Gmina budując drogę na terenach inwestycyjnych działa zarówno w ramach władztwa publicznego, jak i działalności gospodarczej

Wydatki związane z budową drogi przez gminę są wykorzystywane zarówno do celów związanych z działalnością gospodarczą, polegających na sprzedaży działek, jak i do czynności związanych z władztwem publicznym, tj. nieodpłatnego udostępniania drogi. W związku z tym gmina ma prawo do częściowego odliczenia podatku VAT. 

Stan faktyczny

Sprawa dotyczyła gminy, która wybudowała drogę na posiadanych terenach inwestycyjnych. Celem przedsięwzięcia była poprawa skomunikowania lokalnych miejscowości, a w konsekwencji uatrakcyjnienie terenów zarówno dla podmiotów działających obecnie na terenie stref, jak i dla przyszłych inwestorów. Poniesione wydatki na projekt miały więc na celu wykorzystanie wybudowanej drogi do opodatkowanej VAT sprzedaży działek, znajdujących się na terenach inwestycyjnych gminy. 

W związku z powyższym gmina zwróciła się do organu z pytaniem, czy przysługuje jej prawo do pełnego lub częściowego odliczenia VAT od wydatków poniesionych w związku z realizacją inwestycji. Zdaniem wnioskodawcy w kontekście odliczenia VAT od wydatków na budowę, kluczowy był cel, jaki przyświecał gminie przy wykonywaniu inwestycji, a więc zwiększenie wartości terenów inwestycyjnych. Gmina zaznaczyła więc, że zachodzi bezpośredni związek pomiędzy budową drogi, a sprzedażą terenów. W związku z tym, przysługuje jej prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego od poniesionych wydatków. 

Stanowisko organu

Organ nie zgodził się z tym stanowiskiem. Wskazał, że podatek naliczony można odliczyć w całości, kiedy jest związany wyłącznie z transakcjami opodatkowanymi. Obowiązkiem gminy jest w pierwszej kolejności przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju działalności. Jeżeli podatnik może dokonać takiego wyodrębnienia, to przysługuje mu pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku ponoszonymi kosztami inwestycyjnymi. Gmina ma więc prawo do odliczenia podatku naliczonego w takim zakresie, w jakim wydatki związane z budową drogi może bezpośrednio przyporządkować wyłącznie do wykonywanych czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Gdy natomiast nie ma możliwości takiego wskazania, przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego, wyliczonego odpowiednim„sposobem określenia proporcji”. 

Wyrok WSA w Gdańsku

Miasto wniosło o uchylenie interpretacji. Organ podtrzymał swoje stanowisko i sprawa trafiła do WSA, który zgodził się ze stanowiskiem organu podatkowego. WSA potwierdził, że wydatki związane z budową drogi są wykorzystywane zarówno do celów związanych z działalnością gospodarczą, polegających na sprzedaży działek, jak i do czynności związanych z władztwem publicznym, tj. nieodpłatnego udostępniania drogi. WSA zauważył, że stronie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego tylko w takim zakresie, w jakim wydatki związane z drogą może przyporządkować wyłącznie do wykonywanych w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowanych podatkiem VAT lub na podstawie odpowiedniej proporcji. 

Komentarz

WSA w Gdańsku, rozstrzygając spór, odwołał się do wyroku TSUE z 8 maja 2019 r. w sprawie C-566/17, wskazującego na ogólne zasady odliczenia VAT w przypadku wykorzystywania nabytych towarów i usług do działalności mieszanej. Nie jest kwestią dyskusyjną, że w sytuacji gdy samorząd dokonuje czynności mających niejednoznaczny charakter, kwalifikujących się zarówno do zadań własnych, jak i działalności gospodarczej, wówczas najodpowiedniejszym rozwiązaniem będzie zastosowanie proporcji. Kluczowe więc pozostaje właściwe określenie przeznaczenia poszczególnych zakupów. Biorąc natomiast pod uwagę aktualne stanowiska organów podatkowych i sądów administracyjnych, wydaje się, że w odniesieniu do inwestycji drogowych częściowe odliczenie VAT to obecnie najbardziej optymistyczny scenariusz, na który mogą liczyć samorządy.