W wielu przypadkach, wątpliwości przedsiębiorców działających w Polskiej Strefie Inwestycji, budzi kwestia momentu rozpoznania kosztu kwalifikowanego przy zaliczkach i płatnościach częściowych.
Zgodnie z § 8 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2022 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej niektórym przedsiębiorcom na realizację nowych inwestycji (Dz.U. 2022 poz. 2861, dalej: “Rozporządzenie WNI”), przez wydatki kwalifikowane należy rozumieć koszty inwestycji poniesione w trakcie obowiązywania decyzji o wsparciu wydanej dla konkretnej lokalizacji, będące m.in. ceną nabycia albo kosztem wytworzenia we własnym zakresie środków trwałych, kompletnych i zdatnych do użytku w dniu przyjęcia do używania, pod warunkiem zaliczenia ich, zgodnie z odrębnymi przepisami, do składników majątku podatnika i zaliczenia ich do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Zgodnie z przeważającym stanowiskiem sądów administracyjnych oraz praktyką Specjalnych Stref Ekonomicznych termin “poniesienie kosztu” należy interpretować według zasady kasowej tj zgodnie z momentem płatności za dany wydatek. Należy mieć na uwadze też aktualne podejście organów podatkowych, zgodnie z którym przy ustalaniu momentu poniesienia wydatków kwalifikowanych ważne jest nie tylko ujęcie kasowe wydatku, lecz także moment zaliczenia środka trwałego do składników majątku podatnika (tak m.in. w Interpretacji indywidualnej DKIS z dnia 28 września 2023 r. o sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.494.2023.1.NM). Niemniej w świetle ostatnich rozstrzygnięć sądów administracyjnych, zawężające podejście organów podatkowych nie znajduje odzwierciedlenia w brzmieniu przepisów i nadal moment poniesienia kosztów kwalifikowanych powinien być rozumiany zgodnie z zasadą kasową tj. z chwilą zapłaty (tak m.in. w Wyroku WSA z dnia 19 września 2023 r. o sygn. I SA/Bd 229/23).
Powyższe ma duże znaczenie z punktu widzenia wielu obowiązków raportowych dotyczących PSI, a przede wszystkim ustalenia prawidłowej wartości zwolnienia.
Ujęcie zaliczek jako kosztu kwalifikowanego
W kontekście prawidłowego rozpoznania momentu poniesienia wydatku kwalifikowanego, podkreślenia wymaga specyficzny charakter płatności zaliczkowych.
Wpłata zaliczki nie jest uznawana za zapłatę ceny należnej z tytułu nabycia danego składnika majątku lub wykonania usług, nie stanowi też wynagrodzenia za realizacji określonego etapu zlecenia. Zaliczka jest jedynie częścią ceny nabycia, stąd też powinna być traktowana wyłącznie, jako forma zapłaty na poczet kwoty przyszłych należności. Z perspektywy formalnej, zaliczka otrzymana przez kontrahenta nie jest jeszcze kwotą należną (wynagrodzeniem należnym) temu kontrahentowi, lecz zobowiązaniem tego kontrahenta do ewentualnego zwrotu zaliczki m.in. na wypadek braku realizacji transakcji.
Zaliczenie wpłaconej zaliczki do wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnych i prawnych i uznanie jej za koszt poniesiony, powinno zatem nastąpić w momencie, kiedy zaliczka stanie się kwotą należną danemu wykonawcy/dostawcy. Uiszczone wcześniej zaliczki utracą bowiem charakter zaliczkowy, tj. przestaną stanowić płatności na poczet ceny i staną się definitywnym elementem uiszczonej ceny należnej z tytułu nabycia lub wytworzenia danego środka trwałego i/lub wartości niematerialnych i prawnych (a więc spełnią kryteria definitywnego charakteru wydatku rzeczywiście poniesionego z tytułu zapłaty ceny należnej) dopiero w momencie, gdy staną się kwotą należną, tj. w momencie dokonania zapłaty (uregulowania) całości lub części ceny należnej danemu wykonawcy lub dostawcy, na poczet której wpłacona została wcześniejsza zaliczka. W przypadku zakupów realizowanych za pomocą płatności zaliczkowych rozpoznanie wydatku dla potrzeb kalkulacji limitu dostępnej pomocy publicznej możliwe jest dopiero w momencie zaksięgowania/zapłacenia płatności końcowej lub płatności częściowej rozliczającej dany etap prac.
Ujęcie płatności częściowych jako kosztu kwalifikowanego
Natomiast w przypadku zakupów realizowanych za pomocą płatności częściowych (kiedy konkretna płatność związana jest np. z wykonaniem ściśle określonego w kontrakcie zadania / etapu) możliwe jest ich uznanie za koszt kwalifikowany w momencie dokonania konkretnej płatności. Płatności częściowe charakteryzują się definitywnością poniesionego kosztu, w przeciwieństwie do płatności o charakterze zaliczkowym, które stanowią kwoty wpłacane na poczet przyszłych zobowiązań. Płatności częściowe, które są uiszczane w trakcie realizacji inwestycji mają charakter definitywnie poniesionej płatności. Płatność częściowa stanowi bowiem formę definitywnego rozliczenia się z kontrahentem za określony etap pracy i nie ma ona charakteru zaliczki.
***
Inwestorzy realizujący swoje inwestycje w ramach PSI muszą regularnie monitorować postępy tych inwestycji i raportować ponoszone koszty kwalifikowane do SSE. Dodatkowo, muszą oni uzupełniać formularz CIT 8S, w związku z czym na bieżąco sporządzać zestawienie kosztów kwalifikow momencie dokonania konkretnej płatnoścwanych i odpowiednio określać moment poniesienia kosztu. Bez podjęcia powyższych działań, nie będą oni w stanie prawidłowo określić dostępnego im limitu zwolnienia podatkowego. W tym zakresie prawidłowe ujęcie momentu poniesienia kosztu w zakresie płatności częściowych i zaliczek jest kosztów kwalifikowanych jest kluczowe dla wypełnienia powyższych obowiązków.
Autorzy:
