Pytanie o termin ogłoszenia nowych konkursów współfinansowanych ze środków UE, to chyba jedno z najbardziej popularnych pytań, które w ostatnich miesiącach zadają przedsiębiorcy szukający finansowania swoich planów związanych z realizacją prac B+R, wdrażaniem innowacji czy technologii prośrodowiskowych.
Nic dziwnego. Nowa perspektywa finansowa trwa od 2021 r., a więc już prawie 1,5 roku, a podmioty prywatne i publiczne nadal nie mogą korzystać z przyznanego Polsce budżetu. Przypominamy, że z samych Funduszy UE, Polsce przyznano ok. 76 mld euro, a dodając do tego wsparcie w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO) na poziomie ponad 58 mld euro, mamy do dyspozycji niebagatelną kwotę na poziomie ok. 136 mld euro.
Jakie zostały ostatnio podjęte kroki w zakresie uruchomienia przyznanego nam budżetu i czy przybliżają nas one do uruchomienia wsparcia? Poniżej przedstawiamy krótkie podsumowanie:
(1) 13 maja 2022 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii ogłosiło, że doszło do porozumienia z Komisją Europejską w sprawie „kamieni milowych” Krajowego Planu Odbudowy.
(2) 6 maja 2022 r. Prezydent RP podpisał ustawę wdrożeniową na lata 2021 - 2027, która daje podstawę systemową do wdrażania mechanizmów wsparcia oraz instytucji odpowiedzialnych za zarządzanie środkami pomocowymi.
Celem ustawy z 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 (tzw. ustawa wdrożeniowa) jest stworzenie ram prawnych, które będą stanowić podstawę dla realizacji umowy partnerstwa, w tym wdrażania programów w zakresie polityki spójności, w perspektywie finansowej 2021–2027.
W ramach podpisanej ustawy wdrożeniowej przyjęto m.in. reguły dotyczące:
(a) określenia podmiotów zaangażowanych w proces wdrażania funduszy strukturalnych, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Funduszu Spójności, ich zadań i trybu współpracy między nimi,
(b) uregulowania systemu instytucjonalnego, kwestii finansowych związanych m.in. z rozliczeniami z Komisją Europejską oraz kwestii dotyczących kontroli i nakładania korekt,
(c) określenia zasad wyboru projektów i procedury odwoławczej (m.in. długość trwania konkursów, zasady tworzenia partnerstw, terminów ogłaszania harmonogramów konkursów i ich aktualizacji czy udzielania wsparcia warunkowego);
(d) określenia mechanizmów umożliwiających realizację instrumentów terytorialnych wynikających z rozporządzeń Komisji Europejskiej (np. ZIT).
(3) 16 marca 2022 r. do KE została przekazana kolejna wersja projektu Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 (FENG).
Pierwotna wersja FENG została przyjęta przez Radę Ministrów 6 grudnia 2021 r. i przekazana do KE. Po trzech miesiącach negocjacji 16 marca 2022 r. Polska przekazała nową wersję programu, która wprowadza m.in. następujące modyfikacje:
(a) zmianie uległy obowiązkowe moduły konieczne do zrealizowania projektu - wpisany we wcześniejszą wersję programu FENG moduł „Infrastruktury B+R” zastąpiono modułem „Wdrożenia innowacji”, co oznacza, że obecnie obowiązkowe są dwa moduły - „B+R” oraz „Wdrażanie innowacji”;
(b) w module „Wdrożenie innowacji” zmianie uległa proponowana forma wsparcia z dotacji na dotację warunkową;
(c) dodano możliwość ukierunkowania wsparcia na projekty związane z wdrażaniem Europejskiego Zielonego Ładu oraz Strategii Cyfrowej UE, a ścieżka tzw. „ogólna” umożliwiała będzie wsparcie projektów w ramach przewidzianych już wcześniej 7 modułów (Moduł -B+R, Moduł-Wdrożenie innowacji, Moduł-Infrastruktura B+R, Moduł-Kompetencje, Moduł-Zazielenienie przedsiębiorstw, Moduł-Cyfryzacja, Moduł-Internacjonalizacja);
(d) dodano wsparcie Transferu Technologii, w szczególności pochodzących z organizacji badawczych, które będzie polegać na wsparciu w wyszukiwaniu i przygotowaniu rozwiązań technologicznych do komercjalizacji, podnoszeniu kompetencji biznesowych zespołów badawczych, czy inkubacji technologicznej;
(e) dodano nieprzewidziane wcześniej wsparcie na rzecz rozwoju przedsiębiorstw rozpoczynających działalność innowacyjną (np. INNOSTART);
(f) zmniejszono liczbę celów szczegółowych w III priorytecie „Zazielenienie przedsiębiorstw” do dwóch tj.: „Wspierania efektywności energetycznej i redukcji emisji gazów cieplarnianych” oraz „Rozwoju inteligentnych systemów i sieci energetycznych oraz systemów magazynowania energii poza transeuropejską siecią energetyczną (TEN-E)".
Czy kroki te oznaczają, że konkursy ruszą w ciągu kolejnych tygodni? Na pewno nie, bo do tego trzeba akceptacji programów na poziomie KE, ale też uruchomienia całej krajowej machiny wsparcia (m.in. opracowania harmonogramów konkursów, opracowania kryteriów, powołania ekspertów, powołania Komitetów Monitorujących etc.). Z najnowszych informacji medialnych wynika, że negocjacje z KE zakończą się w połowie tego roku, a w IV kwartale można spodziewać się ogłoszenia pierwszych konkursów.
O kolejnych zmianach będziemy informować Państwa w kolejnych artykułach. Jeśli ten artykuł bądź któraś z wcześniejszych publikacji zachęciły Państwa do zainteresowania się Programem FENG, zachęcamy do kontaktu z naszymi konsultantami, którzy udzielą wszystkich niezbędnych informacji, jak również przeprowadzą Państwa firmę przez wszystkie fazy związane z realizacją tego typu projektów.
Autorzy:
