Pod koniec stycznia 2025 roku Rada Ministrów, na wniosek Minister Funduszy i Polityki Regionalnej, przyjęła uchwałę dotyczącą zmian w Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO). Nowelizacja ta ma na celu zapewnienie skutecznej realizacji kluczowych reform i inwestycji społecznych, a akceptacja Komisji Europejskiej oczekiwana jest w kwietniu. W sumie na ten rok planowane są dwie rewizje planu. Z założenia, celem obu jest dostosowanie KPO do realnych potrzeb. Druga rewizja ma rozpocząć się po otrzymaniu przez Polskę płatności z czwartego i piątego wniosku o płatność z KPO, co powinno nastąpić w połowie roku.
Kluczowe zmiany w KPO
Zaproponowane zmiany KPO obejmują kilka istotnych obszarów:
Reforma rynku pracy:
- Zrezygnowano z obowiązku oskładkowania wszystkich umów cywilnoprawnych, z wyjątkiem umów o dzieło oraz studentów do 26. roku życia.
- Wprowadzono alternatywne rozwiązania, takie jak przekształcanie pozornych umów cywilnoprawnych w umowy o pracę, reforma Kodeksu pracy przewidująca korzystniejsze zasady obliczania stażu pracy pracowników zatrudnionych w przeszłości na podstawie umów cywilnoprawnych, a także zwiększenie efektywności działań Państwowej Inspekcji Pracy.
Ochrona socjalna artystów:
- Reforma dotycząca zabezpieczenia socjalnego osób wykonujących zawód artystyczny, poprzez włączenie ich do systemu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.
Służba zdrowia:
- Przedłużono termin realizacji reformy dotyczącej zwiększenia efektywności, dostępności i jakości świadczeń zdrowotnych do III kwartału 2025 roku. Reforma ta obejmuje modernizację szpitali oraz wprowadzenie ustawy o Krajowej Sieci Kardiologicznej.
Kontekst zmian
Zmiany w KPO są bezpośrednio związane z wnioskiem o płatność, który Polska złożyła do Komisji Europejskiej 27 grudnia 2024 roku. Wniosek ten obejmuje czwartą i piątą transzę środków z KPO, środki te zostaną przeznaczone na szereg kluczowych inwestycji i reform. Łącznie Polska otrzyma do 30 miliardów złotych.
Główne obszary inwestycji
Infrastruktura energetyczna:
- Budowa 250 km gazociągu na trasie Gdańsk-Gustorzyn.
- Rozwój sieci energetycznych.
- Budowa elektrowni wiatrowych na Bałtyku
Technologia i innowacje:
- Wystrzelenie 4 satelitów obserwacyjnych (pierwszy w 2025 roku, kolejne trzy w 2026 roku).
- Utworzenie 16 tysięcy laboratoriów sztucznej inteligencji (AI) oraz laboratoriów nauk przyrodniczych, technologii, inżynierii i matematyki (STEM) w szkołach.
Edukacja i rozwój zawodowy:
- Wyposażenie 100 tysięcy sal lekcyjnych w sprzęt do nauczania zdalnego.
- Powstanie Branżowych Centrów Umiejętności (docelowo ponad 120), które przeszkolą 24 tysiące osób.
Transport:
- Modernizacja pasażerskiego taboru kolejowego.
Opieka zdrowotna:
- Rozwój opieki kardiologicznej w szpitalach.
Społeczeństwo i infrastruktura:
- Zapewnienie dostępu do szerokopasmowego internetu dla kilkuset tysięcy gospodarstw domowych.
- Tworzenie nowych miejsc w żłobkach.
Przyjęte zmiany w Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) stanowią istotny krok w kierunku wzmocnienia polskiej gospodarki oraz poprawy jakości życia obywateli. Nowelizacja planu umożliwi skuteczniejsze wykorzystanie dostępnych środków unijnych, co przyczyni się do realizacji kluczowych reform i inwestycji. Dzięki temu Polska będzie mogła lepiej sprostać wyzwaniom współczesnego świata, takim jak transformacja energetyczna, cyfryzacja oraz rozwój infrastruktury społecznej.
Rewizja KPO a środki finansowe dla przedsiębiorstw
Aktualna rewizja planu niestety nie będzie skutkowała wprowadzeniem istotnych zmian dla przedsiębiorców poszukujących wsparcia dla swoich przedsięwzięć z KPO.
W przypadku bardzo popularnego wśród przedsiębiorców naboru dotyczące robotyzacji i cyfryzacji działalności (inwestycja A2.1.1 pn. Inwestycje wspierające robotyzację i cyfryzację w przedsiębiorstwach), zostało co prawda podjęta decyzja zwiększeniu alokacji na nabór o 285 mln PLN. Jednocześnie, ze względu na wyczerpanie środków, pomimo zwiększenia alokacji, nie wszystkie z wybranych do dofinansowania projektów uzyskały dofinansowanie w pełnej wysokości, a kolejne tego typu nabory nie zostały zaplanowane, co może dziwić biorąc pod uwagę ogromne zainteresowanie naborem i skalę potrzeb przedsiębiorców.
Okazji do wsparcia rozwoju swojej działalności w ramach KPO mogą natomiast szukać przedsiębiorcy, w szczególności związani z branżą energetyczną. W ramach rewizji zaplanowano bowiem zwiększenie budżetu Funduszu Wsparcia Energetyki o prawie 1 mld PLN. Pozwoli to m.in. na sfinansowanie rozwoju sieci energetycznej i magazynów energii. Aktualnie trwają także przygotowania do naborów na magazyny energii zarówno w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO), jak i Funduszu Modernizacyjnego. Ministerstwo Klimatu i Środowiska opublikowało już projekt rozporządzenia dotyczącego udzielania pomocy publicznej na rozwój magazynowania energii elektrycznej w ramach KPO. Planowane jest przeznaczenie aż 200 mln euro na te inwestycje.
Warto przy tym wspomnieć, że Fundusz Modernizacyjny również przewiduje wsparcie dla magazynów energii elektrycznej. Program priorytetowy „Magazyny energii elektrycznej i związana z nimi infrastruktura dla poprawy stabilności polskiej sieci elektroenergetycznej” jest w fazie konsultacji społecznych. Celem programu jest poprawa stabilności pracy Krajowej Sieci Energetycznej (KSE) oraz bezpieczeństwa energetycznego kraju.
Pozostałym przedsiębiorcom pozostaje więc czekać na drugą planowaną na ten rok rewizję, która określana jest przez MFiPR jako dostosowanie KPO "na ostatniej prostej" do priorytetów i zdolności wydatkowania środków. Eksperci PwC na bieżąco analizują zachodzące zmiany i potencjalne źródła finansowania, dlatego niezmiennie zapraszamy do kontaktu w celu przeanalizowania szans uzyskania wsparcia w ramach pomocy publicznej.
Autorzy:
