W dniu 1 lutego 2023 r. na stronie Komisji Europejskiej opublikowano komunikat “Plan przemysłowy Zielonego Ładu: zapewnienie wiodącej pozycji europejskiego przemysłu neutralnego emisyjnie”. Europejski Zielony Ład, czy też inicjatywa REPowerEU to tylko kilka z podejmowanych przez Komisję Europejską inicjatyw mających ułatwić odejście Europy od paliw kopalnych i przyczynienia się do łagodzenia skutków zmian klimatu.
Szacuje się, że dzięki realizacji planu Unia Europejska przeznaczy nawet do 250 miliardów Euro w ramach istniejących i nowych form finansowania na transformację przemysłu i zwiększenie wykorzystania Odnawialnych Źródeł Energii.
Propozycja Planu przemysłowego Zielonego Ładu ma na celu zwiększenie konkurencyjności europejskiego przemysłu neutralnego emisyjnie i wsparcie szybkiego przejścia na neutralność klimatyczną.
Filarami planu będą: przewidywalne i uproszczone otoczenie regulacyjne, przyspieszenie dostępu do finansowania, podnoszenie umiejętności oraz otwarty handel zapewniający odporne łańcuchy dostaw.
W ramach pierwszego filaru, obejmującego wprowadzenie zmian w otoczeniu regulacyjnym, Komisja proponuje przedstawienie m.in.:
1) aktu o przemyśle neutralnym dla klimatu w celu wsparcia produkcji przemysłowej kluczowych dla osiągnięcia neutralności klimatycznej technologii takich jak baterie, wiatraki, pompy ciepła, panele słoneczne, elektrolizery, technologie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla.
Akt ten ma m.in. skrócić czas trwania i zwiększyć przewidywalność procesów wydawania zezwoleń oraz wprowadzić jeden “punkt kompleksowej obsługi” dla inwestorów i zainteresowanych podmiotów z sektora przemysłu przez cały okres trwania procedury administracyjnej.
Komisja oceni także możliwość ustanowienia piaskownic regulacyjnych, aby umożliwić szybkie eksperymenty i przełomowe innowacje w celu przetestowania nowych technologii.
2) europejskiego aktu w sprawie surowców krytycznych mającego na celu zapewnienie bezpieczeństwa dostępu do odpowiednich surowców krytycznych;
3) reformy struktury rynku energii elektrycznej, w wyniku, której przewiduje się m.in. uregulowanie długoterminowych kontraktów cenowych mogących odegrać ważną rolę w umożliwieniu wszystkim użytkownikom energii elektrycznej korzystanie z bardziej przewidywalnych i niższych kosztów energii odnawialnej;
4) nowych ram regulacyjnych dla baterii, poprzez zapewnienie konkurencyjnych i odpornych łańcuchów wartości dla produkcji, ponownego użycia i recyklingu baterii w UE;
5) ujednoliconych etykiet energetycznych dla pomp ciepła, aby umożliwić użytkownikom porównanie różnych technologii;
6) planu rozwoju i wzmocnienia infrastruktury wodorowej i elektrycznej.
Drugi filar ma na celu przyspieszenie inwestycji i finansowania rozwoju czystych technologii w Europie i w jego ramach Komisja proponuje m.in.:
- zezwolić Państwom Członkowskim na większą elastyczność w przyznawaniu pomocy ograniczonej do ściśle określonych obszarów i na zasadzie tymczasowości - w tym celu Komisja przeprowadzi konsultacje z Państwami Członkowskimi;
- dostosować zasady pomocy państwa wzdłuż pięciu osi - cztery z nich zostaną wdrożone poprzez proponowaną zmianę Tymczasowych Ram Kryzysowych, które zostaną przekształcone w Tymczasowe Ramy Kryzysowe i Przejściowe;
- w perspektywie krótkoterminowej współpracować z państwami członkowskimi, koncentrując się na REPowerEU, InvestEU i funduszu innowacyjnym;
- w perspektywie średnioterminowej utworzenie Europejskiego Funduszu na rzecz Suwerenności w kontekście przeglądu wieloletnich ram finansowych przed latem 2023 r.
Trzeci filar odnosi się do obszaru podnoszenia umiejętności w zakresie transformacji ekologicznej.
Czwarty i ostatni z filarów dotyczy otwartego handlu zapewniającego odporne łańcuchy dostaw:
- w jego ramach UE będzie współpracować z partnerami w celu promowania stabilności w handlu międzynarodowym i wzmocnienia pewności prawnej dla inwestorów i przedsiębiorstw poprzez dalsze wspieranie Światowej Organizacji Handlu (WTO);
- Komisja będzie nadal rozwijać unijną sieć umów o wolnym handlu;
- Powstać ma również szereg nowych inicjatyw, takich jak Critical Raw Materials Club, czy Clean Tech/Net-zero Industrial Partnerships.
Wiele wskazuje na to, że nie da się już uciec od zielonej transformacji, a ostatnie wydarzenia międzynarodowe jeszcze bardziej uświadomiły nam, jak istotne jest zrównoważenie źródeł dostaw energii. To ważne, że Komisja Europejska dostrzega i chce wspierać ten trend. To nie pierwsze działania z tego zakresu podejmowane przez Wspólnotę. W perspektywie finansowej na lata 2021-2027 widać wyraźny nacisk na kwestie ekologii i efektywności energetycznej.
Plan przemysłowy Zielonego Ładu stanowi również odpowiedź na wezwanie Rady Europejskiej, by do końca stycznia 2023 r. Komisja Europejska przedstawiła wnioski mające na celu uruchomienie wszystkich odpowiednich narzędzi krajowych i unijnych oraz poprawę warunków ramowych dla inwestycji, z myślą o zapewnieniu odporności i konkurencyjności UE.
Pierwsze działania związane z wdrożeniem Planu przemysłowego to propozycja rewizji Tymczasowych Ram Kryzysowych, które położą jeszcze większy nacisk na Odnawialne Źródła Energii i transport zero emisyjny.
Będziemy monitorować dalszy los tej inicjatywy i informować o niej Państwa na bieżąco.
Jeśli chcieliby Państwo dowiedzieć się, w jaki sposób już teraz uzyskać zewnętrzne wsparcie na kwestie związane z efektywnością energetyczną, walką z wysokimi cenami energii czy zazielenieniem przedsiębiorstw zapraszamy do kontaktu. Z chęcią wskażemy Państwu dostępne i planowane do uruchomienia formy wsparcia.
Autorzy:
