W dniu 26 lipca 2022 r. na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został długo wyczekiwany nowy projekt ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw, która stanowi transpozycję do polskiego prawa przepisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, tzw. Dyrektywy SUP (potocznie zwanej "Dyrektywą plastikową").
Wraz z nim, opublikowano również projekty rozporządzeń dotyczących stawek opłat za opakowania jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego wydawane nabywcom w jednostkach handlu detalicznego, hurtowego lub jednostkach gastronomicznych (wejście w życie 1 stycznia 2023 r.), stawek opłaty za zbieranie odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego (wejście w życie 1 stycznia 2023 r.) oraz stawek opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów opakowań (wejście w życie 1 stycznia 2024 r.).
Wśród najważniejszych zmian względem wcześniejszej wersji projektu wymienić należy:
- pojawienie się definicji posiłku rozumianego jako produkt żywnościowy, potrawa lub ich zestawy, przeznaczone do spożycia przez ludzi;
- pojawienie się definicji napoju, rozumianego jako płyn przeznaczony do bezpośredniego wypicia, bez konieczności poddania go dalszej obróbce, w szczególności wodę mineralną, sok, nektar, mleko, jogurt i inny pitny produkt mleczny oraz napój alkoholowy;
- określenie stawek opłaty za opakowania jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego wydawane nabywcom w jednostkach handlu detalicznego, hurtowego lub jednostkach gastronomicznych w wysokości 0,20 zł/szt. za kubki na napoje oraz 0,25 zł/szt. za pojemniki na posiłki;
- określenie stawki opłaty na pokrycie kosztów zbierania odpadów powstałych z wybranych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych tj. pojemników na posiłki, paczek i owijek, pojemników i kubków na napoje, lekkich toreb foliowych w wysokości 0,01 zł/kg;
- określenie stawki opłaty na pokrycie przez producentów kosztów m.in. kampanii edukacyjnych oraz uprzątania odpadów powstałych z wybranych produktów zawierających tworzywa sztuczne, takich jak chusteczki nawilżane, balony oraz wyroby tytoniowe z filtrami i filtry w wysokości 0,01 zł/szt;
- ustalenie wysokości opłaty produktowej nakładanej na wprowadzających produkty w opakowaniach będących butelkami jednorazowego użytku do 3 litrów z tworzyw sztucznych:
- za nieosiągnięcie rocznego poziomu selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych - 1 zł/kg;
- za nieosiągnięcie wymaganego poziomu udziału wagowego tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu - 1 zł/kg.
Warto wspomnieć, iż termin implementacji Dyrektywy plastikowej upłynął 3 lipca 2021 r., wciąż jednak wiele państw członkowskich, w tym Polska, nie zdążyło przygotować odpowiednich regulacji. Według projektowanych przepisów, ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia z pewnymi wyjątkami.
Za niestosowanie się do przepisów nowelizowanej ustawy, grozi kara pieniężna w wysokości sięgającej nawet 500 000 złotych. Co więcej, obecna wersja projektu wciąż przewiduje instytucję mocno krytykowanej dodatkowej sankcji 50% (znanej w polskim porządku prawnym choćby z przepisów dotyczących opłaty cukrowej) w przypadku nie wniesienia opłaty lub wniesienia jej w wysokości niższej niż należna (dotyczy opłat pobieranych przez jednostki handlu detalicznego, handlu hurtowego lub jednostki gastronomiczną, w których oferowane są opakowania jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 6 do ustawy lub napoje lub posiłki, pakowane przez takie jednostki w te opakowania, a także opłat wnoszonych przez przedsiębiorców wprowadzających do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 9 do ustawy).
Autorzy:
