C-203/25: Wstępna analiza wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) otrzymał wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym w sprawie C-203/25, dotyczący interpretacji dyrektywy 2011/96/UE. Sprawa odnosi się do sytuacji, w której bezpośredni odbiorca dywidendy jest uznawany za rzeczywistego beneficjenta (BO), posiadającego istotny majątek i prowadzącego rzeczywistą działalność, jednak struktura korporacyjna powyżej tego podmiotu zdaniem organów podatkowych może nosić znamiona ustanowionej w celu unikania opodatkowania.  

Wniosek o wydanie orzeczenia prejudycjalnego został skierowany do TSUE w związku ze sporem pomiędzy litewskim organem podatkowym a lokalną spółką w sprawie zastosowania zwolnienia z podatku u źródła od dywidend wypłaconych na rzecz cypryjskiej spółki RETAL INDUSTRIES. Litewski organ zakwestionował możliwość zastosowania zwolnienia na podstawie dyrektywy 2011/96/UE, powołując się na przepisy dyrektywy dotyczące przeciwdziałania unikaniu opodatkowania. Organ podatkowy nie kwestionował faktu, że odbiorca dywidendy, tj. RETAL INDUSTRIES prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą. Spółka ta uzyskuje różnego rodzaju dochody od szeregu podmiotów, którymi zarządza i wykorzystuje te środki na różnorodne cele, takie jak inwestycje i udzielanie pożyczek. Niemniej jednak, organ podatkowy stwierdził, że w okresie, w którym wypłacane były dywidendy wykonana została również seria transakcji obejmujących m. in. przeniesienie własności akcji odbiorcy dywidendy (z podmiotu spoza Unii Europejskiej do nowo utworzonego podmiotu na Cyprze, który posiadał minimalne kapitały oraz ograniczoną subtancję), która wskazuje na potencjalne nieprawidłowości i nadużycie prawa. 

W toku sporu Litewska Komisja ds. Sporów Podatkowych skierowała do TSUE szereg pytań prejudycjalnych, mających na celu doprecyzowanie zakresu stosowania przepisów przeciwko unikaniu opodatkowania zawartych w dyrektywie 2011/96/UE. Pytania te dotyczą między innymi: 

• Zgodności z celami dyrektywy 2011/96/UE praktyki krajowej, która wyklucza zwolnienie z podatku u źródła od dywidend w sytuacji, gdy dywidendy są wypłacane na rzecz spółki dominującej prowadzącej rzeczywistą działalność w innym państwie członkowskim UE, ale która jest uznawana przez organy podatkowe za element łańcucha transakcji, którego celem jest unikanie opodatkowania, 

• Uprawnień państwa członkowskiego wypłacającego dywidendę do poboru podatku u źródła na podstawie przepisów antyabuzywnych, w sytuacji, gdy korzyść podatkowa powstaje na dalszym etapie łańcucha transakcji. 

• Wpływu braku wiedzy po stronie podmiotu wypłacającego dywidendę o wystąpieniu nadużycia na możliwość zastosowania przepisów dyrektywy 2011/96/UE dotyczących przeciwdziałania unikaniu opodatkowania. 

• Znaczenia faktu, że kwoty dywidend transferowanych w łańcuchu transakcji są zbliżone lub identyczne. 

• Ustalenia, czy krajowe stosowanie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania w odniesieniu do dywidend wypłacanych w danym państwie, w sytuacji, gdy transakcje mające na celu obejście prawa podatkowego miały miejsce w innym państwie UE, jest zgodne z celami i zasadą proporcjonalności klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania z dyrektywy 2011/96/UE. 

Konsekwencje 

Odpowiedzi TSUE na te pytania będą miały istotne konsekwencje dla interpretacji i stosowania zwolnienia dywidendowego w całej Unii Europejskiej. Orzeczenie TSUE może wpłynąć na sposób, w jaki organy podatkowe oceniają transgraniczne wypłaty dywidend i stosują przepisy dyrektywy przeciwko unikaniu opodatkowania. W szczególności, wyrok może rzucić światło na granice dopuszczalnej ingerencji organów podatkowych w struktury korporacyjne, w których bezpośredni odbiorca dywidendy prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą.