NSA orzekł w sprawie rozliczeń z grupą VAT

Spór dotyczył kwestii ustalenia czy nieistniejąca (choć już planowana przez ustawodawcę) w polskim porządku prawnym instytucja grupy VAT może mieć wpływ na zakres opodatkowania VAT czynności wykonywanych przez polski oddział zagranicznego przedsiębiorstwa na rzecz spółki matki z siedzibą w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej będącej członkiem grupy VAT.

Powyższa kwestia może mieć także kluczowe znaczenie z punktu widzenia prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług przez polski oddział, związanych z czynnościami wykonywanymi na rzecz centrali w przypadku gdy ta jest członkiem grupy VAT.

Stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (“Organ”) w interpretacji indywidualnej uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe. Organ nie zgodził się ze stanowiskiem Spółki, iż usługi świadczone przez oddział stanowią czynności opodatkowane ze względu na członkostwo Spółki macierzystej w grupie VAT. Zdaniem Organu Oddział nie świadczy swoich usług na rzecz innych spółek z grupy VAT, a świadczy je bezpośrednio na rzecz Spółki macierzystej. W konsekwencji, zdaniem Organu, czynności realizowane na rzecz Spółki przez utworzony w Polsce oddział Spółki są wykonywane w ramach jednego podmiotu (transakcje wewnątrzzakładowe) co skutkuje uznaniem tych czynności za niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. 

Organ odniósł się też do wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (“TSUE”) z 17 września 2014 r. w sprawie C-7/13, który wskazał, iż usługi świadczone przez główny zakład spółki położony w państwie trzecim na rzecz oddziału spółki znajdującego się w państwie członkowskim stanowią transakcje nie podlegające opodatkowaniu, jeżeli oddział jest członkiem grupy osób, które mogą zostać uznane za jednego podatnika podatku od wartości dodanej. Jednocześnie Organ zaznaczył, iż wyrok ten został wydany w odmiennym stanie faktycznym, a zatem nie może mieć zastosowania w rozpatrywanej sprawie. 

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał skargę Spółki na powyższą interpretację za uzasadnioną i uchylił przedmiotową interpretację podatkową. Od powyższego wyroku Organ wniósł skargę kasacyjną. 

Co stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny?

Naczelny Sąd Administracyjny (“NSA”) w wyroku z 18 marca 2021 r. sygn. I FSK 2386/18 oddalił skargę kasacyjną Organu. Zdaniem NSA Organ błędnie przyjął, że wskazany w wyroku TSUE, wyjątek opodatkowania czynności świadczonych między podmiotem macierzystym i jego oddziałem nie odnosi się do okoliczności rozpatrywanej sprawy. Sąd stwierdził bowiem, iż istota wyroku w sprawie C-7/13 sprowadza się do uznania, że usługi świadczone przez oddział na rzecz członka grupy VAT należy uznać co do zasady, do celów podatku od towarów i usług, za wykonywane nie na rzecz tego członka, lecz samej grupy VAT, do której on należy. 

Ponadto, zdaniem NSA nie ma znaczenia fakt, że Polska nie implementowała regulacji określonej w art. 11 dyrektywy 2006/112 i na gruncie polskiego prawa nie przewidziano możliwości tworzenia grupy podatkowej dla potrzeb podatku od towarów i usług. Brak w prawie krajowym przepisów umożliwiających tworzenie grupy podatkowej VAT nie wyklucza możliwości odwoływania się do tez sformułowanych w orzecznictwie TSUE w tym zakresie. 

W konsekwencji, usługi wykonywane przez Oddział na rzecz Spółki macierzystej członka grupy VAT powinny co do zasady podlegać opodatkowaniu.

Komentarz

NSA przyjął, iż nie tylko w przypadku usług świadczonych przez spółkę na rzecz oddziału będącego członkiem grupy VAT, wystąpić powinno opodatkowanie VAT (stan faktyczny z wyroku w sprawie Skandii) ale także gdy to oddział świadczy usługi na rzecz spółki będącej częścią grup VAT, należy przyjąć iż są one świadczone na rzecz grupy VAT, a zatem podlegać będą co do zasady opodatkowaniu.  

NSA mimo, iż wydał wyrok już po tym jak zapadło szeroko komentowane orzeczenie TSUE w sprawie Danske Bank (wyrok z 11 marca 2021 r. sygn. C‑812/19), nie odniósł się do tego orzeczenia w uzasadnieniu swojego wyroku. Przy czym wyrok w sprawie Danske Bank zapadł w stanie faktycznym w którym tak jak w sprawie rozpatrywanej przez NSA to Spółka (nie oddział) uczestniczyła w grupie VAT. Niemniej jednak wszystko wskazuje na to że omawiany wyrok może być początkiem linii orzeczniczej sądów administracyjnych opartej na orzecznictwie TSUE, uwzględniającej grupę VAT jako odrębnego podatnika VAT, zanim jeszcze instytucja grupy VAT pojawi się w polskim porządku prawnym.