Odliczanie VAT od wydatków gminy na cyfryzację

Gminie przysługuje prawo do częściowego odliczenia VAT naliczonego od wydatków poniesionych na informatyzację i cyfryzację jednostek budżetowych gminy za pośrednictwem prewspółczynnika, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r.

Stan faktyczny

Z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej wystąpiła gmina, która zamierzała zrealizować projekt polegający na cyfryzacji biur, jednostek publicznych, jednostek podległych i nadzorowanych. W ramach projektu miały zostać wykonane następujące zadania:

• audyt cyberbezpieczeństwa wszystkich urządzeń wykorzystywanych w urzędzie gminy,
• zakup i dostawa sprzętu informatycznego z urządzeniami peryferyjnymi i akcesoriami oraz licencjami niezbędnego do cyfryzacji urzędu gminy oraz jej jednostek budżetowych.

Poniesione przez gminę wydatki będą przeznaczone m.in. na cyfryzację jednostki budżetowej gminy prowadzącej działalność w zakresie lokalnego transportu drogowego oraz realizującej zadania własne gminy z zakresu zieleni gminnej i zadrzewień. Biorąc pod uwagę zakres działalności realizowanej przez jednostkę budżetową, gmina nie jest w stanie przyporządkować wydatków poniesionych na cyfryzację wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT.

W związku z powyższym gmina zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem, czy będzie jej przysługiwało prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego od wydatków na realizację projektu  przeznaczonych na działalność jej jednostki budżetowej z zastosowaniem prewspółczynnika określonego w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r.

Stanowisko gminy

W ocenie gminy, będzie ona uprawniona do częściowego odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na cyfryzację i informatyzację swojej jednostki budżetowej, przy zastosowaniu proporcji obliczonej na bazie danych właściwych dla tej jednostki budżetowej (tzw. prewspółczynnika VAT), o której mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. - z uwagi na brak możliwości przyporządkowania nabywanych na potrzeby projektu towarów i usług do poszczególnych rodzajów czynności wykonywanych za pośrednictwem jednostki budżetowej.

Stanowisko organu podatkowego

Organ podatkowy uznał stanowisko gminy za prawidłowe. Jak wynika z treści art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wyłącznie w przypadku kumulatywnego spełnienia dwóch warunków, tj.:

• odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz
• towary i usługi, w związku z nabyciem których podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc w szczególności takich, w wyniku których rozliczany jest VAT należny.

Natomiast w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, kwotę podatku naliczonego oblicza się proporcjonalnie, zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, o czym stanowi przepis art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

W przedstawionej sprawie gmina, realizując projekt w zakresie cyfryzacji jednostek budżetowych gminy, będzie wykorzystywać jego efekty zarówno do działalności gospodarczej opodatkowanej VAT oraz niepodlegającej opodatkowaniu VAT. Ponadto, gmina nie będzie miała możliwości bezpośredniego przyporządkowania wydatków bieżących i inwestycyjnych do poszczególnych rodzajów działalności. W konsekwencji, zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, gmina będzie uprawniona do stosowania prewspółczynnika VAT obliczonego na bazie danych właściwych dla jednostki budżetowej.

Co to oznacza dla samorządów?

Przedstawiona przez organ podatkowy ocena co do zasady jest spójna z wydawanymi dotychczas interpretacjami indywidualnymi w zakresie prawa do odliczenia VAT naliczonego od tzw. wydatków mieszanych. Jak wynika z ustawy o VAT, w przypadku wydatków związanych zarówno z prowadzoną działalnością gospodarczą (opodatkowaną, jak i zwolnioną z VAT), jak i innymi celami, podatnik powinien ustalić proporcję odliczenia podatku VAT najbardziej odpowiadającej specyfice wykonywanej przez niego działalności i realizowanych przez niego nabyć. Przyjęta przez podatnika metoda obliczenia proporcji nie musi jednak wynikać z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. (metody te mają charakter wyłącznie egzemplifikacyjny), jeżeli podatnik wykaże, że inna metoda kalkulacji prewspółczynnika jest najbardziej właściwą metodą, pozwalającą na odliczenie podatku VAT w odpowiednim zakresie. 

Mając na względzie literalne brzmienie przepisów ustawy o VAT, jednostka samorządu terytorialnego co do zasady może przyjąć indywidualną kalkulację prewspółczynnika pod warunkiem, że jest to uzasadnione specyfiką prowadzonej przez nią działalności oraz że metoda ta umożliwia bardziej obiektywne wydzielenie części VAT naliczonego, która przypada na prowadzoną przez jednostkę samorządową działalność gospodarczą. W praktyce powyższe podejście może jednak budzić wątpliwości organów podatkowych, a niekiedy także sądów administracyjnych, co prowadzi do powstawania sporów w zakresie prawa do odliczenia VAT. W takich przypadkach rekomendowane jest potwierdzenie wybranej przez jednostkę metody kalkulacji prewspółczynnika w drodze interpretacji indywidualnej. W przeciwnym razie, w sytuacji zakwestionowania odliczenia przez organ podatkowy, jednostka może narazić się na powstanie zaległości w podatku VAT w związku z odliczeniem zbyt wysokiej kwoty podatku naliczonego.