25 czerwca EU Tax Observatory opublikowało raport, zawierający propozycję wprowadzenia skoordynowanego minimalnego podatku dla osób dysponujących bardzo dużym majątkiem netto (eng. ultra-high net worth individuals - UHNWI). Raport wskazuje, że dotychczasowe, krajowe rozwiązania w zakresie opodatkowania UHNWI nie zabezpieczają gospodarek krajowych przez zjawiskiem unikania opodatkowania - dla przykładu wskazano, że obecna efektywna stawka podatkowa takich osób wynosi zaledwie 0,3% ich majątku.
Założenia
Projekt zakłada wprowadzenie dodatkowego podatku wyrównaczego (ang.top-up tax) - w wysokości 2% majątku UNHWI (nie zaś dochodu, którego wysokość może być w łatwiejszy sposób sztucznie “modyfikowana” w celu obniżenia poziomu opodatkowania). Wstępne szacunki zakładają, że podatek ten mógłby przynieść do 250 miliardów dolarów rocznie w przypadku nałożenia go na miliarderów, lub do 380 miliardów dolarów rocznie, jeśli byłby nakładany na osoby, których wysokość majątku przekracza 100 milionów dolarów (centymilionerzy).
Międzynarodowe (mieszane) reakcje
Projekt spotkał się z mieszanymi reakcjami - niektóre kraje, takie jak Brazylia i Francja, wyraziły swoje poparcie, podczas gdy inne, np. Stany Zjednoczone, sprzeciwiły się niektórym aspektom propozycji.
Wdrożenie podatku zgodnego z propozycją EU Tax Observatory wymagałoby nawiązania globalnej współpracy pomiędzy państwami i dostosowania obecnych standardów raportowania podatkowego. Jak pokazuje praktyka związana z wprowadzeniem rozwiązań dotyczących globalnego podatku minimalnego zaproponowanego przez OECD (Pillar I oraz Pillar II), występują duże trudności praktyczne w osiągnięciu konsensusu pomiędzy krajami, umożliwiającego wprowadzenie skoordynowanego globalnego opodatkowania. Dodatkowo, inny raport sporządzony w bieżącym roku przez EU Tax Observatory na temat unikania opodatkowania sugeruje, że większość dochodów z proponowanych rozwiązań pochodziłaby z Ameryki Północnej, Europy i Azji Wschodniej, co rodzi pytanie, czy inicjatywa przyniosłaby wymierne korzyści krajom rozwijającym się.
Należy także wskazać, że skoordynowane na szczeblu międzynarodowym podejście do opodatkowania osób posiadających wysokiej wartości majątek znajduje się w programie niektórych międzynarodowych instytucji zajmujących się polityką podatkową. Przykładowo, kwestia ta została określona jako priorytetowy obszar w opublikowanym przez ONZ w czerwcu tego roku projekcie założeń dla Ramowej Konwencji o Międzynarodowej Współpracy Podatkowej (o której szerzej piszemy w tym artykule).
Każda dyskusja na temat wprowadzenia nowych podatków a w szczególności takich jak globalny podatek minimalny dla UHNWI zaproponowany przez EU Tax Observatory, wymaga holistycznej i wszechstronnej analizy systemów podatkowych. Przy wdrażaniu tego typu rodzaju rozwiązań należy bowiem uwzględnić: efekty dystrybucyjne obecnych podatków dochodowych od osób fizycznych oraz podatków spadkowych, wpływ takiego podatku na progresywność systemu podatkowego danego kraju, potencjalne skutki w zakresie wypłat transgranicznych a także jego oddziaływanie na zdolność firm do pozyskiwania finansowania.
Trudno jest w tym momencie przewidzieć, jak rozwinie się propozycja wprowadzenia skoordynowanego minimalnego podatku dla UHNWI, czy, a jeżeli to która instytucja międzynarodowa przejmie jego prowadzenie/koordynację oraz czy poszczególne kraje ostatecznie go poprą umożliwiając tym samym osiągniecie konsensusu w tej sprawie. Biorąc jednak pod uwagę rosnącą uwagę poświęcaną temu tematowi, podatnicy - w tym osoby fizyczne i pośrednio firmy - powinni uważnie śledzić rozwój tej inicjatywy.
Autorzy:
