Prawo do odliczenia VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi

Stan faktyczny

Sprawa dotyczyła jednostki sektora finansów publicznych (dalej: „Jednostka”), która wykonuje zarówno zadania komercyjne (w ramach działalności gospodarczej), jak też statutowe (poza działalnością gospodarczą). Tym samym, w ramach wykonywanych przez Jednostkę czynności można znaleźć zarówno te opodatkowane VAT, jak i wyłączone z zakresu opodatkowania (np. opłaty za wydanie decyzji). 

Do wykonywania służbowych obowiązków Jednostka udostępnia pracownikom firmowe samochody. W związku z tym Jednostka ponosi wydatki z tytułu nabycia lub używania pojazdów na podstawie umowy najmu lub umowy leasingu, nabycia paliw wykorzystywanych do napędu tych pojazdów oraz koszty usług naprawy lub konserwacji pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z ich eksploatacją lub używaniem. Wydatki te można przyporządkować zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (działalność statutowa Jednostki). 

We wniosku Jednostka zaznaczyła, że pracownicy nie mają możliwości użytkowania aut do celów prywatnych. Stanowi o tym wewnętrzna polityka, regulaminy, umowy oraz protokoły przekazania samochodów podpisane przez pracowników. Aby wykluczyć możliwość użytkowania służbowych samochodów do celów prywatnych prowadzony jest również nadzór w postaci zaewidencjonowanych kart drogowych pojazdów.

W świetle tak przedstawionego stanu faktycznego, Jednostka wystąpiła o interpretację indywidualną, pytając Organ w jaki sposób powinna odliczyć podatek VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, wskazując, że jej zdaniem winna odliczać podatek zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, tj. za pomocą tzw. prewspółczynnika VAT.

Stanowisko Organu

Organ podatkowy nie zgodził się ze stanowiskiem Jednostki. W uzasadnieniu wskazał, iż samochody będące przedmiotem sprawy będą wykorzystywane zarówno do działalności gospodarczej (czynności opodatkowanych), jak i celów innych niż działalność gospodarcza (działalność statutowa). 

W związku z powyższym, Jednostce będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki związane z pojazdami samochodowymi, natomiast będzie ona zobowiązana w pierwszej kolejności ustalić - na zasadach określonych w art. 86 ust. 2a-2 h ustawy o VAT w związku z § 3 ust. 2 rozporządzenia – zakres, w jakim podatek naliczony związany jest z prowadzoną działalnością gospodarczą (tzw. prewspółczynnik VAT), a następnie do tak wyliczonej kwoty zastosować ograniczenia wynikające z art. 86a ust. 1 ustawy, wskazujące na pomniejszenie obliczonej kwoty o 50%.

Jednostka nie zgodziła się z powyższą interpretacją i wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. 

Stanowisko WSA w Warszawie 

W ocenie WSA, interpretacja zasługiwała na uchylenie. Zdaniem Sądu Jednostka nie powinna posługiwać się podwójnym limitowaniem odliczenia.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, iż art. 86a ustawy o VAT stanowi regulację szczególną względem przepisów o prewspółczynniku - niezależnie od chronologii wprowadzenia tych przepisów do ustawy o VAT. Tym samym, zastosowanie ograniczeń z art. 86a wyklucza zastosowanie ograniczeń z art. 86 ust. 2a do tego samego rodzaju wydatku, bowiem oba przepisy mają ten sam cel i zasięg regulacji. W konsekwencji, Jednostka powinna pomniejszyć kwotę odliczanego podatku VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi o 50 procent, natomiast nie ma obowiązku dalszego pomniejszania wyniku poprzez stosowanie prewspółczynnika VAT. 

Komentarz

Ustalenie zakresu prawa do odliczenia od wydatków ponoszonych na samochody służbowe jest od wielu lat kwestią problematyczną. Organy podatkowe często kwestionują stanowisko przedstawiane przez podatników, zarzucając im, że mają możliwość użytkowania auta również w celach innych niż działalność gospodarcza (np. w celach prywatnych). Dodatkowe trudności pojawiają się przed jednostkami samorządowymi, którym często narzucany jest obowiązek stosowania zarówno preproporcji, jak i 50% ograniczenia kwoty. Co istotne, użytek prywatny postrzegany jest przez organy w kategoriach już nawet potencjalnej, a nie faktycznej możliwości użytku pojazdu do celów prywatnych, co sprawia, że udowodnienie wykluczenia przez podatnika tej opcji jest jeszcze trudniejsze. 

Powyższy wyrok jest godny uwagi, gdyż przełamuje dotychczasową linię interpretacyjną organów podatkowych, stanowiącą o obowiązku podwójnego limitowania odliczenia VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi. Orzeczenie WSA w Warszawie rzuca nowe światło na powyższą kwestię otwierając drogę do korzystniejszego odliczenia podatku VAT lub nawet możliwości korekty historycznych rozliczeń i odzyskania wysokich kwot podatku. W najbliższym czasie warto obserwować linię orzeczniczą w danej kwestii aby sprawdzić czy to korzystne dla podatników stanowisko znajdzie potwierdzenie w kolejnych sprawach.