Obecnie przepisy tzw. ustawy covidowej z marca 2020 r. uprawniają do świadczenia pracy z domu. Według tych przepisów przedsiębiorcy kierują pracowników do pracy zdalnej w trakcie obowiązywania epidemii oraz do trzech miesięcy po jej odwołaniu.
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z 19 maja 2021 ma na celu wprowadzenie do Kodeksu pracy rozwiązań prawnych umożliwiających wykonywanie pracy w formie pracy zdalnej.
Obecnie projekt jest w konsultacjach publicznych - na stronie nie są jeszcze dostępne wyniki konsultacji.
Nowe regulacje
Planowane regulacje przewidują:
1) wprowadzenie definicji pracy zdalnej;
2) przyjęcie, że praca zdalna będzie mogła być uzgodniona przy zawieraniu umowy o pracę albo już w trakcie zatrudnienia;
3) umożliwienie polecenia przez pracodawcę w szczególnych przypadkach – wykonywania pracy zdalnej przez pracownika, przy zastrzeżeniu uprzedniego oświadczenia przez pracownika o posiadaniu warunków lokalowych i technicznych do wykonywania pracy w tej formie;
4) uregulowanie obowiązku określania zasad wykonywania pracy zdalnej
5) umożliwienie wykonywania pracy zdalnej na wniosek pracownika także w przypadku, gdy nie zostało zawarte porozumienie albo regulamin;
6) wprowadzenie możliwości wiążącego wycofania się z pracy zdalnej przez pracodawcę lub pracownika – w terminie 3 miesięcy od dnia jej podjęcia;
7) uregulowanie obowiązków pracodawcy wobec pracownika wykonującego pracę zdalną (m.in. dostarczenia pracownikowi materiałów i narzędzi pracy niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, pokrycia kosztów związanych z pracą zdalną) oraz przyznania stronom uprawnienia do zawarcia porozumienia w zakresie wykorzystywania przez pracownika prywatnych narzędzi pracy i materiałów w pracy zdalnej;
8) unormowanie prawa kontroli pracownika przez pracodawcę w miejscu wykonywania pracy zdalnej;
9) ustanowienie zakazu dyskryminacji pracownika wykonującego pracę zdalną;
10) zagwarantowanie pracownikowi wykonującemu pracę zdalną prawa do przebywania na terenie zakładu pracy na zasadach przyjętych dla ogółu pracowników;
11) wprowadzenie szczególnych zasad w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy;
12) wyodrębnienie incydentalnej pracy zdalnej, do której z uwagi na jej szczególnych charakter, nie będą stosowane niektóre przepisy dotyczące pracy zdalnej;
13) umożliwienie pracownikowi przekazywanie wszystkich wniosków w postaci papierowej lub elektronicznej.
W prowadzonych pracach przewiduje się zastąpienie telepracy pracą zdalną w Kodeksie Pracy. Praca zdalna ma być wykonywana w sposób całkowity lub hybrydowy, w miejscu wskazanym przez pracownika i uzgodnionym z pracodawcą. Może to być miejsce zamieszkania pracownika.
W przepisach ma być ustalony katalog kosztów, które ponosi pracownik wykonujący pracę zdalną. Dotyczy to kosztów narzędzi, kosztów ich eksploatacji i napraw, kosztów energii elektrycznej i dostępu do sieci internetowej.
Zasady oraz wysokość ekwiwalentu pieniężnego (lub ryczałtu) przysługującego pracownikowi mają być ustalane pomiędzy pracodawcą a związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników.
Wykonywanie pracy zdalnej ma być możliwe również na wniosek pracownika - 12 dni w roku, w tych firmach gdzie pracodawca nie chce wprowadzić pracy zdalnej.
W przypadku zgłoszenia wypadków przy pracy zdalnej, pracownik będzie musiał wyrazić zgodę na dokonanie oględzin w miejscu jego pracy.
Od kiedy mogą wejść nowe przepisy?
Planuje się wejście w życie regulacji od 1 stycznia 2022 r.
Komentarz PwC
Od dłuższego czasu pracodawcy muszą sobie radzić z praktycznymi aspektami pracy zdalnej. Rzeczywistość się zmieniła ale przepisy nie do końca. Czekamy również na określenie przez ustawodawcę, jak przekazanie przez pracodawcę ekwiwalentów związanych z pracą zdalną będzie wpływało na obowiązek w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.
Już teraz warto zastanowić się nad bardziej kompleksowym przeglądem elementów i procesów związanych z pracą zdalną w firmie - aby poszukiwać najbardziej optymalnych rozwiązań.
Autorzy:
