W wykazie prac legislacyjny ukazała się informacja o przygotowywaniu przez rząd projektu ustawy, który ma wprowadzić do polskiego systemu podatkowego zasady globalnego podatku minimalnego (GloBE). Ustawa ma zostać przyjęta przez Radę Ministrów w III kwartale br. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami projekt ma być poddany szerokim konsultacjom społecznym.
Globalny podatek minimalny jest to rozwiązanie, które ma zapobiegać unikaniu opodatkowania przez największe przedsiębiorstwa międzynarodowe, poprzez przenoszenie dochodów do jurysdykcji o niskich stawkach podatkowych. Projekt ustawy opiera się na założeniach dyrektywy Unii Europejskiej, która z kolei nawiązuje do porozumienia zawartego w ramach OECD.
Celem jest ograniczenie agresywnej optymalizacji podatkowej polegającej na lokowaniu dochodu przez grupy międzynarodowe w krajach o niskim poziomie opodatkowania. W opinii OECD grupy międzynarodowe korzystając ze zjawiska wyścigu do dna (ang. race to the bottom), doprowadzają do sytuacji, w której:
- opodatkowanie następuje w jurysdykcji o niskiej efektywnej stawce podatkowej, a nie w miejscu wytworzenia wartości,
- niektóre jurysdykcje mogą sobie pozwolić na obniżanie stawek podatkowych i rezygnację z dochodów podatkowych, co w efekcie pogłębia rozdźwięk ekonomiczny między państwami rozwiniętymi a rozwijającymi się,
- państwo które chce pozostać atrakcyjnie inwestycyjnie, musi (jako efekt presji w wyścigu do dna) także obniżyć opodatkowanie na swoim terytorium, co przyczynia się do spadku ogólnego poziomu opodatkowania grup międzynarodowych na całym świecie.
Zgodnie z projektem, największe grupy przedsiębiorstw, zarówno międzynarodowe, jak i krajowe, będą musiały każdego roku sprawdzać, czy ich efektywny poziom opodatkowania dochodu w poszczególnych jurysdykcjach nie jest niższy niż 15%. Jeśli tak, będą musiały zapłacić podatek wyrównawczy (ang. top-up tax)., który zrówna ich obciążenie podatkowe z minimalnym poziomem. Wprowadzany projektem system globalnego podatku minimalnego ma zostać oparty o trzy rodzaje podatku wyrównawczego::
- globalny podatek wyrównawczy pobrany w ramach zasady włączenia dochodu do opodatkowania (IIR) – nakłada obowiązek zapłacenia odpowiedniego podatku wyrównawczego, co do zasady, na jednostkę dominującą najwyższego szczebla w grupie. Ta regulacje obejmie jednostki dominującej najwyższego w Polsce, które są polskimi podatnikami.
- kwalifikowany krajowy podatek wyrównawczy (QDMTT) – podatek wyrównawczy pobierany będzie w Polsce w razie gdy w myśl innych przepisów efektywny podatek płacony przez daną grupę w Polsce będzie wynosił mniej niż 15%. Pobór tego podatku powinien zapewnić, że mechanizm IIR nie znajdzie zastosowania w jurysdykcji jednostki dominującej. W efekcie QDMTT ma być gwarancją, że podatek minimalny trafi do polskiego budżetu a nie innej jurysdykcji.
- podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków (UTPR) – nakłada obowiązek zapłacenia podatku wyrównawczego od jednostki dominującej, na jednostki z grupy znajdujące się w danej jurysdykcji, w sytuacji gdy ta jednostka dominująca działa w innej jurysdykcji, w której nie ma IIR.
Planowany termin przyjęcia go przez Radę Ministrów to III kwartał 2024 r.
Zgodnie z zapowiedziami rządu projekt ma zostać poddany przed uchwaleniem szerokim konsultacjom społecznym.
Autorzy:
