30 czerwca 2021 został oficjalnie opublikowany Pakiet rozporządzeń o Funduszach Europejskich dla polityki spójności na lata 2021-2027.
76 miliardów euro wsparcia z UE dla Polski zostało podzielone na innowacyjność, transport, sieci cyfrowe, ekologię, zatrudnienie, edukację, integrację społeczną, lepszą opiekę zdrowotną oraz zrównoważony rozwój kraju.
Pakiet składa się z następujących rozporządzeń:
- rozporządzenia ws. Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Funduszu Spójności (FS),
- rozporządzenia ws. Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+),
- rozporządzenia ws. Interreg,
- rozporządzenia ws. Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST),
- rozporządzenia ramowego.
Kto i na co może uzyskać wsparcia z EFRR i FS?
EFRR i Fundusz Spójności przyczyniają się do realizacji ogólnego celu, jakim jest wzmocnienie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Unii.
Wsparcie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego udzielane jest na:
- inwestycje w infrastrukturę;
- działania w dziedzinie badań stosowanych i innowacji, w tym badań przemysłowych, rozwoju eksperymentalnego i studiów wykonalności;
- inwestycje w dostęp do usług;
- inwestycje produkcyjne w MŚP oraz inwestycje mające na celu ochronę istniejących i tworzenie nowych miejsc pracy
- tworzenie miejsc pracy;
- sprzęt, oprogramowanie i wartości niematerialne;
- networking, współpracę, wymianę doświadczeń i działań związanych z klastrami innowacyjnymi, w tym między przedsiębiorstwami, organizacjami badawczymi i instytucjami publicznymi;
- działania informacyjne, komunikacyjne i badawcze oraz
- pomoc techniczną.
Ponieważ małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) są podstawą gospodarki europejskiej, EFRR powinien nadal wspierać rozwój MŚP poprzez wzmacnianie ich zrównoważonego wzrostu i konkurencyjności.
Pomoc może zostać przyznana na inwestycje produkcyjne w przedsiębiorstwa inne niż MŚP:
- jeżeli obejmują one współpracę z MŚP w dziedzinie badań i innowacji;
- jeżeli wspierają działania w zakresie efektywności energetycznej i energii odnawialnej;
- jeśli są one dokonywane w małe spółki o średniej kapitalizacji i spółki o średniej kapitalizacji;
- jeżeli są one dokonywane w małe spółki o średniej kapitalizacji z przeznaczeniem na działania badawcze i innowacyjne.
Wsparcie z Funduszu Spójności udzielane jest na:
- inwestycje w ochronę środowiska, w tym inwestycje korzystne dla środowiska związane ze zrównoważonym rozwojem i energią, ze szczególnym uwzględnieniem energii odnawialnej;
- inwestycje w TEN-T;
- pomoc techniczną;
- działania informacyjne, działania komunikacyjne i badania.
Beneficjentami są m.in. różnego typu organizacje pracowników i pracodawców, organizacje pozarządowe i charytatywne, uczelnie, organy administracji rządowej i samorządowej, instytucje publiczne i prywatne, związane z edukacją, służbą zdrowia itp. oraz przedsiębiorstwa.
Co wnoszą pozostałe Fundusze?
EFS+ ⎯ wspieranie państw członkowskich i regionów w ich dążeniu do wysokiego poziomu zatrudnienia, sprawiedliwej ochrony socjalnej oraz wykwalifikowanej i odpornej siły roboczej przygotowanej na przyszły świat pracy, a także integracyjne i spójne społeczeństwa, które dążą do wyeliminowania ubóstwa i urzeczywistnienia Europejskiego filaru praw socjalnych.
„Europejskiej współpracy terytorialnej” (Interreg) ⎯ wspieranie współpracy między państwami członkowskimi i ich regionami w obrębie Unii oraz między państwami członkowskimi i ich regionami a państwami trzecimi, krajami partnerskimi, innymi terytoriami lub krajami i terytoriami zamorskimi (KTZ) lub organizacjami integracji i współpracy regionalnej.
Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji ⎯ zapewnienie wsparcia dla ludności, gospodarek i środowiska na terytoriach, które mierzą się z poważnymi wyzwaniami społeczno-gospodarczymi wynikającymi z procesu transformacji w kierunku osiągnięcia celów Unii na rok 2030 w dziedzinie energii i klimatu.
Jak skorzystać ze wsparcia?
Każde państwo członkowskie przygotowuje umowę partnerstwa, w której określa strategiczne kierunki programowania i ustalenia dotyczące skutecznego i efektywnego korzystania z EFRR, EFS+, Funduszu Spójności, FST i przekazuje umowę Komisji przed przedłożeniem pierwszego programu lub w momencie jego przedkładania.
Przygotowane przez poszczególne państwa członkowskie umowy partnerstwa powinny stanowić zwięzły i strategiczny dokument, na podstawie którego Komisja i zainteresowane państwo członkowskie negocjują kształt programów w ramach EFRR, EFS+, Funduszu Spójności, FST.
Polska zakończyła konsultacje społeczne Umowy Partnerstwa i aktualnie trwają prace nad konkretnymi programami operacyjnymi, zarówno na poziomie krajowym jak i regionalnym.