W dniu 20 grudnia 2022 OECD poddało pod konsultacje publiczne dokument dotyczący “Filaru II” w zakresie wskazówek odnoszących się do konieczności zapewnienia pewności prawa przy stosowaniu zasad GloBE. Został on skierowany do konsultacji publicznych, które potrwają do 3 lutego 2023.
W dokumencie opisano mechanizmy, które mogą służyć osiągnięciu pewności prawa przed i po podjęciu działań podatkowych tj. rozwiązania w ramach mechanizmów zapobiegania sporom (ang. Dispute prevention mechanisms) oraz propozycje w ramach mechanizmów rozwiązywania sporów (ang. Dispute resolution mechanisms).
Reguła pewności podatkowej dla zasad GloBE
Zmiany wprowadzane w ramach “Filaru II” są jednym z elementów tzw. Global Anti-Base Erosion Rules (GloBE). W ramach “Filaru II” zakłada się, że jurysdykcje, które chcą wprowadzić zasady GloBE, wprowadzą je w sposób spójny i skoordynowany, w oparciu o zasady modelowe uzgodnione w ramach Inclusive Framework.
OECD dostrzega jednak, że ze względu na złożoność “Filaru II”mogą pojawić się różnice w interpretacji oraz stosowaniu zasad GloBE pomiędzy poszczególnymi jurysdykcjami. Z tego względu OECD rozpoczęło prace nad zbadaniem mechanizmów i przygotowaniem wytycznych mających na celu zapewnienie ram dla zapewnienia pewności podatkowej w odniesieniu do zasad GloBE.
Dokument przedstawiony do konsultacji publicznych nie ma charakteru ostatecznego, co oznacza, że poglądy i propozycje zawarte w dokumencie nie wyrażają uzgodnionego stanowiska Inclusive Framework - dokument przedstawiony w ramach konsultacji reprezentuje więc jedynie pracę Sekretariatu OECD.
Mechanizmy zapobiegania sporom (Dispute prevention mechanisms)
Mechanizmy zapobiegania sporom mają na celu zapewnienie wspólnej interpretacji lub stosowania przepisów między administracjami podatkowymi i podatnikami na wczesnym etapie, w celu uniknięcia sporów. Do zaproponowanych rozwiązań należą:
- Opieranie się na Modelowych Zasadach GloBE, Komentarzu i Uzgodnionych Wytycznych Administracyjnych
- Wprowadzenie zasad GloBE do prawa krajowego powinno odbywać się w oparciu o modelowe zasady wypracowane w ramach Inclusive Framework.
- Komentarz do Zasad GloBE, ustanawiający uzgodnioną interpretację Zasad Modelowych, powinien wspierać spójność w stosowaniu zasad.
- Państwa mogą przekazywać do Inclusive Framework kwestie interpretacji i stosowania zasad GloBE, co może prowadzić do powstania Uzgodnionych Wytycznych Administracyjnych, chociaż ich wiążący charakter nie jest jasny.
- Wspólna ocena ryzyka i skoordynowana ocena
- Propozycja opracowania skoordynowanego programu w zakresie podejścia do oceny ryzyka związanego z Zasadami GloBE, podobnego do Międzynarodowego Programu Zapewnienia Zgodności OECD (ICAP).
- Wiążące mechanizmy pewności
- Dokument uznaje porozumienia APA za najbardziej powszechny mechanizm zapobiegania sporom, który zapewnia pewność stosowania prawa.
- Propozycja określenia wspólnego standardu dla mechanizmu podobnego do APA dla zasad GloBE.
Mechanizmy rozwiązywania sporów (Dispute resolution mechanisms)
W związku z tym, że mechanizmy zapobiegania sporom nie zawsze będą w stanie zapewnić pewność prawidłowego stosowania zasad GloBE, OECD przedstawiło możliwe do wprowadzenia mechanizmy rozwiązywania sporów. W tym zakresie dokument odwołuje się do regulacji dot. MAP (art. 25 Modelowej konwencji podatkowej OECD), którego konstrukcja mogłaby zostać wykorzystana do opracowania mechanizmu rozstrzygania sporów GloBE.
Jeśli chodzi o podstawę rozstrzygania sporów, właściwe organy mogłyby być uprawnione do eliminowania niespójnych wyników poprzez uzgodnienie wspólnej interpretacji. W sytuacjach, w których zastosowanie zasad GloBE skutkowałoby niespójnymi wynikami, właściwe organy powinny dążyć do rozwiązania sporu zgodnie z Modelowymi Zasady GloBE, Komentarzem i Uzgodnionymi Wytycznymi Administracyjnymi, w sposób który nie prowadzi do podwójnego lub nadmiernego opodatkowania.
Instrumenty wprowadzające mechanizm rozwiązywania sporów - mechanizm rozwiązywania sporów dla Zasad GloBE mógłby zostać wdrożony za pomocą różnych instrumentów prawnych (zarówno opierających się na istniejących rozwiązaniach, jak i poprzez nowe mechanizmy). W dokumencie konsultacyjnym przedstawiono cztery warianty:
- Opracowanie wielostronnej konwencji;
- Poleganie na porozumieniach właściwych organów w ramach konwencji o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych;
- Poleganie na istniejących umowach podatkowych;
- Stworzenie w prawie krajowym przepisu o rozwiązywaniu sporów.
Nasz komentarz
Wytyczne OECD dotyczące ram pewności podatkowej zawierają liczne pomysły, jednak istnieją wątpliwości co do tego czy okażą się one możliwe do wdrożenia. Dokument przedstawiony do konsultacji, ze względu na swój charakter, jest wyłącznie podsumowaniem potencjalnych sposobów zapobiegania i rozwiązywania sporów, a konsensus w sprawie wprowadzenia wskazanych w nim rozwiązań wydaje się mało prawdopodobny w najbliższej przyszłości.
Autorzy:
