Dotacja na cele montażu instalacji fotowoltaicznych nie zwiększa podstawy opodatkowania VAT za świadczone usługi na rzecz mieszkańców

Dotacja na cele montażu instalacji fotowoltaicznych ma bezpośredni wpływ na koszt, jaki ponosi Gmina w ramach swoich rozliczeń z wykonawcami usług i nie będzie zwiększała podstawy opodatkowania VAT, a tym samym nie będzie podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

Stan faktyczny

Sprawa dotyczy gminy (dalej: „Gmina”, „Wnioskodawca”), która rozpoczęła realizację projektu współfinansowanego ze środków unijnych, mającego na celu stworzenie infrastruktury pozwalającej na wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych. Zgodnie z założeniami inwestycji, podjęta zostanie współpraca z mieszkańcami, którzy są zainteresowani udziałem w projekcie i którzy wyrażają chęć na zainstalowanie na ich nieruchomościach zestawów fotowoltaicznych (dalej: „Mieszkańcy”, „Uczestnicy”). 

W celu rozpoczęcia współpracy, między Gminą a Uczestnikami podpisane zostaną umowy cywilnoprawne regulujące wzajemne zobowiązania stron. Do obowiązków Gminy należeć będzie zapewnienie dostawy i montażu instalacji fotowoltaicznych oraz wyłonienie wykonawców poszczególnych usług, natomiast Uczestnik zobowiąże się do bezpłatnego udostępnienia części nieruchomości, na której będzie zamontowana instalacja oraz urządzenia towarzyszące, a także pokryje 55,3% kosztów realizacji projektu oraz 100% kosztów nieprzewidywalnych, nieobjętych refundacją ze środków unijnych. W ramach umowy, sprzęt pozostanie własnością Gminy przez okres 5 lat, tj. przez cały okres trwania projektu, a po jego zakończeniu całość zestawu instalacji fotowoltaicznych zostanie przekazana Uczestnikowi projektu na własność, na zasadach określonych odrębnym kontraktem regulującym przeniesienie praw własności. 

W ocenie Gminy otrzymane dofinansowanie ze środków unijnych jest dofinansowaniem ogólnym, przeznaczonym na pokrycie kosztów związanych z realizacją projektu. Nie stanowi ono formy dopłaty do ceny instalacji fotowoltaicznej dla każdego Mieszkańca. 

W związku z przedstawionym stanem faktycznym, Gmina zwróciła się z pytaniem do organu, czy podstawę opodatkowania świadczonej usługi dostawy i montażu instalacji fotowoltaicznych stanowią tylko wpłaty Mieszkańców, pomniejszone o kwotę podatku VAT należnego, czy również dofinansowanie otrzymane w ramach realizowanego projektu ze środków unijnych. 

Zdaniem Gminy podstawą opodatkowania w powyższym przypadku będzie wyłącznie kwota wynagrodzenia określona w umowach zawartych z Mieszkańcami, pomniejszona o kwotę VAT należnego. Według Gminy, dotacja ma charakter kosztowy, tj. ustalana jest na podstawie ogólnych kosztów projektu, w związku z czym nie będzie stanowiła elementu podstawy opodatkowania VAT.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się ze stanowiskiem Gminy, wskazując, że dopłata również powinna zwiększyć podstawę opodatkowania VAT. Jego zdaniem dofinansowanie nie będzie wykorzystywane przez Gminę do sfinansowania jakiejkolwiek, dowolnej działalności Gminy. Otrzymane dofinansowanie będzie bezpośrednio wpływało na cenę, jaką musi zapłacić Uczestnik chcący wziąć udział w projekcie. Dopłata będzie stanowiła zatem zapłatę otrzymaną od osoby trzeciej, która w świetle art. 29a ustawy o VAT będzie podlegać opodatkowaniu. 

W związku z powyższym, zdaniem organu, podstawę opodatkowania z tytułu dostawy i montażu instalacji fotowoltaicznych stanowi zarówno wynagrodzenie wpłacane do Gminy przez Mieszkańców, jak i dofinansowanie otrzymane przez Gminę od podmiotu trzeciego na realizację projektu. 

Gmina wniosła skargę na powyższą interpretację do WSA w Gdańsku.

Stanowisko WSA w Gdańsku

W ocenie WSA, stanowisko Gminy należy uznać za prawidłowe. Zdaniem Sądu, przedmiotowa dotacja ma bezpośredni wpływ na koszt, jaki ponosi Gmina w ramach swoich rozliczeń z wykonawcami usług, a nie, jak twierdzi Dyrektor KIS, na cenę usług w stosunkach pomiędzy Gminą a Mieszkańcami. W konsekwencji, otrzymana dotacja na realizację tego projektu nie będzie zwiększała podstawy opodatkowania, a tym samym nie będzie podlegać opodatkowaniu.

W związku z powyższym, Gmina ustalając podstawę opodatkowania powinna uwzględnić wyłącznie kwotę wynagrodzenia pobieraną od Uczestników projektu, pomniejszoną o kwotę VAT należnego.

Komentarz

Bezpośredni i bezwzględny charakter wpływu dotacji na cenę usługi jest kluczowy aby stwierdzić, czy dane dofinansowanie stanowić będzie element podstawy opodatkowania i tym samym, czy będzie podlegać opodatkowaniu VAT. Niemniej, ze względu na dość enigmatyczne brzmienie przepisu, organy podatkowe w różny sposób interpretują wskazane kryterium, w związku z czym temat opodatkowania dotacji pozostaje od lat nierozstrzygnięty. 

Co szczególnie istotne z perspektywy samorządów, w ostatnim czasie możemy zauważyć kształtowanie się korzystnej dla podatników tendencji w linii orzeczniczej polskich sądów administracyjnych. Ze względu jednak na znaczne rozbieżności (w poprzednich latach sądy co do zasady zgadzały się z organami podatkowymi, wskazując na obowiązek opodatkowania dotacji) aktualnie zagadnienie jest analizowane zarówno przez NSA (zagadnienie na uchwałę), jak również przez TSUE (pytanie prejudycjalne). 

Biorąc pod uwagę powyższe, większość postępowań sądowych w przedmiotowym zakresie pozostaje obecnie zawieszona - w oczekiwaniu na  wiążące rozstrzygnięcia TSUE i NSA. W najbliższym czasie istnieje zatem szansa na ujednolicenie orzeczeń otrzymywanych przez samorządy.