Globalny podatek minimalny, przewidziany w projekcie ustawy wdrażającej dyrektywę 2022/2523, niesie ze sobą nowe nowe wyzwania w obszarze przetwarzania danych. W szczególności wprowadzenie kwalifikowanego krajowego podatku wyrównawczego (QDMTT) oznacza konieczność przygotowania się spółek z Polski na wymogi lokalnej sprawozdawczości w zakresie raportowania zagregowanego wyniku grupy realizowanego na terenie kraju.
Jakie są kluczowe wyzwania dla podatników QDMTT?
Opublikowany projekt ustaw implementujących dyrektywę do polskiego porządku prawnego przewiduje wprowadzenie w Polsce: globalnego podatku wyrównawczego, krajowego podatku wyrównawczego oraz podatku wyrównawczego od niedostatecznie opodatkowanych zysków (szczegóły w odrębnym artykule). Oprócz potencjalnych dodatkowych obciążeń podatkowych, nowe przepisy będą również wymagać od polskich przedsiębiorstw wchodzących w skład międzynarodowych grup kapitałowych:
- analizy zupełnie nowych kategorii i wyłączeń wprowadzonych nowymi przepisami oraz uwzględnienia specyfiki lokalnej kalkulacji;
- konieczności identyfikacji, gromadzenia i przetwarzania dużej ilości danych;
- dostowaniania danych ewidencjonowanych w systemach księgowych do nowych wymagań lub wykorzystania odrębnych ewidencji;
- konieczności zsumowania jednostkowych kalkulacji dla wszystkich polskich spółek w ramach grupy kapitałowej;
- złożenia rocznego zeznania w zakresie QDMTT do krajowych organów skarbowych;
- koordynacji pracy zespołów podatkowych, księgowych i IT na poziomie lokalnym i grupowym;
- zapewnienia dodatkowych zasobów w organizacji koniecznych do wdrożenia dodatkowego raportowania.
Kluczowe jest w związku z tym kompleksowe rozpoznanie nowych obowiązków prawnych i ustalenie podejścia dotyczącego realizacji obowiązków sprawozdawczych z perspektywy procesów oraz systemów obecnych w spółkach.
Jak zidentyfikować i zebrać dane do raportowania?
W pierwszej kolejności podmioty zobowiązane do skalkulowania QDMTT powinny zidentyfikować wszystkie dane konieczne do ustalenia wysokości dodatkowego zobowiązania podatkowego. W tym zakresie naistotniejsze będa dane konieczne do obliczenia:
- kwalifikowanego dochodu uzyskanego przez jednostki składowe w Polsce tj. co do zasady wyniku księgowego skorygowanego o odpowiednie korekty wynikające z projektu ustawy takie jak np. wartość podlegających uwzględnieniu w wyniku netto podatków; wyłączenie niektórych dywidend, zysków/strat z określonych transakcji kapitałowych, zysków/strat z aktualizacji wyceny, skutków podatkowych przeniesienia aktywów w ramach restrukturyzacji, różnic kursowych wynikających ze stosowania rozbieżnych walut dla celów księgowych i podatkowych; istotnych kwotowo grzywien i kar oraz nielegalnych płatności lub naliczonych, ale nieuregulowanych kosztów emerytalnych oraz
- skorygowanych podatków kwalifikowanych wszystkich jednostek składowych z siedzibą w Polsce tj. określonych w projekcie ustawy kategorii podatków takich jak np. podatki od dochodu lub zysku jednostki składowej lub udziału tej jednostki w dochodzie lub zysku innej jednostki składowej, w której posiada ona udział własnościowy, skorygowanych o odpowiednie korekty wynikające z przepisów takich jak np. całkowita korekta z tytułu podatku odroczonego.
Na podstawie tych danych możliwe będzie obliczenie efektywnej stawki podatkowej (ETR), która jest kluczowym czynnikiem koniecznym dla obliczenia QDMTT. Następnie, konieczne jest również przeanalizowanie danych do kalkulacji tzw. substratu majątkowego tj. wartości kwalifikowanych kosztów płac oraz wartości bilansowej kwalifikowanych rzeczowych aktywów trwałych, które mogą pomniejszyć podstawę opodatkowania.
Należy pamiętać, że projekt Ustawy wdrażającej dyrektywę 2022/2523 wprowadza szereg nowych pojęć określających zakres danych podlegających uwzględnieniu w ramach kalkulacji. Część wprowadzonych definicji nie pojawiła się w innych aktach prawnych, a wynika wprost z dyrektywy UE oraz komentarza i wytycznych administracyjnych OECD. W przypadku części z nich, aby być w stanie w sposób szczegółowy określić, które dane podlegają uwzględnieniu w kalkulacjach QDMTT, konieczne może być zapoznanie się wytycznymi OECD dotyczącymi raportowania i zakresu poszczególnych korekt. Ze względu na złożoność tego procesu konieczne może być skorzystanie z pomocy ekspertów, którzy wesprą daną organizację w zdefiniowaniu wszystkich docelowych danych.
Po zidentyfikowaniu koniecznych danych, należy zastanowić się, jakie będą źródła danych, z których powinniśmy czerpać wymagane informacje do raportowania. Część danych dostępna będzie w systemie księgowo-finansowym (ERP) - w celu dokonania niezbędnych kalkulacji QDMTT konieczne będzie wyodrębnienie potrzebnych zapisów i dokumentów np. danych związanych z podatkiem odroczonym, dywidendami, kosztami pracowniczymi itp. Inne dane będą zapewne przechowywane poza systemem ERP spółek, na przykład w dedykowanych narzędziach służących do raportowania dla celów finansowych i zarządczych. Niektóre dane mogą nie być obecnie ewidencjonowane przez spółkę elektronicznie w sposób usystematyzowany, co utrudni ich sprawne przetworzenie i wykorzystanie do celów raportowania. Takie przypadki muszą być przeanalizowane, zaś spółka musi podjąć decyzję dotyczącą strategii w kwestii ewidencji i prezentacji tych danych.
Po przeprowadzeniu powyższych analiz, możliwe będzie podejście do zmapowania danych z wielu źródeł do zakresu danych wymaganego przez nowe regulacje. Konieczna może okazać się transformacja i standaryzacja danych, a także ,,oczyszczenie” dużych wolumenów danych. Warto pomyśleć o ograniczaniu manualnych procesów w organizacji, które mogą powodować ryzyko błędów i skorzystać z dodatkowych narzędzi, które mogą służyć do gromadzenia i transformacji danych.
Jak usprawnić kalkulację i raportowanie?
Po zidentyfikowaniu wszystkich wymaganych pól możliwe staje się przygotowanie właściwych kalkulacji na potrzeby raportowania QDMTT.
W tym zakresie należy pamiętać, że chociaż sama konstrukcja kalkulacji skorygowanego dochodu netto na potrzeby QDMTT przypomina metodologię kalkulacji podatku dochodowego od osób prawnych, to jednak sam katalog wyłączeń i korekt jest odmienny. Powoduje to konieczność sporządzenia odrębnej, dodatkowej kalkulacji. Specyficznym wymaganiem jest również sumowanie danych do wyliczenia ETR na poziomie danej jurysdykcji, co może powodować konieczność przeprowadzenia finalnej kalkulacji na bazie zagregowanych danych kilku spółek poza systemem ERP. W związku z tym, wiele firm może zdecydować się przeprowadzić odpowiednie kalkulacje na poziomie arkuszy Excel.
Jednakże, coraz częściej wskazuje się, że dokonywanie kalkulacji QDMTT w oparciu o arkusze kalkulacyjne może być źródłem wielu wyzwań, które mogą wpływać zarówno na efektywność przygotowanie kalkulacji, jak i jej jakość. Wśród najistotniejszych problemów wymienić można ograniczoną możliwość ekstrakcji niezbędnych danych z systemów źródłowych, jak również możliwość popełnienia błędów związanych z manualnym przetwarzaniem znacznej liczby rekordów.
W tym zakresie, można rozważyć skorzystanie z dodatkowych narzędzi służących do automatyzacji kalkulacji podatku w oparciu o zebrane dane.
Ze względu na duży zakres oraz znaczne zróżnicowanie rodzajów wymaganych informacji, warto wziąć pod uwagę implementację narzędzia pozwalającego na automatyczne ładowanie w oparciu o rozwiązanie typu ETL (Extract, Transform and Load) służącego do przechowywania i transformacji danych pochodzących z różnych źródeł. Tego typu narzędzia pozwalają na bazie predefiniowanych logik, warunków i konfiguracji, pobierać dane ze źródła, przetwarzać je do zakresu i formatu oczekiwanego przez aplikację służącą do kalkulacji oraz zasilić tę aplikację danymi bezpośrednio. Dodatkową zaletą tego rozwiązania, jest możliwość implementacji automatycznych testów, które przy pomocy dedykowanego interfejsu, pozwolą na weryfikację kompletności i poprawności danych przed zasileniem nimi aplikacji do kalkulacji QDMTT.
Oprócz obsługi wielu źródeł danych, automatycznej ekstrakcji i łatwego zarządzania dużymi wolumenami danych, warto zwrócić uwagę, żeby narzędzie automatyzujące kalkulacje QDMTT pozwalało na możliwość elastycznego tworzenia wielopoziomowych analiz i kalkulacji - w tym opcje tworzenia kilku równoległych kalkulacji w celu wyboru optymalnej opcji dla danej organizacji. Jest to szczególnie istotne w przypadku przepisów dotyczących Pillar II, gdzie możliwe jest dokonanie wyboru metody kalkulacji w przypadku niektórych kategorii.
Podsumowując, najważniejsze funkcjonalności narzędzia do automatyzacji kalkulacji QDMTT to:
- obsługa wielu źródeł danych;
- łatwe zarządzanie danymi;
- zautomatyzowana ekstrakcja;
- wielopoziomowe analizy i kalkulacje;
- zapewnienie dostosowania narzędzia do zmieniających się wymogów prawnych;
- automatyczne generowanie deklaracji zgodnych ze schemą wymaganą przez polskie organy skarbowe;
- opcja identyfikacji autora i daty modyfikacji danych;
- możliwość zarządzania uprawnieniami użytkowników;
- archiwizacja danych i złożonych deklaracji.
Jak możemy pomóc?
Nasz zespół jest gotowy, żeby wesprzeć Państwa w przygotowaniu się do zmian również od strony systemowej. PwC może zapewnić wsparcie w zakresie analizy wymaganych danych w istniejących systemach finansowo-księgowych, analizie fit gap w zakresie posiadanych danych, mapowaniu danych oraz w dostosowaniu konfiguracji systemów ERP do nowych obowiązków sprawozdawczych, jak również we wdrożeniu dedykowanych narzędzi do automatyzacji kalkulacji podatkowych.
Autorzy:
