W dniu 12 września Komisja Europejska przedstawiła projekt dyrektywy harmonizującej regulacje w zakresie cen transferowych, która w swoich założeniach ma obowiązywać w państwach członkowskich od 1 stycznia 2026 roku. Dyrektywa ta, obok projektu wspólnego standardu kalkulacji podstawy opodatkowania dla międzynarodowych grup prowadzących działalność w UE, jest drugą częścią pakietu reform BEFIT (Business in Europe: Framework for Income Taxation).
Główne założenia Dyrektywy
Obecnie, zdaniem Komisji Europejskiej, państwa członkowskie mają zbyt dużą swobodę w interpretacji i stosowaniu wytycznych OECD w sprawie cen transferowych, co powoduje powstanie barier podatkowych dla przedsiębiorstw, a także osłabia konkurencyjność jednolitego rynku.
Głównym założeniem dyrektywy jest zatem ujednolicenie przepisów dotyczących cen transferowych w Unii Europejskiej i zapewnienie wspólnego stosowania zasady ceny rynkowej (arm’s lenght principle) w celu podwyższania standardu pewności podatkowej (tax certainty) dla grup międzynarodowych. Ponadto, dyrektywa ma na celu zredukowanie podwójnego opodatkowania, a także ograniczenie możliwości przedsiębiorstw w zakresie stosowania cen transferowych do celów planowania podatkowego.
W przeciwieństwie do projektu dyrektywy w zakresie wspólnej podstawy opodatkowania grup BEFIT, harmonizacja cen transferowych będzie dotyczyć nie tylko obrotu w ramach międzynarodowych grup kapitałowych (MNE) objętych zasięgiem globalnego podatku minimalnego, ale ogółu handlowych lub finansowych transakcji zagranicznych pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Główny zakres dyrektywy
- Dyrektywa przewiduje przyjęcie ujednoliconej definicji zasady arm’s length stanowiącej,
że przedsiębiorstwa powiązane powinny zawierać między sobą transakcje tak, jakby były podmiotami niezależnymi. Wprowadzenie zasady ceny rynkowej implikuje konieczność zdefiniowania pojęć kluczowych dla możliwości jej skutecznego zastosowania.
Dotyczy to w szczególności zdefiniowania takich pojęć jak podmioty powiązane, transakcje kontrolowane, poszczególne metod i rodzaje korekt cen transferowych, itd.; - Państwa członkowskie będą zobligowane do przestrzegania wspólnych reguł dotyczących korekt cen transferowych przez administracje krajowe (korekta pierwotna zwiększająca podstawę opodatkowania oraz korekta korespondująca z nią - zmniejszająca podstawę opodatkowania w drugim kraju);
- Dyrektywa zawiera także warunki na jakich możliwe będzie dokonanie wyrównawczych korekt cen transferowych przez podatników (np. końcowo-rocznych), które to warunki są zbliżone do warunków obowiązujących w Polsce od 2019 r.;
- Wprowadza się jednolitą dla UE definicję podmiotów powiązanych, zgodnie z którą próg powiązań kapitałowych pozostaje na poziomie 25% jak jest obecnie w Polsce, natomiast zawiera ona szereg innych zasad i mechanizmów (w tym tzw. wywieranie znaczącego wpływ i powiązania osobowe);
- Projekt zawiera także katalog metod cen transferowych oraz kryteria wyboru najwłaściwszej metody ustalania cen transferowych. Oprócz 5 metod OECD dyrektywa wprowadza także zastosowanie innych metod w tym technik wyceny na wzór polskich przepisów w tym zakresie;
- Przy implementacji dyrektyw państwa członkowie będą zobowiązane do wprowadzenia nowych reguł w taki sposób, aby zachować spójność z Wytycznymi OECD.
Ustalenie rynkowego przedziału wyników analizy
Za transakcję zgodną z zasadą ceny rynkowej uważać się będzie transakcję, której wynik zmieści się
w przedziale międzykwartylowym wyników porównywalnych transakcji niekontrolowanych. Projektowane przepisy przewidują, że wyłącznie ten rodzaj przedziału będzie wyznaczał granice rynkowości transakcji kontrolowanej, a każde odstępstwo będzie wymagało uzasadnienia i dokładnego zbadania okoliczności danej transakcji. Dodatkowo, zasadą ma być wybór mediany jako wartości docelowej podczas dokonywania przez organy podatkowe korekty wyników transakcji kontrolowanych, których wyniki przekroczą przedział międzykwartylowy. Ta część projektowanej dyrektywy wydaje się być najbardziej kontrowersyjna w świetle Wytycznych OECD.
Dokumentacja TP
Projektowana dyrektywa przewiduje również unifikację obowiązków związanych z dokumentacją cen transferowych. W tym celu mają zostać opracowane akty wykonawcze KE wprowadzające wspólne wzory dokumentów, terminy, wymagania dotyczące języka dokumentacji oraz podmiotów zobowiązanych do przestrzegania nowych zasad.
Dyrektywa TP a dyrektywa BEFIT
Również znajdująca się w fazie projektu dyrektywa BEFIT zakładając m.in. konsolidację podstawy opodatkowania dla spółek należących do grup kapitałowych działających na terenie UE wpływa tym samym na zakres stosowania dyrektywy o cenach transferowych. W szczególności będzie to dotyczyć ograniczenia roli zasady arm’s length w zakresie transakcji realizowanych przez podmioty powiązane tworzące grupę BEFIT.
Harmonizacja cen transferowych wcześniej niż grupa BEFIT
Jeżeli projekt zostanie uchwalony w omawianym kształcie państwa członkowskie będą miały obowiązek zaimplementowania jego przepisów do końca 2025 r. tak, by uchwalone regulacje mogły obowiązywać od 1 stycznia 2026 r.
Autorzy:
