Prawo do pełnego odliczenia VAT związanego z budową przystanku wraz z infrastrukturą towarzyszącą

Gminie będzie przysługiwało jedynie prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego od wydatków ponoszonych w związku z budową przystanku wraz z infrastrukturą towarzyszącą, przy zastosowaniu sposobu określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a-2 h ustawy z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r.

Stan faktyczny

Sprawa dotyczyła gminy i spółki - międzygminnego przedsiębiorstwa komunikacyjnego (MPK), które zawarły umowę świadczenia usług przewozowych w ramach publicznego transportu zbiorowego - komunikacji miejskiej. Na podstawie umowy gmina zleciła, a spółka przyjęła do wykonania świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego. 

Gmina jest organizatorem publicznego transportu zbiorowego na swoim obszarze oraz na obszarze gmin, które powierzyły jej realizację tego zadania na podstawie zawartych porozumień międzygminnych. Zgodnie z przyjętym modelem gmina będzie emitentem biletów, a należności z ich sprzedaży będą stanowiły jej przychód.

Gmina, w celu świadczenia usługi komunikacji miejskiej, ponosi wydatki na budowę przystanków autobusowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą (na własnym terenie lub na terenie gminy ościennej). Faktury dokumentujące powyższe wydatki wystawione będą na gminę. Przystanki te będą wykorzystywane przez  spółkę świadczącą usługi miejskiego transportu autobusowego, jak i podmioty zewnętrzne świadczące usługi przewozowe. Gmina wskazała, że ponoszone przez nią wydatki na infrastrukturę przystankową służą jej do świadczenia usług transportu w postaci sprzedaży biletów komunikacji miejskiej.

W świetle tak przedstawionego stanu faktycznego, gmina wystąpiła o interpretację indywidualną, pytając organ, czy przysługuje jej prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego związanego z budową przystanku wraz z infrastrukturą towarzyszącą.

Zdaniem gminy ma ona prawo do odliczenia podatku naliczonego w odniesieniu do zakupów, które można bezpośrednio przyporządkować do budowy przystanków autobusowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą.

Stanowisko organu

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się ze stanowiskiem gminy. Wskazał, iż udostępnianie przez gminę przystanków do korzystania przez przewoźników zewnętrznych jest przejawem wykonywania władztwa publicznego, więc gmina nie jest w tym przypadku podatnikiem. W konsekwencji czynność udostępniania przewoźnikom przystanków nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Na otrzymaną interpretację gmina wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Sąd pierwszej instancji uznał, że udostępnienie przystanków za opłatą stanowi jedynie działanie towarzyszące opodatkowanej działalności gospodarczej i samo w sobie nie determinuje charakteru tej działalności. Wskazał, że stanowisko organu było błędne i podzielił stanowisko gminy, że w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, gmina będzie miała prawo do pełnego odliczenia podatku.

Od powyższego wyroku organ złożył skargę kasacyjną do NSA.

Stanowisko NSA

NSA, w odróżnieniu od sądu pierwszej instancji, podzielił stanowisko autora skargi kasacyjnej. W uzasadnieniu wskazał, że art. 86 ust. 1 wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi. Sąd stanął na stanowisku, że gminie będzie przysługiwało jedynie prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego od wydatków ponoszonych w związku z budową przystanku wraz z infrastrukturą towarzyszącą, przy zastosowaniu sposobu określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a-2 h ustawy z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r.

Co to oznacza dla samorządów?

W ostatnich latach widzimy dynamiczny rozwój inwestycji samorządowych w obszarze dróg i infrastruktury transportowej. To z kolei, wraz z nieprecyzyjnym brzmieniem niektórych przepisów podatkowych, prowadzi wprost do wątpliwości dotyczących zakresu prawa do odliczenia VAT. W opisanej sprawie organy i sądy nie były ze sobą zgodne, co wskazuje również na brak jednolitej, ukształtowanej linii orzeczniczej. 

Biorąc zatem pod uwagę aktualne otoczenie prawne, jednostki samorządu terytorialnego powinny każdorazowo, rozpoczynając nową inwestycję, analizować jej skutki podatkowe, a w szczególności kwestię odliczalności podatku VAT.