Dnia 22 lipca 2020 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok, w którym wskazał, że przepisy, które z mocą wsteczną wprowadziły zmiany w opodatkowaniu elektrowni wiatrowych, są niezgodne z wywodzoną z art. 2 Konstytucji zasadą nieretroaktywności prawa (lex retro non agit).
Sprawa dotyczyła zmiany przepisów ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw, która przywróciła opodatkowanie tylko części budowlanych wiatraka, a więc zasadniczo fundamentu i masztu. Jednocześnie - na mocy wprowadzonych zmian - pozostałe części wiatraka, takie jak np. turbiny, gondole, łopaty, przestały podlegać opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Nowelizacja weszła w życie z dniem 30 czerwca 2018 r., jednak korzystne dla podatników przepisy otrzymały moc wsteczną - od 1 stycznia 2018 r. Skutkiem takiej zmiany były składane przez podatników korekty deklaracji rocznych zmniejszające podstawę opodatkowania, a przez to również wysokość podatku, a wraz z nimi - wnioski o zwrot nadpłaconego od początku roku podatku.
Choć zmiany w opodatkowaniu elektrowni wiatrowych były korzystne dla właścicieli wiatraków, to okazały się wyjątkowo niekorzystne dla gmin. Dwie z nich postanowiły wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego o uznanie niekonstytucyjności wprowadzonych zmian, zarzucając ustawodawcy pogorszenie swojej sytuacji oraz brak czasu na dostosowanie się do nowych regulacji. Ponadto, gminy zarzuciły ustawodawcy, że nie przewidział dla nich żadnego mechanizmu zrekompensowania utraconych przez nie dochodów.
Trybunał Konstytucyjny przychylił się do stanowiska gmin, orzekając, że przepis art. 17 pkt 2 ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw w zakresie, w jakim wprowadził z mocą wsteczną art. 2 pkt 1 i 6 oraz art. 3 pkt 1 tej ustawy, jest niezgodny z ustawą zasadniczą i utraci moc obowiązującą po upływie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.
Należy spodziewać się, iż w związku ze wskazanym wyrokiem TK przepisy o opodatkowaniu elektrowni wiatrowych podatkiem od nieruchomości staną się wkrótce przedmiotem prac legislacyjnych. Do tego momentu lub do upływu 18 miesięcznego okresu, w którym znowelizowane przepisy utracą moc obowiązującą, podatnicy będą mogli ustalać wymiar daniny w oparciu o dotychczasowe, korzystne dla nich regulacje.
Autorzy:
