Jedną z nowości, które mają obowiązywać od 1 lipca 2021 r., jest szczególne traktowanie niektórych dostaw towarów na rzecz konsumentów (transakcje B2C) realizowanych za pośrednictwem platform internetowych / operatorów interfejsów elektronicznych (ang. marketplace).
Celem wprowadzanych zmian jest przede wszystkim poprawa efektywności poboru VAT. Szczególnie dotyczy to przypadków sprzedaży wysyłkowej realizowanej przez liczną grupę przedsiębiorców spoza UE, wobec których egzekucja obowiązków podatkowych przez unijne organy podatkowe jest znacznie utrudniona. Aby ten cel osiągnąć, nowe regulacje przenoszą odpowiedzialność za rozliczenie VAT z tytułu wybranych dostaw towarów do unijnych konsumentów na operatorów interfejsów elektronicznych.
Odpowiedzialność platform za pobór VAT
Planowane zmiany w istotny sposób wpłyną na rolę i zakres odpowiedzialności platform internetowych w wybranych transakcjach B2C. Nowe przepisy przewidują dwa rodzaje sytuacji, w których operator platformy zostanie uznany za uczestnika dostawy towarów i w konsekwencji - będzie na nim ciążyć odpowiedzialność za prawidłowy pobór i rozliczenie VAT:
- Sprzedaż na odległość towarów importowanych spoza UE w przesyłkach o wartości nieprzekraczającej 150 euro;
- Dostawa towarów w relacjach na terenie UE dokonana przez sprzedawcę spoza UE (dostawa lokalna na terenie jednego państwa członkowskiego lub sprzedaż do innego państwa UE).
W tych dwóch przypadkach nowe regulacje wprowadzają założenie, że platforma elektroniczna która ułatwia taką dostawę, sama otrzymała i dostarczyła towary konsumentowi. Tym samym, na gruncie VAT będziemy mieć wówczas do czynienia z fikcyjnym podziałem jednej transakcji na dwie następujące po sobie dostawy towarów:
(i) pomiędzy pierwotnym dostawcą, a platformą (B2B) oraz
(ii) pomiędzy platformą, a konsumenten (B2C).
Zapowiadane przepisy będą zarówno precyzować, przy spełnieniu jakich warunków platforma będzie “ułatwiać” dostawę dokonaną na rzecz konsumenta, jak i okoliczności, w których platforma nie zostanie uznana za uczestnika transakcji. Przykładowo, jeżeli rola platformy będzie sprowadzać się jedynie do przetwarzania płatności związanych z dostawą towarów, bez jakiejkolwiek dalszej interwencji w proces dostawy, czynność ta nie zostanie uznana za “ułatwianie” dostawy w rozumieniu analizowanych regulacji.
Rozliczenie VAT, rejestracja w tzw. VAT-OSS i nowe obowiązki ewidencyjne
W przypadkach, gdy platforma sprzedażowa zostanie uznana za uczestnika transakcji, “fikcyjna” dostawa B2B dokonywana przez dostawcę pierwotnego będzie podlegała opodatkowaniu stawką 0%. Z kolei dostawa B2C dokonywana przez platformę będzie zasadniczo opodatkowana w kraju konsumenta według lokalnej stawki VAT i to podmiot prowadzący platformę będzie zobowiązany do odprowadzenia VAT z tego tytułu.
W celu rozliczenia VAT, operatorzy interfejsów elektronicznych (platformy) będą mogły skorzystać z jednej z dwóch opcji: (i) zarejestrować się dla celów VAT w każdym kraju UE, do którego wysyłane są towary i rozliczyć należny podatek w lokalnej deklaracji, bądź (ii) zarejestrować się w procedurze unijnej VAT-OSS i rozliczyć VAT przez dedykowany portal.
W ramach VAT-OSS polscy operatorzy interfejsów elektronicznych będą więc mogli rozliczać VAT z tytułu sprzedaży towarów do konsumentów z różnych państw UE w jednej deklaracji składanej elektronicznie do urzędu skarbowego w Polsce. Co przy tym istotne, będzie to deklaracja odrębna od standardowego pliku JPK V7M.
Dodatkowo platformy będą zobligowane do prowadzenia ewidencji dostaw i udostępniania ich drogą elektroniczną na żądanie organów podatkowych.
Przykład (Case study)
Podmiot ABC sp. z o.o. będący platformą elektroniczną pośredniczy w sprzedaży towarów na rzecz konsumentów (B2C). Wysyłka towarów odbywa się każdorazowo z magazynu zlokalizowanego w Polsce.
Jeżeli ABC będzie “ułatwiać”:
- sprzedaż towarów wysyłanych z magazynu w Polsce przez polskiego dostawcę do konsumentów we Francji - ABC nie zostanie uznany za uczestnika transakcji i nie będzie zobowiązany do rozliczenia VAT od sprzedaży towarów do francuskich konsumentów, gdyż dostawca pierwotny ma siedzibę w UE;
- sprzedaż towarów wysyłanych z magazynu w Polsce przez chińskiego dostawcę do konsumentów w Niemczech - ponieważ dostawca “bazowy” nie ma siedziby w UE, ABC zostanie uznany za uczestnika transakcji i będzie zobowiązany do rozliczenia VAT od sprzedaży towarów do niemieckich konsumentów. ABC będzie mógł zarejestrować się dla celów VAT w Niemczech i rozliczyć podatek w niemieckiej deklaracji, bądź rozliczyć VAT w ramach VAT-OSS stosując niemiecką stawkę VAT właściwą dla sprzedawanych towarów.
Wątpliwości praktyczne
Nowe przepisy unijne już teraz mogą nasuwać szereg wątpliwości po stronie platformy jako podmiotu zobowiązanego do pobrania i rozliczenia VAT, m.in. tego:
- Jaki będzie szczegółowy zakres odpowiedzialności platformy za pobór i rozliczenie VAT?
- W jaki sposób odpowiedzialność ta może zostać ograniczona?
- W jaki sposób platforma będzie mogła wywiązać się ze swoich obowiązków, jeżeli zazwyczaj nie dysponuje towarem, jak również nie jest ich właścicielem?
- Czy platforma powinna opierać się wyłącznie na informacjach udzielanych od dostawcy, m.in. odnośnie statusu sprzedawcy i nabywcy?
- Czy to na platformie będzie ciążył ciężar dowodu udowodnienia braku swojej winy za niewłaściwe rozliczenie VAT?
Niniejszy artykuł jest kolejnym z serii artykułów poświęconych zmianom w opodatkowaniu VAT sektora e-commerce. Zachęcamy do śledzenia naszych publikacji.
Podstawa prawna
Dyrektywa Rady UE nr 2017/2455 z 5 grudnia 2017 r.,
Dyrektywa Rady UE nr 2019/1995 z 21 listopada 2019 r.,
Wniosek KE z 11.12.2018 r. - ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE RADY zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 w odniesieniu do dostaw towarów lub świadczenia usług ułatwianych poprzez użycie interfejsów elektronicznych oraz w odniesieniu do procedur szczególnych dla podatników, którzy świadczą usługi na rzecz osób niebędących podatnikami, prowadzą sprzedaż towarów na odległość i dokonują niektórych krajowych dostaw towarów,
Noty wyjaśniające dot. zasad opodatkowania VAT handlu elektronicznego.
Autorzy:
