Obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych w transakcjach między spółką komunalną a gminą

Brak obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych dotyczy spółek powiązanych z gminami wyłącznie kapitałowo. Jeżeli w relacji spółka - gmina występują także powiązania o charakterze osobowym, wówczas zwolnienie z obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych nie znajdzie zastosowania. Taka sytuacja wystąpi m.in. w sytuacji łączenia przez jedną osobę funkcji kontrolnych i zarządczych w obu podmiotach dokonujących transakcji kontrolowanych przy przekroczeniu progów dokumentacyjnych.

Stan faktyczny

Sprawa dotyczyła spółki świadczącej usługi odbioru odpadów oraz najmu na rzecz gminy oraz innych spółek gminnych. W skład rady nadzorczej spółki wchodziły m.in. zastępca skarbnika gminy (jako przewodniczący) oraz prezes innej spółki gminnej. Gmina posiadała przy tym w spółce 100% udziałów. Pomiędzy spółką a gminą nie istniały powiązania inne niż kapitałowe. Transakcje zawierane między spółką a gminą stanowiły transakcje kontrolowane w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT i wynikały z zawartej między gminą a spółką umowy powierzenia wykonywania zadań publicznych gminy wykonywanych w ogólnym interesie publicznym (tj. zagospodarowanie odpadów). Jednocześnie, dla transakcji między spółką a gminą przekroczone zostały progi dokumentacyjne z art. 11k ust. 2 ustawy o CIT.

Spółka zawierała również transakcje z innymi spółkami gminnymi, w których gmina posiadała 100% udziałów. Między podmiotami tych transakcji istniały wyłącznie powiązania kapitałowe. Transakcje zawieranie między spółką a innymi spółkami gminnymi stanowiły transakcje zawierane na warunkach rynkowych i tym samym nie miały charakteru transakcji kontrolowanej. Ponadto, dla wskazanych transakcji nie zostały przekroczone progi dokumentacyjne z art. 11k ust. 2 ustawy o CIT.

W związku z powyższym spółka zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem, czy - w świetle przepisów ustawy o CIT - zawierając transakcje z gminą oraz innymi spółkami gminnymi, spółka będzie zobowiązana sporządzić dokumentację cen transferowych.

Stanowisko spółki

W złożonym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej spółka stanęła na stanowisku, zgodnie z którym nie będzie zobowiązana do sporządzenia dokumentacji cen transferowych w przypadku transakcji kontrolowanych realizowanych z gminą, ponieważ między spółką a gminą istnieją wyłącznie powiązania kapitałowe, dzięki czemu spółka może zastosować zwolnienie z art. 11n ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT. Jednocześnie, w ocenie spółki, okoliczność, iż w radzie nadzorczej spółki zasiada zastępca skarbnika gminy, nie wpływa na rodzaj powiązań między spółką a gminą. Pracownik gminy nie podejmuje bowiem kluczowych decyzji gospodarczych w spółce, ani nie posiada takich kompetencji w ramach wykonywanej na rzecz gminy pracy. Tym samym, jego działania nie mogą bezpośrednio wpływać na działania spółki w jej relacjach z gminą. Podobne stanowisko spółka zajęła w odniesieniu do transakcji zawieranych między spółką a innymi spółkami gminnymi - przy czym w tym konkretnym przypadku dodatkowym argumentem wskazującym na brak obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych był fakt, iż transakcje zawierane między ww. podmiotami stanowią transakcje niekontrolowane.

Stanowisko organu podatkowego

Organ uznał stanowisko spółki za prawidłowe w zakresie braku obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych dotyczącej transakcji między spółką a innymi spółkami gminnymi. Jednocześnie, w ocenie organu, spółka powinna dopełnić obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych w odniesieniu do transakcji między spółką a gminą. W przypadku transakcji kontrolowanych z gminą występują bowiem nie tylko powiązania kapitałowe, lecz także powiązania o charakterze osobowym. Okoliczność ta sprawia, że spółka nie będzie zwolniona z obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych. Zwolnienie obejmuje bowiem jedynie te podmioty, w przypadku których powiązania wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego lub ich związkami, a taka sytuacja nie występuje w niniejszej sprawie.

Spółka wniosła skargę na powyższą interpretację organu podatkowego, wnosząc o jej uchylenie w zaskarżonej części.

Stanowisko WSA w Gdańsku

WSA w Gdańsku nie zgodził się ze stanowiskiem spółki i oddalił wniesioną skargę.

Sąd wskazał, że zakres zwolnienia z obowiązku sporządzania cen transferowych dotyczy tylko i wyłącznie powiązań kapitałowych. Natomiast w okolicznościach niniejszej sprawy poza powiązaniami kapitałowymi spółki z gminą (które, występując samodzielnie, w świetle przepisów ustawy o CIT stanowiłyby o zwolnieniu z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych), występują również powiązania o charakterze osobowym dotyczące osoby zastępcy skarbnika gminy, który jednocześnie jest przewodniczącym rady nadzorczej w spółce. Funkcja przewodniczącego rady nadzorczej spółki skupia się wokół sprawowania pieczy nad spółką. Tym samym, osoba sprawująca taką funkcję jest w posiadaniu instrumentów oddziaływania na zarządzanie spółką, a tym samym może wywierać wpływ na istotne sfery działania spółki. Równocześnie zastępca skarbnika gminy, jako osoba kierująca finansami gminy, ma wpływ na gospodarowanie jej środkami, w tym środkami będącymi efektem zawieranych przez gminę umów. W okolicznościach niniejszej sprawy zastępcę skarbnika gminy należy więc uznać za osobę, która pośrednio wywiera wpływ na funkcjonowanie obu stron transakcji. Okoliczność ta przesądza o tym, że między podmiotami występują powiązania osobowe, a spółka nie będzie zwolniona z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych.

Co to oznacza dla podatników?

Komentowany wyrok niewątpliwie powinien zwrócić uwagę spółek gminnych. Jak wynika z tezy przedstawionej przez sąd, kumulowanie w jednej osobie funkcji przewodniczącego rady nadzorczej w spółce komunalnej oraz stanowiska kierowniczego w urzędzie samorządowym kreuje powiązania osobowe między spółką komunalną a gminą. Powyższe zobowiązuje spółkę do sporządzenia dokumentacji cen transferowych na mocy ustawy o CIT w przypadku przekroczenia progów dokumentacyjnych. Brak wywiązania się z powyższego obowiązku w sytuacji wystąpienia przesłanek obligujących podmiot do przygotowania dokumentacji cen transferowych może pociągać za sobą przykre konsekwencje w postaci sankcji cywilnoprawnych oraz karnoskarbowych.