W ramach nowego Paktu o migracji i azylu, Komisja Europejska przedstawiła kolejny pakiet zmian do wprowadzonej w 2009 r. Dyrektywy Rady 2009/50/WE w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu podjęcia pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji. Głównym celem zmian ma być uatrakcyjnienie europejskiego systemu migracji dla najlepiej wyszkolonych cudzoziemców z państw trzecich.
Rozwiązania te mają przyciągnąć większą liczbę migrantów, których kwalifikacje pozwolą na uzupełnienie braków kadrowych w kluczowych sektorach gospodarek państw Unii Europejskiej.
Proponowane są m.in.:
- obniżenie poziomu wynagrodzenia kwalifikującego cudzoziemca do wnioskowania o wydanie Niebieskiej Karty UE,
- skrócenie okresu, na jaki musi zostać zawarta umowa dotycząca wykonywania pracy,
- skrócenie okresu, w którym cudzoziemiec jest obowiązany do przedstawienia tzw. testu rynku pracy w przypadku zmiany stanowiska bądź pracodawcy,
- skrócenie okresu, po którym posiadacz Niebieskiej Karty UE wydanej w jednym państwie członkowskim może podjąć pracę w innym państwie na uproszczonych zasadach.
Przyjęte założenia muszą jeszcze zostać zatwierdzone przez Parlament Europejski oraz Radę. Po uchwaleniu właściwych zmian do dyrektywy, państwa członkowskie będą miały 2 lata na transpozycję nowych rozwiązań do krajowych porządków prawnych.
Niebieska Karta Unii Europejskiej stanowi jeden z rodzajów zezwolenia na pobyt czasowy w Polsce, które uprawnia do pobytu oraz wykonywania pracy przez okres nie dłuższy niż 3 lata, z możliwością uzyskania kolejnych zezwoleń na taki sam okres. Aktualnie daje ona np. możliwość zmiany pracodawcy po 2 latach wykonywania pracy na podstawie Niebieskiej Karty bez konieczności uzyskiwania nowego zezwolenia.
Niezależnie od prawa unijnego, państwa członkowskie mają prawo do stosowania odrębnych ułatwień w dostępie do rynku pracy dla cudzoziemców z państw trzecich. W Polsce od lat obowiązuje katalog zawodów, w których wprowadzona została szybsza ścieżka do zatrudnienia cudzoziemca (np. bez uzyskiwania informacji starosty, czyli tzw. testu rynku pracy). Kolejnym przykładem może być też program Poland Business Harbour, w ramach którego niedawno wdrożono pakiet ułatwień w relokacji oraz podjęciu zatrudnienia przez obywateli Białorusi z sektora IT.
W połączeniu z rozwiązaniami krajowymi, zmiany na poziomie prawa unijnego mogą pozytywnie wpłynąć na atrakcyjność podjęcia pracy w Polsce oraz zachęcić cudzoziemców do pozostania w kraju długoterminowo.