Umorzenie oraz przewalutowanie kredytu mieszkaniowego oraz przewalutowanie kredytu innego niż mieszkaniowy nie powoduje powstania obowiązku sporządzenia informacji według ustalonego wzoru (PIT-11) o wysokości przychodów kredytobiorców i przesłania jej kredytobiorcom oraz urzędowi skarbowemu. Obowiązek taki wystąpi natomiast w przypadku umorzenia kredytu innego niż mieszkaniowy.
Sprawa dotyczyła banku prowadzącego działalność gospodarczą na rynku finansowym w Polsce. Bank jest podmiotem uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie przepisów regulujących zasady funkcjonowania instytucji finansowych, a jego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym. Bank w ramach prowadzonej działalności gospodarczej m.in. udziela kredytów zabezpieczonych hipotecznie na rzecz osób fizycznych zaciągających kredyt poza działalnością gospodarczą.
Niniejsza sprawa dotyczy kredytów udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 roku. Kredyty udzielone zostały jako indeksowane do waluty obcej lub denominowane w walucie obcej. Wartość zadłużenia kredytobiorcy z tytułu zaciągniętego kredytu ustalona jest w walucie obcej lub w walucie polskiej.
W przypadku, gdy wartość zadłużenia ustalona jest w walucie obcej, na każdy dzień roboczy przeliczana jest bieżąca wartość zadłużenia na walutę polską, po kursie przeliczenia ustalonym przez Bank. Obecnie, bank rozwiązuje niektóre umowy kredytu poprzez wcześniejszą ich spłatę. Działanie to polega na umorzeniu, czyli obniżeniu aktualnego salda zadłużenia z tytułu kredytu wyrażonego w walucie polskiej lub walucie obcej oraz spłacie pozostałej części zadłużenia w walucie polskiej lub walucie obcej. Dodatkowo, w przypadku kredytów, w których saldo zadłużenia wyrażone jest w walucie obcej kredytobiorca jest uprawniony do spłaty pozostałej części zadłużenia przy zastosowaniu przewalutowania, czyli w tej sytuacji, preferencyjnego kursu walutowego, korzystniejszego niż kurs dotychczasowy. Umorzenie kredytów nie jest związane z toczącym się bankowym postępowaniem ugodowym lub restrukturyzacyjnym.
W stosunku do kredytów, strony stosują przepisy Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 roku w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, jeżeli kryteria zaniechania poboru podatku są spełnione, w tym, gdy kredyty są związane z celami mieszkaniowymi kredytobiorców.
Z uwagi na powyższe, spośród udzielonych kredytów można wydzielić:
- kredyty, co do których są spełnione kryteria zaniechania poboru podatku na gruncie rozporządzenia, w tym w szczególności, gdy kredytobiorcy złożyli oświadczenie, że kredyty były związane z ich celami mieszkaniowymi w rozumieniu art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o PIT; oraz
- kredyty, co do których bank nie uzyskał oświadczenia kredytobiorców, że kredyty były związane z ich celami mieszkaniowymi bądź posiada informacje, które jednoznacznie wskazują, że nie są spełnione kryteria zaniechania poboru podatku na gruncie rozporządzenia
We wskazanym stanie faktycznym, bank rozważa czy umorzenie lub przewalutowanie kredytów, skutkuje po jego stronie obowiązkiem sporządzenia informacji według ustalonego wzoru o wysokości przychodów kredytobiorców (PIT-11) i przesłania jej kredytobiorcom oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania kredytobiorcy wykonuje swoje zadania, w rozumieniu art. 42a ust. 1 ustawy o PIT.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:
- Czy na podstawie art. 42a ust. 1 ustawy o PIT, w związku z umorzeniem kredytu mieszkaniowego, na banku spoczywa taki obowiązek?
- Czy na podstawie art. 42a ust. 1 ustawy o PIT, w związku z umorzeniem innego kredytu niż kredyt mieszkaniowy, na banku spoczywa taki obowiązek?
- Czy na podstawie art. 42a ust. 1 ustawy o PIT, w związku z przewalutowaniem innego kredytu niż kredyt mieszkaniowy, na banku spoczywa taki obowiązek?
- Czy na podstawie art. 42a ust. 1 ustawy o PIT, w związku z przewalutowaniem kredytu mieszkaniowego, na banku spoczywa taki obowiązek?
Zdaniem banku, w związku z umorzeniem kredytu mieszkaniowego, co do zasady, nie spoczywa na nim obowiązek sporządzenia informacji według ustalonego wzoru (PIT-11) o wysokości przychodów kredytobiorców.
Według banku samo zaciągnięcie kredytu i jego spłata zgodnie z umową powinny być neutralne podatkowo. Jednakże umorzenie przez bank części niespłaconej wierzytelności kredytobiorcy w postaci kredytu może powodować powstanie przychodu po stronie kredytobiorcy w rozumieniu ustawy o PIT. Przychód ten może być kwalifikowany do innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, i odpowiadać wartości umorzonej wierzytelności w postaci pozostałej do spłaty kwoty zadłużenia z tytułu kredytu.
Z drugiej strony, zgodnie z wcześniej wspomnianym rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 roku, w sytuacji gdy spełnione są łącznie następujące warunki do zaniechania poboru podatku dochodowego od umorzonego kredytu:
- kredyt został zaciągnięty przez Kredytobiorcę na własne cele mieszkaniowe przed dniem 15 stycznia 2015 roku oraz ustanowiono zabezpieczenie hipoteczne na nieruchomości,
- kredytobiorca nie skorzystał z umorzenia innego kredytu hipotecznego, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe,
- nie występuje obowiązek sporządzenia i wysłania informacji PIT-11.
Powyższe warunki są spełnione w sytuacji umorzenia kredytu mieszkaniowego przez bank w związku z czym stoi on na stanowisku, że w tym przypadku nie wystąpi omawiany obowiązek.
W zakresie pytania nr 2, w przypadku gdy bank nie uzyskał oświadczenia kredytobiorców, że kredyty były związane z ich celami mieszkaniowymi lub posiada jednoznaczne informacje, że nie są spełnione kryteria zaniechania poboru podatku na gruncie rozporządzenia, wówczas jest on zobowiązany do sporządzenia informacji według ustalonego wzoru (PIT-11) o wysokości przychodów kredytobiorców oraz do jej przesłania kredytobiorcom oraz urzędowi skarbowemu.
Natomiast odnośnie pytania 3, zdaniem banku w związku z przewalutowaniem innego kredytu, co do zasady, bank nie jest zobowiązany do sporządzenia informacji według ustalonego wzoru (PIT-11) o wysokości przychodów kredytobiorców, ponieważ przewalutowanie innego kredytu nie powinno się wiązać z powstaniem jakiegokolwiek przychodu po stronie kredytobiorcy zaciągającego kredyt poza działalnością gospodarczą. Bank nie jest w związku z tym zobowiązany do przesłania informacji kredytobiorcom oraz urzędowi skarbowemu.
Do pytania nr 4 bank wystosował ten sam argument co przy pytaniu poprzednim i uważa, że również w tym przypadku obowiązek sporządzenia i wysłania informacji PIT-11 nie wystąpi.
W konsekwencji organ uznał stanowisko podatnika za prawidłowe i odstąpił od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.
Autorzy:
