Samorządy lokalne jako organ administracji najbliżej obywatela odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu polityki środowiskowej. Dzieje się to zarówno dzięki budowie przez samorządy infrastruktury jak również poprzez wsparcie najuboższych mieszkańców zagrożonych ubóstwem energetycznym.
Zachodzące zmiany klimatyczne wymagają jednak coraz większych inwestycji w celu zapobiegania ich skutkom oraz zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego mieszkańców. Skala takich inwestycji jest często znaczącym obciążeniem dla samorządowych budżetów. Warto zatem rozważyć skorzystanie z dostępnych form wsparcia w tej materii. Jedną z nich jest uruchomiony przez Bank Gospodarstwa Krajowego Instrument Zielonej Transformacji Miast. Budżet programu wynosi blisko 40 miliardów złotych.
Środki na jego realizację pochodzić będą z Krajowego Planu Odbudowy (KPO).
Dla Kogo?
Katalog podmiotów uprawnionych do skorzystania ze wsparcia obejmuje nie tylko jednostki samorządu terytorialnego. O preferencyjną pożyczkę będą mogły ubiegać się również spółdzielnie mieszkaniowe, czy spółki komunalne.
Dokładny zakres beneficjentów programu obejmuje:
- jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiaty, województwa),
- porozumienia międzygminne, stowarzyszenia gmin, powiatów oraz gmin i powiatów, związki komunalne,
- wspólnoty energetyczne (klastry energii, spółdzielnie energetyczne),
- wspólnoty mieszkaniowe (WM),
- spółdzielnie mieszkaniowe (SM),
- podmioty z udziałem jednostek samorządu terytorialnego posiadające osobowość prawną, w tym spółki komunalne.
Na co?
Środki będą mogły zostać przeznaczone na realizację projektów tzw. “zielonej transformacji miast”
Poprzez “zieloną transformację miast” rozumie się działania przyczyniające się do redukcji negatywnego oddziaływania ludzi na środowisko przyrodnicze oraz prowadzącego do neutralności klimatycznej. Do przykładów takich działań zaliczyć należy:
- wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii,
- wdrażanie energooszczędnych technologii oświetlenia dróg, budynków użyteczności publicznej i przestrzeni publicznych,
- zwiększania efektywności energetycznej oraz zastosowania OZE w budynkach użyteczności publicznej,
- tworzenie bezpiecznej i zielonej infrastruktury,
- rozwój energetyki rozproszonej i obywatelskiej,
- rozwój systemów gospodarowania wodami, monitoringu powietrza, zarządzania procesem zazieleniania miast i technologii typu smart city,
- rozwój infrastruktury transportu zeroemisyjnego (pieszego, rowerowego),
- zwiększenie terenów zieleni w miastach i powierzchni biologicznie czynnej,
- tworzenie centrów edukacji i szkoleń w zakresie zielonej transformacji z wykorzystaniem zaawansowanych technologii.
Na jakich zasadach?
Wsparcie udzielane będzie w formie preferencyjnych pożyczek (oprocentowanie od 0 do 1% w skali roku).
Część z pożyczonego kapitału podlegać będzie umorzeniu (5% kapitału).
Pożyczki będą mogły być spłacane przez maksymalnie 20 lat.
Pożyczka będzie mogła pokryć nawet do 100% netto kosztów inwestycji.
Preferencyjne pożyczki udzielane będą w kwocie od 2 do 500 milionów złotych.
Co istotne, środki są już dostępne, nabór wniosków rozpoczęto 5 kwietnia. Potrwa on do III kwartału 2026 roku, lub do momentu wyczerpania puli środków.
Komentarz PwC
Zmiany klimatyczne nie są już tylko tematem akademickich debat, ale obserwujemy je w swoim otoczeniu z coraz większą intensywnością. Pomimo działań podjętych na szczeblach krajowych w celu ich ograniczenia, czeka nas jeszcze długa droga do odwrócenia tych negatywnych trendów.
Warto zatem skorzystać z wszystkich dostępnych form wsparcia w tej materii. Nasze miasta wymagają inwestycji, które pozwolą na poprawę komfortu życia mieszkańców, i niwelowanie negatywnego wpływu zmian klimatycznych.
Zespół pomocy Publicznej PwC z chęcią odpowie na wszelkie Państwa pytania dotyczące omawianego w niniejszym artykule oraz innych dostępnych mechanizmów wsparcia.
Autorzy:
