- Organ wydający:
- TSUE
- Data:
- 2025-05-08
- Sygnatura:
- C-405/24
Najnowszy wyrok TSUE z dnia 8 maja 2025 r., wydany w polskiej sprawie prejudycjalnej (C-405/24), może budzić spore zainteresowanie podatników. Stanowisko zawarte w tym orzeczeniu stoi bowiem w opozycji zarówno do krajowych regulacji, jak i praktyki polskich organów podatkowych oraz sądów administracyjnych.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że zwolnienie z podatku VAT przy imporcie towarów w przesyłkach o charakterze niehandlowym przysługuje również wtedy, gdy odbiorca znajduje się w państwie członkowskim UE innym niż Polska.
Spór o interpretację
Sprawa dotyczyła art. 52 ust. 1 ustawy o VAT, który przewiduje zwolnienie z podatku VAT dla towarów przesyłanych z krajów spoza Unii Europejskiej, a importowanych w Polsce, jeśli ich nadawcą jest osoba fizyczna, a odbiorcą - inna osoba fizyczna „przebywająca na terytorium kraju” (co sugeruje konieczność przebywania nabywcy na terytorium Polski dla zastosowania zwolnienia).
Wskazane zwolnienie dla importu znajduje zastosowanie pod warunkiem, że:
- ilość i rodzaj towarów nie wskazują na ich przeznaczenie handlowe,
- odbiorca nie jest obowiązany do uiszczenia opłat na rzecz nadawcy w związku z otrzymaniem przesyłki,
- przesyłka ma charakter okazjonalny.
Warto również wskazać, że zwolnienie to stosuje się, jeżeli wartość przesyłki nie przekracza kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 45 euro. Dotyczy ono więc jedynie tzw. przesyłek o małej wartości.
Źródło problemu
Polska ustawa posługuje się przesłanką odbiorcy „przebywającego na terytorium kraju”, podczas gdy dyrektywa 2006/79/WE odnosi się do odbiorcy „w państwie członkowskim”, co wskazywać może na możliwość zastosowania zwolnienia w przypadku przebywania odbiorcy w dowolnym państwie należącym do UE. Mimo tej rozbieżności, polskie organy podatkowe i sądy uznawały, że zwolnienie przysługuje wyłącznie przesyłkom kierowanym do odbiorców przebywających w Polsce. Przykładem jest wyrok NSA z 13 kwietnia 2023 r. (I FSK 403/20). Z wyroku tego wynika bowiem, że analizowane zwolnienie nie obejmuje importu towarów umieszczonych w przesyłce wysyłanej z terytorium państwa trzeciego na terytorium Polski z przeznaczeniem dla osoby fizycznej przebywającej na obszarze UE, ale poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Pytanie do TSUE
Wątpliwości pojawiły się dopiero w jednej ze spraw rozpatrywanych przez NSA, która jest przedmiotem omawianego orzeczenia TSUE. Dotyczyła ona firmy kurierskiej, która obsługiwała przesyłki małej wartości wysyłane przez osoby fizyczne spoza UE (np. z USA i Kanady) do odbiorców mieszkających nie tylko w Polsce, ale też w innych krajach UE, takich jak Czechy, Słowacja, Rumunia czy Litwa.
Spółka argumentowała, że miejsce zamieszkania odbiorcy nie powinno mieć znaczenia dla zastosowania omawianego zwolnienia z VAT. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej był jednak innego zdania i w interpretacji nr 0114-KDIP1-2.4012.790.2018.1.WH uznał, że zwolnienie dotyczy wyłącznie przesyłek kierowanych do odbiorców w Polsce. Taką interpretację podtrzymał również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. III SA/Wa 1045/19), twierdząc, że „państwo członkowskie” oznacza w tym kontekście konkretny kraj, a nie całą Unię.
NSA nabrał jednak wątpliwości i skierował pytanie prejudycjalne do TSUE (sygn. I FSK 812/20).
Rozstrzygnięcie TSUE
Trybunał przyznał rację spółce kurierskiej. Uznał, że omawiane zwolnienie z VAT obejmuje również przesyłki kierowane do odbiorców w innych państwach członkowskich UE, niezależnie od tego, w którym kraju następuje ich import. W uzasadnieniu wskazano, że zarówno literalna, jak i systemowa oraz celowościowa wykładnia przepisów unijnych prowadzi do wniosku, że miejsce zamieszkania odbiorcy nie powinno ograniczać prawa do zastosowania przedmiotowego zwolnienia.
Co to oznacza dla podatników
Wyrok TSUE z 8 maja 2025 r. w sprawie C-405/24 ma istotne konsekwencje dla podatników, zwłaszcza tych, którzy zajmują się importem przesyłek prywatnych z krajów trzecich.
Trybunał jednoznacznie orzekł, że zwolnienie z VAT przy imporcie małych przesyłek o charakterze niekomercyjnym dotyczy także sytuacji, gdy odbiorca znajduje się w innym państwie UE niż kraj importu.
Oznacza to, że:
- firmy kurierskie i operatorzy pocztowi mogą stosować omawiane zwolnienie z VAT także dla przesyłek kierowanych np. z USA do Czech, jeśli ich dopuszczenie do obrotu następuje na terytorium Polski,
- nie ma już podstaw prawnych do ograniczania wskazanego zwolnienia tylko do importowanych w kraju przesyłek przeznaczonych dla odbiorców w Polsce.
Polskie organy podatkowe niewątpliwie będą musiały zrewidować dotychczasowe podejście do kwestii wykładni art. 52 ustawy o VAT oraz uwzględniać orzeczenie TSUE w ramach swojej praktyki stosowania tego przepisu.
Wskazane wydaje się być przy tym odpowiednie dostosowanie polskich regulacji implementujących omawiane przepisy dyrektywy do przedstawionego stanowiska TSUE. Byłoby to szczególnie istotne dla firm obsługujących przesyłki transgraniczne, które w ten sposób zyskałyby większą pewność prawa i mniejsze ryzyko sporów z fiskusem.
Autorzy:
