Dnia 26 lipca 2021 roku został opublikowany projekt ustawy wprowadzającej istotne zmiany w szczególności w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych oraz w Ordynacji podatkowej. Proponowany projekt ustawy obejmuje szereg zmian, które mogą mieć wpływ na międzynarodowych przedsiębiorców, w tym zagraniczne spółki inwestujące w Polsce lub polskich przedsiębiorców posiadających spółki zależne zlokalizowane z zagranicą.
Zmiany w przepisach dotyczących podatku u źródła (“WHT”)
Projekt nowych przepisów zakłada wprowadzenie dalszych zmian do mechanizmu poboru WHT od płatności przekraczających 2 mln zł rocznie. Obecnie mechanizm poboru i zwrotu WHT (tzw. “pay and refund”) został zawieszony do 2022. Ministerstwo Finansów zaproponowało, aby nowy mechanizm poboru miał zastosowanie w sytuacji spełnienia łącznie następujących przesłanek:
(i) płatność zostanie zakwalifikowana jako pasywna (tj. dywidendy, odsetki, opłaty licencyjne), oraz
(ii) zostanie dokonana na rzecz podmiotów powiązanych.
Oznacza to, że w szczególności płatności za niektóre usługi niematerialne nie będą już objęte zakresem zastosowania nowego mechanizmu. Podobnie jak odsetki lub należności licencyjne wypłacane podmiotom niepowiązanym.
Płatności kwalifikowane jako pasywne lub przekraczające 2 mln zł rocznie na rzecz podmiotów powiązanych będą mogły skorzystać z obniżonych stawek lub zwolnień u źródła, pod warunkiem, że:
- zostanie uzyskana opinia w dotycząca stosowania obniżonych stawek/zwolnień, lub
- zostanie przeprowadzony przez płatnika proces certyfikacji, który zostanie zakończony złożeniem specjalnego oświadczenia.
Ponadto, zgodnie z ustawą podatnik będzie zobowiązany do pobrania podatku, jeżeli łączna kwota należności zapłaconych w jednym roku podatkowym jednemu podatnikowi przekroczy 2 mln zł oraz dodatkowo gdy transakcje bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych nie zostaną zakwalifikowane jako płatności pasywne (np. płatność zostanie sztucznie zaklasyfikowana jako usługa).
Projekt ustawy rozszerza również zakres wiążącej opinii o stosowaniu zwolnienia z WHT także na płatności pasywne korzystające z obniżonej stawki podatku lub zwolnienia na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (dotychczas obejmowało ono tylko płatności korzystające ze zwolnień na podstawie odpowiednich dyrektyw unijnych).
Modyfikacje w definicji beneficjenta rzeczywistego
Kolejną modyfikacją jest zmiana definicji beneficjenta rzeczywistego. W obecnym kształcie jedna z przesłanek beneficjenta rzeczywistego zakłada, że jest to podmiot, który “nie jest pośrednikiem, przedstawicielem, powiernikiem lub innym podmiotem zobowiązanym prawnie lub faktycznie do przekazania całości lub części należności innemu podmiotowi”. W nowelizacji proponowane jest skreślenie słów “prawnie lub faktycznie”.
Rozszerzenie definicji zagranicznej jednostki kontrolowanej (“CFC”)
Proponowane zmiany obejmują poszerzenie zakresu stosowania przepisów CFC poprzez:
- rozszerzenie definicji jednostki zagranicznej na podmioty, których współwłaścicielami posiadającymi co najmniej 25% udziałów w kapitale lub w prawach głosu w organach kontrolujących, stanowiących, zarządzających lub posiadających prawo do udziału w zysku są polscy rezydenci podatkowi, którzy w brzmieniu proponowanych przepisów nie muszą już być podmiotami powiązanymi (obecnie brany pod uwagę jest tylko łączny udział podmiotów powiązanych);
- modyfikacja już istniejących definicji CFC poprzez:
- rozszerzenie katalogu przychodów pasywnych oraz
- zwiększenie minimalnej stawki efektywnego opodatkowania, która implikuje opodatkowanie CFC;
- dodanie dwóch nowych testów zawierających przesłanki uznania jednostki zagranicznej za CFC (docelowo ich liczba zwiększy się do 5).
Powyższe zmiany oznaczają, że status CFC jednostek zagranicznych, które pod obecnie obowiązującymi przepisami nie stanowiły CFC, może się zmienić. W konsekwencji będzie to mieć istotny wpływ na obowiązki ciążące na polskich podatnikach oraz ich przyszłe rozliczenia podatkowe.
W odniesieniu do modyfikacji obecnych zasad, planowane przepisy zmieniają dotychczasową definicję CFC poprzez rozszerzenie zakresu listy tzw. listy pasywnych przychodów o przychody m.in. z tytułu usług niematerialnych, najmu, podnajmu, dzierżawy, zbycia praw w spółce osobowej, funduszu inwestycyjnym, lub nawet w niektórych przypadkach sprzedaż towarów. Zmianie uległ również test niskiej efektywnej stawki podatku dochodowego zapłaconego przez jednostkę kontrolowaną, poprzez jej podwyższenie z poziomu 50% standardowej stawki CIT do 75% standardowej stawki CIT (stąd test efektywnej stawki podatku dochodowego determinujący status CFC zostanie zwiększony z obecnych 9,5% do 14,25%).
Na koniec zaproponowano dodanie dwóch dodatkowych definicji CFC wprowadzających zupełnie nowe warunki, które należy zbadać, aby móc zakwalifikować spółkę jako CFC. Testy ten ma związek z wartością aktywów (tj. udziałów w innych spółkach, nieruchomości, ruchomości, wartości niematerialnych i prawnych, należności) posiadanych przez jednostkę zagraniczną Wprowadzenie nowych przepisów w proponowanym brzmieniu będzie wymagało od polskich podatników stałego monitorowania nie tylko przychodów ale również bilansów zagranicznych jednostek zależnych.
Rozszerzenie definicji rezydenta podatkowego w Polsce
Przepisy w proponowanym brzmieniu rozszerzają również zakres podmiotów posiadających obowiązki podatkowe w Polsce na spółki, podatników nieposiadających siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W rozumieniu ustawy nowelizującej, będą oni posiadać zarząd na terytorium Polski, w przypadku gdy: osoby lub podmioty zasiadające w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających podatnika, mają miejsce zamieszkania albo siedzibę lub zarząd na terytorium Polski lub w sposób faktyczny bezpośrednio lub za pośrednictwem innych podmiotów prowadzą bieżące sprawy tego podatnika z terytorium Polski (w tym na podstawie umowy go kreującej, decyzji sądu lub innego dokumentu regulującego jego założenie lub funkcjonowanie, udzielonych pełnomocnictw lub powiązań faktycznych).
Wprowadzenie nowej regulacji – podatku z tytułu tzw. „przerzuconych dochodów”
Niewątpliwie nowatorskim aspektem omawianych reform jest wprowadzenie nowej regulacji– opodatkowania od tzw. przerzuconych dochodów w wysokości 19%, który jest zależny od wysokości kosztów poniesionych bezpośrednio i pośrednio na rzecz podmiotów powiązanych m.in. z tytułu usług niematerialnych, należności licencyjnych czy kosztów finansowania dłużnego. Podatnicy dokonujący takich płatności mogą pod pewnymi warunkami być zobowiązani do zapłaty dodatkowego podatku co będzie miało istotny wpływ na przyszłe rozliczenia CIT.
Uzasadnieniem obecnej nowelizacji jest przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania przez spółki pośredniczące, co w projekcie ustawy uregulowano poprzez opodatkowanie niektórych kosztów, które uznaje się za „przerzucone”, jeżeli stanowią co najmniej 3% sumy wszystkich kosztów uzyskania przychodu
Przepisy przewidują jednak pewne wyłączenia w zakresie stosowania przepisów, w przypadku jeśli podmiot powiązany na rzecz którego ponoszone są koszty ma siedzibę w państwie należącym do UE / EOG i prowadzi w tym państwie istotną rzeczywistą działalność gospodarczą.
Ukryta dywidenda
Projekt zawiera przepisy mającej na celu zwalczanie kreowania sztucznych kosztów, które mogą być postrzegane jako “ukryta dywidenda”, poprzez wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów świadczeń, których beneficjentem jest wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym wspólnikiem. Wyłączenie dotyczy głównie dwóch sytuacji:
- świadczenie nie jest udzielone na warunkach rynkowych;
- świadczenie wpływa na wynik finansowy (tj. w przypadku niewykonania świadczenia podatnik dysponowałby zyskiem).
Proponowany przepis nie został precyzyjnie sformułowany, co może komplikować sytuację wielu podatników i oznaczać, że każda płatność dokonywana na rzecz podmiotu powiązanego może podlegać potencjalnemu limitowaniu.
Ograniczenia w korzystaniu z finansowania dłużnego
Zgodnie z projektem, podatnik będzie musiał wyłączyć z kosztów uzyskania przychodu nadwyżkę kosztów finansowania dłużnego ponad 3 mln zł albo ponad wskaźnik 30 proc. EBITDA. Zmiana ta stanowi doprecyzowanie istniejących przepisów i usunięcie pojawiających się wątpliwości interpretacyjnych dotyczących sumowania kwot 3 mln zł i 30 proc. EBITDA.
Projekt wprowadza także ograniczenie zaliczania do kosztów uzyskania przychodu kosztów finansowania dłużnego uzyskanych od podmiotu powiązanego w części przeznaczonej (bezpośrednio lub pośrednio) na transakcje kapitałowe, w tym m. in na nabycie udziałów / akcji lub ogółu praw i obowiązków w spółce jawnej, dopłaty, wykup udziałów w celu umorzenia .
Wprowadzenie polskiej spółki holdingowej
Zgodnie z brzmieniem projektu ustawy wprowadzone zostaną przepisy ustanawiające spółkę holdingową. Najważniejszymi preferencjami przewidzianymi dla tej formy działalności są:
- zwolnienie z opodatkowania dochodów ze sprzedaży udziałów lub akcji w spółkach zależnych (niebędących spółkami nieruchomościowymi) na rzecz podmiotu niepowiązanego, oraz
- zwolnienie z podatku u źródła 95% kwoty dywidendy wypłacanej do tej spółki holdingowej przez spółki zależne (spełniające pewne specyficzne warunki).
Istotnym jest jednak, że projektowane przepisy wprowadzają pewne ograniczenia w zakresie preferencyjnego opodatkowania spółek holdingowych, tj. takie spółki będą musiały prowadzić rzeczywistą działalność gospodarczą, nie będą mogły korzystać ze zwolnienia strefowego lub na podstawie decyzji o wsparciu lub zwolnienia dywidendowego.
Pozostałe zmiany
Należy także podkreślić, że projekt obejmuje szereg dodatkowych zmian, które w sposób bezpośredni lub pośredni mogą dotyczyć międzynarodowych przedsiębiorców, w tym m. in:
- zmiany upraszczające / doprecyzowujące w zakresie cen transferowych (TP);
- wprowadzenia instytucji porozumienia inwestycyjnego między inwestorem a organem podatkowym, w sprawie skutków podatkowych planowanej lub rozpoczętej nowej inwestycji na terytorium Polski;
- zmiany w zakresie regulacji dotyczących reorganizacji podmiotów (połączeń / podziałów), w tym o charakterze transgranicznym.
Co to dla mnie oznacza?
Zgodnie z planem proponowane zmiany wejdą w życie 1 stycznia 2022 r. Ich finalny kształt będzie miał istotny wpływ na przyszłe rozliczenia podatkowe. Zalecamy monitorowanie postępu prac nad projektem, w tym wynik trwających konsultacji publicznych, które potrwają do 30 sierpnia 2021 r. oraz podjęcie dyskusji i działań przygotowujących na nadchodzące zmiany.
Autorzy:
