Obowiązek przygotowania oświadczenia został wprowadzony w 2017 roku i ma na celu zobligowanie podatników do rzetelnego przygotowania dokumentacji Local File. Do tej pory podatnicy obowiązani byli do przekazania organowi podatkowemu dokumentacji cen transferowych jedynie na wyraźne żądanie organu. W praktyce podatnicy często przygotowywali dokumentację cen transferowych w ciągu ustawowych 7 dni po otrzymaniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, co skutkowało dyskusyjną jakością dokumentacji.
Obowiązujące do końca 2018 roku przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych[1] (dalej „Ustawa o CIT 2018”), regulujące obowiązek złożenia oświadczenia o posiadaniu lokalnej dokumentacji cen transferowych, były dosyć lakoniczne. Trudności interpretacyjne sprawiało już samo sformułowanie „podatnicy”, będące źródłem wątpliwości w zakresie identyfikacji osoby faktycznie obowiązanej do podpisania i złożenia takiego oświadczenia. Art. 9a ust. 7 ustawy o CIT 2018 nie wskazywał również sposobu dostarczenia urzędowi skarbowemu przedmiotowego dokumentu. Ustawodawca wziął jednak pod uwagę regularnie pojawiające się problemy interpretacyjne dotychczasowych przepisów, w wyniku czego regulacje w zakresie przedmiotowego oświadczenia uległy znacznemu rozszerzeniu.
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych obowiązujące od 1 stycznia 2019 roku[2] (dalej „Ustawa o CIT 2019”) rozszerzają zakres obowiązkowego oświadczenia, co może oznaczać dla podatników pewne utrudnienia. Oprócz samej deklaracji, iż dokumentacja faktycznie została sporządzona zgodnie z wymogami określonymi w Ustawie o CIT 2019 oraz rozporządzeniem w sprawie informacji zawartych w dokumentacji podatkowej[3], podmiot powiązany ma potwierdzić, iż ceny transferowe transakcji objętych dokumentacją zostały ustalone na warunkach rynkowych. Zapis ten może w praktyce kreować istotne ryzyko odpowiedzialności osób podpisujących oświadczenie.
Nowelizacja ustawy nałożyła odpowiedzialność za rynkowy charakter transakcji na konkretną osobę, co stwarza większe ryzyko dla podatników. Jeżeli nie zajdą okoliczności wyłączające winę, osoba deklarująca rynkowy charakter podlega, w przypadku podważenia przez organ kontroli skarbowej rynkowego charakteru rozliczeń, sankcjom na podstawie art. 56c § 1 kodeksu karnego skarbowego[4]. Zgodnie z jego treścią podatnik, który nie składa organowi podatkowemu oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych, albo składa to oświadczenie po terminie lub poświadcza w nim informacje niezgodne ze stanem rzeczywistym, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych (wartość stawki dziennej w 2019 r. waha się w przedziale 75 zł – 30 000 zł, natomiast w 2020 r. w przedziale 87 zł - 34 667 zł). W wypadku mniejszej wagi kara grzywny jest wymierzana jak za wykroczenie skarbowe, tj. w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia (które w 2019 r. wyniosło 2 250 zł, natomiast w 2020 r. - 2 600 zł).
Dobrą wiadomością dla podatników będzie znaczące wydłużenie terminu na złożenie oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji Local File. W poprzednim stanie prawnym podatnicy obowiązani byli do złożenia tego dokumentu w momencie składania rocznego zeznania podatkowego, co stanowiło duże wyzwanie przy jednoczesnym finalizowaniu sprawozdania finansowego. Ostatecznie termin na złożenie oświadczenia, a tym samym przygotowanie dokumentacji cen transferowych, został wydłużony w drodze rozporządzenia do dziewięciu miesięcy po zakończeniu roku podatkowego. Nowelizacja ustawy wprowadziła termin dziewięciomiesięczny jako podstawowy, co pozwoli podatnikom na rzetelne wypełnienie obowiązków wynikających z regulacji w zakresie cen transferowych (art. 11m ust. 1 Ustawy o CIT 2019).
Ustawa o CIT 2019 precyzuje również kwestie związane z wyznaczeniem osoby obowiązanej do podpisania i złożenia oświadczenia o posiadaniu lokalnej dokumentacji cen transferowych, wyraźnie wskazując, iż oświadczenie podpisuje kierownik jednostki (art. 11m ust. 3 Ustawy o CIT 2019). W celu zdefiniowania tego pojęcia należy odwołać się do art. 3 ust. 6 ustawy o rachunkowości[5]. W rozumieniu tego przepisu kierownikiem jednostki jest, co do zasady, członek zarządu lub innego organu zarządzającego, a jeżeli organ jest wieloosobowy - członkowie tego organu, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez jednostkę. W szczególnych przypadkach za kierownika jednostki uznaje się:
- W spółce jawnej i cywilnej - wspólników prowadzących sprawy spółki;
- W spółce partnerskiej - wspólników prowadzących sprawy spółki albo zarząd;
- W spółce komandytowej i komandytowo-akcyjnej - komplementariuszy prowadzących sprawy spółki.
Za kierownika jednostki uważa się również likwidatora, a także syndyka lub zarządcę ustanowionego w postępowaniu restrukturyzacyjnym.
W przypadku, gdy nie jest możliwe określenie kierownika jednostki, bądź gdy kilka osób spełnia to kryterium, oświadczenie składa i podpisuje każda z osób uprawnionych do reprezentacji. Dodatkowo nowe przepisy wyłączają możliwość złożenia oświadczenia przez pełnomocnika. W poprzednim stanie prawnym zaangażowanie pełnomocnika było dopuszczalne, co potwierdził m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej nr 0114-KDIP2-2.4010.296.2018.1.AZ. Wprowadzona art. 11m ust. 3 Ustawy o CIT 2019 regulacja stanowi zatem novum w stosunku do wcześniej obowiązujących przepisów.
Ustawa o CIT 2019 precyzuje również sposób dostarczenia oświadczenia, wskazując na system ePUAP (art. 11m ust. 4 Ustawy o CIT 2019). Do tej pory możliwe było również przesłanie oświadczenia pocztą tradycyjną do właściwego urzędu skarbowego, z czego podatnicy chętnie korzystali. Z uwagi jednak na powszechną digitalizację administracji publicznej, ograniczenie sposobu dostarczenia dokumentu można uznać za uzasadnione.
Podsumowując powyższe informacje, w związku ze zmianą od 1 stycznia 2019 roku przepisów w zakresie cen transferowych warto pamiętać o:
- Wydłużeniu terminu złożenia oświadczenia – do końca dziewiątego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego;
- Dodatkowym elemencie treści – oprócz oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji Local File, należy potwierdzić, iż zastosowane w transakcjach ceny zostały ustalone na poziomie rynkowym;
- Oświadczenie podpisuje i składa kierownik jednostki w rozumieniu ustawy o rachunkowości;
- Oświadczenie należy złożyć przez system ePUAP.
[1] Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U.2017.2343)
[2] Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U.2018.1036)
[3] Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz.U.2018.2479)
[4] Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy
[5] Dz.U.2018.395 t.j.
Autorzy:
