TSUE wypowiedział się o MDR na wniosek belgijskiego sądu

English

Wyrokiem z dnia 8 grudnia 2022 r. w sprawie Orde van Vlaamse Balies i in. (sygn. C-694/20) Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) orzekł nieważność przepisu wprowadzonego tzw. dyrektywą DAC6 w zakresie, w jakim nakładał on na objętego tajemnicą zawodową adwokata, działającego jako pośrednik w rozumieniu dyrektywy, obowiązek bezzwłocznego powiadomienia każdego innego pośrednika (który nie jest jego klientem) o ciążących na nim obowiązkach w zakresie raportowania schematów podatkowych.

Wyrok został wydany w związku z pytaniem prejudycjalnym belgijskiego Trybunału Konstytucyjnego. Wniosek dotyczył ważności art.8ab ust. 5 dyrektywy Rady 2011/16/UE z dnia 15 lutego 2011 r. w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania i uchylającej dyrektywę 77/799/EWG, zmienionej dyrektywą Rady (UE) 2018/822 z dnia 25 maja 2018 r. w świetle przepisów Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, a konkretnie jej art. 7, który przyznaje każdemu prawo do życia prywatnego i rodzinnego, domu i komunikowania się.

Zgodnie z belgijskimi regulacjami MDR, których stosowanie doprowadziło belgijski Trybunał do wniesienia sprawy przed TSUE, jeżeli pośrednik podlega obowiązkowi zachowania tajemnicy zawodowej, jest on zobowiązany do poinformowania na piśmie innego pośrednika, że nie może wywiązać się z obowiązku zgłoszenia, na skutek czego obowiązek zgłoszenia automatycznie przechodzi na innego pośrednika.

Belgijskie przepisy różnią się przy tym od polskich regulacji, gdyż nakładają obowiązek poinformowania w pierwszej kolejności innych pośredników, a dopiero w przypadku ich braku korzystających (przepisy Ordynacji podatkowej nakładają obowiązek poinformowania wszystkich zobowiązanych podmiotów, w tym korzystających, równocześnie). 

Co wynika z wyroku TSUE?

TSUE orzekł nieważność przepisu dyrektywy nakładającego na objętego tajemnicą zawodową adwokata, działającego jako pośrednik w rozumieniu dyrektywy, obowiązku bezzwłocznego powiadomienia każdego innego pośrednika, który nie jest jego klientem, o ciążących na nim obowiązkach w zakresie raportowania schematów podatkowych.

Zatem, niezgodność unijnych regulacji w zakresie MDR, TSUE dostrzegł w odniesieniu do precyzyjnie określonej sytuacji, w której:

• obowiązek informacyjny został nałożony na osobę objętą tajemnicą zawodową (adwokata),
• osoba ta pełni w danej sytuacji rolę pośrednika,
• ów obowiązek ma polegać na poinformowaniu innego pośrednika o ciążących na tym innym pośredniku obowiązkach w zakresie raportowania MDR,
• obaj pośrednicy nie są w relacji adwokat-klient. 

W ocenie TSUE dla realizacji celów dyrektywy nie jest konieczne informowanie przez pośredników innych pośredników o zidentyfikowanych obowiązkach informacyjnych MDR, między innymi z uwagi na to, że:

(i) na każdym pośredniku obowiązki w zakresie raportowania schematów podatkowych spoczywają bezpośrednio i indywidualnie,

(ii) są oni zwolnieni z obowiązku przekazania informacji o schemacie podatkowym tylko pod warunkiem, że są w stanie udowodnić, że inny pośrednik już właściwe informacje przekazał,

(iii) pośrednicy mają obowiązek bezzwłocznego powiadomienia swojego klienta o ciążących na nim obowiązkach sprawozdawczych.