W dniu 23 sierpnia został uruchomiony długo wyczekiwany nabór wniosków w ramach Działania 1.1 Efektywność energetyczna. Typ projektu: Poprawa efektywności energetycznej (wraz z instalacją OZE) w dużych i średnich przedsiębiorstwach, programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko 2021-2027 (FEnIKS), mający na celu zwiększenie efektywności energetycznej przedsiębiorstw, w tym montaż odnawialnych źródeł energii (OZE).
Pierwotnie nabór dedykowany był dla średnich i dużych przedsiębiorstw (na co wskazuje nazwa konkursu), o czym informowaliśmy w poprzednim artykule, lecz w związku z modyfikacją w zasadach udzielania dofinansowania i planowanym ogłoszeniem naboru wniosków o dofinansowanie z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności w ramach Inwestycji B 1.2.1. Efektywność energetyczna i OZE w przedsiębiorstwach – inwestycje o największym potencjale redukcji gazów cieplarnianych, konkurs realizowany z programu FEnIKS 2021-2027 został ograniczony wyłącznie do średnich przedsiębiorstw.
Warunki finansowania inwestycji
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) prowadzący nabór wniosków, oferuje średnim firmom m.in. preferencyjne, nieoprocentowane pożyczki z opcją umorzenia.
Wsparcie finansowe obejmuje:
- pożyczkę preferencyjną z możliwością umorzenia do 49% (środki Funduszu Spójności),
- pożyczkę ze środków krajowych NFOŚiGW - na warunkach rynkowych.
Obligatoryjne jest finansowanie przedsięwzięcia w formie pożyczki ze środków Funduszu Spójności i pożyczki NFOŚiGW, obejmujących łącznie 100 % kosztów kwalifikowanych.
Wyjątkami od tej reguły są:
- przedsięwzięcia realizowane w formule „project finance”, dla których łączne finansowanie w formie pożyczki ze środków Funduszu Spójności oraz pożyczki ze środków NFOŚiGW musi obejmować 85% kosztów kwalifikowanych a pozostałe 15% tych kosztów musi zostać pokryte ze środków własnych wnioskodawcy,
- przedsięwzięcia, w których wnioskodawcami są podmioty będące dostawcami usług energetycznych w rozumieniu dyrektywy 2012/27/UE, działające na rzecz przedsiębiorstw.
Umorzenie
Umorzenie może zostać udzielone po zrealizowaniu przedsięwzięcia na warunkach określonych w Strategii Inwestycyjnej z Elementami Biznesplanu w ramach FEnIKS oraz po zatwierdzeniu przez NFOŚiGW osiągnięcia zakładanego efektu ekologicznego, wskazanego w umowie o dofinansowanie jako wskaźnik rezultatu bezpośredniego.
Kwota umorzenia pomniejszy kapitał do spłaty poprzez umorzenie spłat ostatnich rat kapitałowych pożyczki na warunkach preferencyjnych (ze środków Funduszu Spójności).
W przypadku realizowania działań w zakresie poprawy efektywności energetycznej, maksymalna intensywność umorzenia wyliczona zostanie w oparciu o uzyskaną oszczędność energii końcowej.
W przypadku przedsięwzięć obejmujących montaż instalacji odnawialnych źródeł energii, maksymalna intensywność umorzenia wyliczona zostanie w oparciu o produktywność wspieranej instalacji OZE.
Z kolei dla przedsięwzięć obejmujących zadania zarówno w obszarze poprawy efektywności energetycznej, jak i OZE, wysokość premii liczona będzie oddzielnie dla każdego rodzaju zadania.
Alokacja na nabór
Łączny budżet konkursu przekracza 101 mln zł, z czego 86 mln zł pochodzi z Funduszu Spójności, a nieco ponad 15 mln zł z funduszy NFOŚiGW.
Działania, które mogą być finansowane
Średnie przedsiębiorstwa mogą składać wnioski na inwestycje w:
- modernizację energetyczną budynków zakładowych,
- podniesienie efektywności energetycznej procesów wytwórczych,
- zwiększenie efektywności energetycznej systemów obiegu mediów w zakładzie (np. systemu zimnej lub gorącej wody, systemu sprężonego powietrza lub systemu wentylacji),
- zwiększenie efektywności energetycznej ciągów transportowych,
- zwiększanie efektywności energetycznej systemów pomocniczych, w tym np. kotłowni, układów odzysku ciepła z procesów przemysłowych - (uwaga: z zakresu kwalifikowania wyłączone są indywidualne kotły zasilane paliwami kopalnymi),
- zwiększenie efektywności energetycznej oświetlenia,
- instalację urządzeń OZE.
Kluczowe warunki dostępu
Minimalne wymagane oszczędności energii wynoszą:
- 30% dla budynków zakładowych (z wyjątkiem budynków zabytkowych),
- 10% dla linii i procesów technologicznych.
Zakres działań w odniesieniu do budynków, urządzeń technicznych lub instalacji i procesów technologicznych musi wynikać z audytu energetycznego ex ante, który należy złożyć wraz z wnioskiem (po zakończeniu inwestycji należy przedłożyć audyt energetyczny ex-post). Obowiązkowymi załącznikami do wniosku o dofinansowanie są również m.in.:
- studium wykonalności,
- model finansowy,
- dokumenty potwierdzające pełne zbilansowanie źródeł finansowania inwestycji (w tym również rozliczeń podatku VAT),
- ekspertyza ornitologiczna/chiropterologiczna (lub oświadczenie o dostarczeniu ekspertyzy przed rozpoczęciem prac termomodernizacyjnych) - w przypadku jeśli projekt obejmuje termomodernizację budynków zakładowych.
Dodatkowo, jeśli projekt dotyczy wymiany indywidualnego źródła ciepła, wnioskodawca musi zagwarantować, że będzie ona zgodna z hierarchią źródeł ciepła: 1. Ciepło systemowe, 2. Odnawialne źródła energii (w tym pompy ciepła). Źródło ciepła o niższej hierarchii może być zastosowane przez wnioskodawcę jedynie w przypadku braku możliwości technicznych lub ekonomicznych dla zainstalowania źródła zgodnego z hierarchią.
Ponadto, inwestycja nie może przyczyniać się wyłącznie do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w ramach działań wymienionych w załączniku I do Dyrektywy 2003/87/WE Potwierdzenie spełnienia tego kryterium musi wynikać z audytu energetycznego ex ante.
Najważniejsze kryteria do spełnienia
Zarówno powyższe warunki wejścia, jak i uwzględnione kryteria punktowane wyraźnie podkreślają wagę gotowości projektu do realizacji, w tym m.in. posiadanie niezbędnych pozwoleń i decyzji oraz dokumentów potwierdzających prawo do dysponowania gruntami lub obiektami. Gotowość do realizacji projektu jest kryterium rozstrzygającym, pozwalającym ustalić kolejność projektów, w przypadku, gdy uzyskają taką samą liczbę punktów.
Do kryteriów rankingujących ocenianych punktowo należą m.in.:
- gotowość do realizacji projektu - max. 8 pkt.,
- nakład środków UE na jednostkową oszczędność energii pierwotnej (GJ/rok) - max. 10 pkt.,
- nakład środków UE na jednostkową redukcję emisji CO2 - max. 10 pkt..
- maksymalizacja oszczędności energii pierwotnej i końcowej w wyniku realizacji projektu polegającego na zwiększeniu efektywności energetycznej budynków i/lub linii/procesów technologicznych - max. 8 pkt.,
- wsparcie elementów wykraczających poza audyt energetyczny (do wysokości 15% kosztów kwalifikowalnych projektu), jeżeli realizują szersze cele Europejskiego Zielonego Ładu, w tym strategii na rzecz Fali renowacji, np. rozwiązania przyczyniające się do zwiększenia powierzchni zielonych (zielone dachy, ściany), rozwój elektromobilności, rozwiązania na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym, infrastruktura związana z dostępnością, montaż urządzeń do magazynowania energii czy urządzeń służących cyfryzacji budynku - max. 3 pkt.,
- działania związane z wymianą/modernizacją źródeł ciepła oraz montażem/wymianą/modernizacją instalacji z odzyskiem ciepła wraz z zastosowaniem współpracujących OZE - max. 6 pkt..
- realizacja projektu w formule ESCO/EPC - max. 3 pkt.
Konkurs potrwa do 12 grudnia 2024 r.
Komentarz PwC
Choć konkurs kończy się dopiero w połowie grudnia, już teraz warto rozważyć tego typu inwestycje w Państwa przedsiębiorstwie, głównie z uwagi na złożone wymogi formalne konkursu związane m.in. z koniecznością przygotowania audytu energetycznego. W związku z tym zachęcamy Państwa już dzisiaj do kontaktu z ekspertami Zespołu Pomocy Publicznej PwC. Z przyjemnością odpowiemy na Państwa pytania związane z tym naborem, jak również innymi dostępnymi i planowanymi formami wsparcia efektywności energetycznej i OZE.
Autorzy:
