IP Box – jakie branże mogą zastosować preferencyjną stawkę podatku dochodowego

Preferencyjna stawka podatku dochodowego w wysokości 5% przewidziana w art. 24d ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT) umożliwia podatnikom obniżenie opodatkowania dochodów osiąganych z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (KPWI). IP Box został wprowadzony w celu wsparcia przedsiębiorstw prowadzących działalność badawczo-rozwojową oraz komercjalizujących innowacyjne rozwiązania technologiczne. 

Warunki skorzystania z IP Box 

Zgodnie z przepisami, podatek od kwalifikowanego dochodu z KPWI wynosi 5% podstawy opodatkowania. Warunkiem skorzystania z preferencji jest spełnienie łącznie czterech kryteriów określonych w art. 24d ustawy o CIT: 

• Po pierwsze, dochód musi pochodzić z KPWI wskazanego w art. 24d ust. 2 ustawy o CIT, będącego własnością lub współwłasnością podatnika. Oznacza to, że podatnik powinien posiadać tytuł prawny do prawa własności intelektualnej, które generuje dochód podlegający preferencyjnym opodatkowaniu. Przepisy wskazują zamknięty katalog praw, obejmujący m.in. patenty, prawa ochronne na wzory użytkowe, prawa z rejestracji wzorów przemysłowych, czy autorskie prawa do programów komputerowych. 

• Po drugie, KPWI musi zostać wytworzone, rozwinięte lub ulepszone w ramach działalności badawczo-rozwojowej prowadzonej przez podatnika. Działalność badawczo-rozwojowa, zdefiniowana w art. 4a pkt 26 ustawy o CIT musi mieć charakter twórczy i systematyczny oraz zmierzać do zwiększenia zasobów wiedzy i jej wykorzystania do tworzenia nowych zastosowań. 

• Po trzecie, KPWI musi podlegać ochronie prawnej. W przypadku patentów czy wzorów użytkowych ochrona ta wynika z rejestracji w odpowiednich urzędach, natomiast w przypadku autorskiego prawa do programu komputerowego ochrona przysługuje automatycznie, na podstawie przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, bez potrzeby rejestracji. W każdym przypadku prawo musi być objęte systemem ochrony właściwym dla jego rodzaju. 

• Po czwarte, podatnik musi posiadać ewidencję umożliwiającą przypisanie przychodów, kosztów uzyskania przychodów oraz dochodów lub strat do poszczególnych KPWI. Ewidencja ta powinna zapewniać możliwość precyzyjnego ustalenia wyników podatkowych związanych z każdym KPWI, co jest niezbędne dla prawidłowego wyliczenia dochodu podlegającego opodatkowaniu stawką 5%. 

Czym jest KPWI? 

KPWI to prawo podlegające ochronie prawnej, które zostało wytworzone, rozwinięte lub ulepszone w ramach działalności badawczo-rozwojowej. 

Katalog kwalifikowanych praw własności intelektualnej określony został w art. 24d ust. 2 ustawy o CIT i obejmuje: 

• patenty, 

• prawa ochronne na wzory użytkowe, 

• prawa z rejestracji wzorów przemysłowych, 

• prawa z rejestracji topografii układów scalonych, 

• dodatkowe prawa ochronne dla produktów leczniczych i ochrony roślin, 

• prawa z rejestracji produktów leczniczych i weterynaryjnych, 

• wyłączne prawa do odmian roślin, 

• autorskie prawa do programów komputerowych. 

Jakie dochody kwalifikują się do IP Boxa? 

Zgodnie z art. 24d ust. 7 ustawy o CIT, dochodem (lub stratą) z KPWI jest osiągnięty przez podatnika w roku podatkowym dochód (lub strata): 

• z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej; 

• ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej; 

• z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi; 

• z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym lub arbitrażu. 

Dochód kwalifikowany może powstać w zatem wyniku różnych sposobów komercjalizacji KPWI. 

Dochód z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej obejmuje wynagrodzenie uzyskiwane za udzielenie prawa do korzystania z KPWI innemu podmiotowi. Typowym przykładem jest sytuacja, w której podatnik udziela licencji na program komputerowy lub na korzystanie z opatentowanego wynalazku. 

Dochód ze sprzedaży KPWI odnosi się do transakcji, w której podatnik przenosi własność KPWI na rzecz innego podmiotu. Dochód taki obejmuje wynagrodzenie uzyskane ze sprzedaży np. patentu, wzoru przemysłowego czy programu komputerowego. 

Dochód z KPWI uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi powstaje w sytuacji, gdy wartość KPWI została wbudowana w sprzedawany produkt lub świadczoną usługę. W takim przypadku dochód kwalifikowany powinien być ustalany na podstawie zasady ceny rynkowej, z odpowiednim zastosowaniem przepisów o cenach transferowych. 

Dochód z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z KPWI obejmuje wynagrodzenie uzyskane w wyniku postępowania spornego, w tym sądowego lub arbitrażowego. W przypadku uzyskania odszkodowania za bezprawne wykorzystanie KPWI przez osoby trzecie, dochód ten również może podlegać preferencyjnemu opodatkowaniu. 

Branże, w których zastosowanie ma IP Box 

Katalog KPWI, o którym mowa w art. 24d ustawy o CIT, powoduje, że IP Box znajduje zastosowanie w określonych sektorach gospodarki. W praktyce preferencja ta jest wykorzystywana w szczególności w następujących branżach: 

• branża IT, w której rozwijane jest oprogramowanie, systemy informatyczne oraz aplikacje, objęte ochroną autorską; 

• przemysł gier komputerowych, obejmujący tworzenie oprogramowania oraz rozwiązań interaktywnych, stanowiących przedmiot ochrony jako programy komputerowe; 

• sektor farmaceutyczny, w którym rejestrowane są patenty, dodatkowe prawa ochronne oraz prawa rejestracyjne dla produktów leczniczych i weterynaryjnych; 

• branża produkcyjna wytwarzająca produkty chronione lub produkty zawierające elementy rozwiązań informatycznych (np. oprogramowanie sterujące urządzeniami), a także nowe wzory użytkowe i wzory przemysłowe. 

W praktyce IP Box jest rozwiązaniem, które pozwala znacząco obniżyć efektywne opodatkowanie. Przy spełnieniu określonych warunków możliwe jest zastosowanie 5% stawki podatku dochodowego, co w wielu przypadkach stanowi istotne wsparcie dla przedsiębiorstw rozwijających innowacyjne rozwiązania. Warto przeanalizować, czy prowadzona działalność oraz komercjalizowane prawa własności intelektualnej dają podstawy do skorzystania z tej preferencji.