Od 1 stycznia 2024 r. obowiązywać zaczną zawieszone na lata 2022-2023 przepisy o minimalnym podatku dochodowym wprowadzone do ustawy o CIT przez “Polski Ład”.
Początek 2024 r. wiąże się też z planowaną implementacją zasad globalnego podatku minimalnego tzw. Pillar II przygotowanych w ramach prac prowadzonych przez OECD/G-20. Na poziomie unijnym zasady te podlegają wdrożeniu w państwach członkowskich w oparciu o przyjętą Dyrektywę Rady (UE) 2022/2523.
Czym jest Pillar II?
Pillar II to mechanizm globalnego podatku minimalnego obejmujący swoim zakresem międzynarodowe oraz krajowe grupy kapitałowe, których łączny światowy roczny obrót wynosi minimum 750 milionów euro.
Głównym założeniem Pillar II jest identyfikacja jurysdykcji o preferencyjnym opodatkowaniu. Regulacje przewidują minimalną stawkę podatkową na poziomie 15%. W przypadku, gdy stawka efektywna w danej jurysdykcji wyniesie poniżej 15%, powstanie obowiązek obliczenia i zapłaty podatku wyrównawczego (tzw. Top-up Tax).
Efektywną stawkę dla danego kraju oblicza się w oparciu o dwie kluczowe pozycje, ustalane łącznie dla całej grupy: skorygowane podatki kwalifikowane oraz skorygowany dochód.
Ustalenie skorygowanych podatków kwalifikowanych i skorygowanego dochodu powinno nastąpić zgodnie ze szczegółowymi wytycznymi wynikającymi z przepisów Pillar II.
Minimalny podatek dochodowy a skorygowane podatki kwalifikowane
Przepisy Pillar II definiują podatki kwalifikowane jako podatki dochodowe lub podatki od zysku.
Nie ulega wątpliwości, że podatkiem kwalifikowanym będzie podatek dochodowy od osób prawnych. Powstaje jednak pytanie, czy tę definicję spełnią inne daniny uregulowane polską ustawą o CIT, w szczególności minimalny podatek dochodowy.
Warto zwrócić uwagę, że podstawę obliczenia minimalnego podatku dochodowego z ustawy o CIT nie stanowi dochód, a suma dwóch pozycji: określonego procenta przychodów oraz wskazanych kosztów uzyskania przychodów poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych.
Ponadto, co wynika z samego założenia przepisów o krajowym podatku minimalnym, może on być nałożony także na te podmioty, które wykazały w danym roku stratę.
Widzimy zatem ryzyko, że podatek minimalny z ustawy o CIT może nie spełniać definicji podatku kwalifikowanego w rozumieniu Pillar II. Potwierdzenie tej koncepcji mogłoby oznaczać nałożenie na niektórych przedsiębiorców dwóch (choć, zdawałoby się, uzupełniających się) obciążeń podatkowych.
Minimalny podatek dochodowy a kwalifikowany krajowy podatek wyrównawczy
Podatek wyrównawczy przewidziany w ramach Pillar II powinien być płacony, co do zasady, w kraju, w którym ma siedzibę centrala danej grupy kapitałowej. Niemniej, projekt Pillar II przewiduje możliwość wprowadzenia na poziomie określonej jurysdykcji tzw. kwalifikowanego krajowego podatku wyrównawczego (Qualified Domestic Minimum Top-up Tax).
Pojawia się zatem pytanie czy minimalny podatek dochodowy wprowadzony do ustawy o CIT przepisami “Polskiego Ładu” może być traktowany jako kwalifikowany krajowy podatek wyrównawczy.
Kwalifikowany krajowy podatek wyrównawczy powinien być zaprojektowany zgodnie z podstawami funkcjonowania Pillar II. Tymczasem, pomiędzy reżimem polskiego minimalnego podatku dochodowego a Pillar II można wskazać kilka istotnych różnic, w szczególności:
- punktem wyjścia dla Pillar II jest wynik rachunkowy (a nie podatkowy) danego podmiotu,
- odmienne zasady zasady kalkulacji podstawy opodatkowania.
Czekając na ustawę
Ostateczna ocena czy i jak minimalny podatek dochodowy z ustawy o CIT będzie współgrał z mechanizmem Pillar II zależeć będzie od szczegółów ustawy implementującej globalny podatek minimalny do krajowego systemu prawnego.
Mimo że mechanizm Pillar II powinien zacząć obowiązywać w Polsce od 1 stycznia 2024 r., wciąż nie znamy jeszcze projektu przepisów implementujących. Warto zwrócić uwagę, że brak terminowej implementacji nie spowoduje wyłączenie naszego kraju z tego mechanizmu. Międzynarodowe grupy kapitałowe posiadające swoje spółki w Polsce będą i tak zobowiązane do kalkulacji polskiej efektywnej stawki podatku oraz - jeśli nie osiągnie ona docelowych 15% - zapłaty podatku wyrównawczego. Opóźnienie może jedynie sprawić przesunięcie w czasie wprowadzenia krajowego podatku wyrównawczego, a tym samym utratę przez polskiego fiskusa części zysków.
Autorzy:
