W Rządowym Centrum Legislacji procedowany jest projekt ustawy UD48, który ma wprowadzać istotne zmiany do Prawa wodnego oraz ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Zmiany stanowią odpowiedź na krytykę samorządów co do obecnego modelu taryfowania zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków, który jest nieefektywny i uniemożliwia szybkie dostosowywanie taryf do realiów rynkowych.
Przeniesienie kompetencji zatwierdzania taryf
Projekt zakłada ponowne przekazanie uprawnień do zatwierdzania taryf z Wód Polskich do lokalnych rad gmin. Celem jest zwiększenie elastyczności i przyspieszenie procesu zatwierdzania taryf, co ma odzwierciedlać ramy prawne sprzed zmian w 2017 roku.
Zakłada się przypisanie Wodom Polskim kompetencji do ingerencji w proces zatwierdzania taryf jedynie w dwóch przypadkach:
- obligatoryjnie: w przypadku zmiany o ponad 15 % planowanej taryfy względem poprzednio obowiązujących średnich taryf z okresu 3 lat dla danego przedsiębiorstwa (wniosek o zatwierdzenie taryfy będzie ostatecznie zatwierdzany przez radę gminy);
- fakultatywnie: (uzyskiwanie opinii) w przypadku zakładanych zmian w niższej wysokości niż 15%, jeżeli rada gminy uzna, że uzyskanie opinii jest potrzebne dla zapewnienie odpowiedniej ochrony społeczności lokalnej przed nadmiernymi zmianami cen.
Decentralizacja zadań zarządzania wodami
Projekt ustawy zakłada decentralizację zadań zarządzania wodami, aby lepiej dostosować zarządzanie wodą do lokalnych warunków i chronić społeczności lokalne przed nieuzasadnionymi zmianami cen. Zmiany te mają na celu odpowiedź na problemy zidentyfikowane przez Najwyższą Izbę Kontroli oraz redukcję potencjalnych konfliktów interesów w procesie zatwierdzania taryf.
Wprowadzenie progresywnych taryf
Nowe taryfy mają na celu zachęcenie do efektywnego wykorzystania wody poprzez różnicowanie cen w zależności od wielkości gospodarstwa domowego. Taryfy progresywne będzie mogła wprowadzić rada gminy na danym terenie, przy czym ich stosowanie wtedy będzie obowiązkowe. Zmiany te promują sprawiedliwość społeczną i zrównoważony rozwój środowiskowy.
W przypadku taryf progresywnych gmina będzie zbierała dane o liczbie osób w gospodarstwie domowym oraz wprowadzony zostanie obowiązek przekazywania danych gminy do przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych w celu ustalenia taryfy.
Ochrona konsumentów
Zmiany mają na celu ochronę konsumentów przed nieuzasadnionymi podwyżkami cen, zapewniając, że taryfy będą oparte na merytorycznych kryteriach i dostosowane do akceptowalnych społecznie poziomów cen. W tym celu nadal kontrola taryf pozostaje pod regulatorem – Wodami Polskimi.
Podsumowanie
Podsumowując, projekt UD48 dąży do przywrócenia niektórych regulacji sprzed 2017 roku, jednocześnie wprowadzając nowe mechanizmy, które mają na celu poprawę zarządzania zasobami wodnymi w sposób bardziej transparentny, sprawiedliwy i efektywny. Zmiany te są odpowiedzią na krytykę obecnego systemu i mają na celu lepsze dostosowanie do lokalnych potrzeb oraz ochronę interesów konsumentów.
Autorzy:
