanej jest tożsamy z przedmiotem działalności podatnika lub działalność takiej spółki może być racjonalnie uznana za działalność wspierającą działalność podatnika, przy czym działalność takiej spółki nie jest działalnością finansową; 
• działalność była przez spółkę i przez podatnika prowadzona przed dniem nabycia w niej przez podatnika udziałów (akcji) przez okres nie krótszy niż 24 miesiące;
• w okresie dwóch lat przed dniem nabycia udziałów (akcji) spółka i podatnik nie byli podmiotami powiązanymi;
• podatnik w jednej transakcji nabywa udziały (akcje) spółki, w ilości stanowiącej bezwzględną większość praw głosu.

W przypadku zbycia przez podatnika lub przez jego następcę prawnego udziałów (akcji) albo ich umorzenia przed upływem 36 miesięcy, licząc od dnia nabycia udziałów (akcji) w spółce, podatnik albo jego następca prawny jest obowiązany w rozliczeniu za rok podatkowy, w którym doszło do takiego zbycia lub umorzenia, zwiększyć podstawę opodatkowania o kwotę dokonanego odliczenia.