Opinia Rzecznika Generalnego| Pojęcie podatnika i rola partnera współfinansującego projekt

Sprawa będąca przedmiotem opinii dotyczyła dwóch osób, które wspólnie zaplanowały i zrealizowały przedsięwzięcie budowlane. Zgodnie z zawartym porozumieniem i uwzględnionym w nim podziałem zadań, jeden z partnerów uczestniczył jedynie w finansowaniu kosztów inwestycji oraz podejmowaniu kluczowych decyzji. Za faktyczną realizację przedsięwzięcia oraz sprzedaż wybudowanych budynków odpowiedzialny był drugi z partnerów (partner wykonawczy), który samodzielnie występował we własnym imieniu jako strona transakcji gospodarczych. Zysk ze sprzedaży podlegał natomiast podziałowi, zgodnie z ustalonymi udziałami.

Organy podatkowe właściwe w sprawie uznały, że sprzedaż wybudowanych nieruchomości stanowi dla partnera wykonawczego działalność opodatkowaną VAT, a tym samym jest on zobowiązany do rozliczenia podatku należnego w odpowiedniej wysokości. W związku z tą decyzją i jej późniejszym zaskarżeniem, w kolejnych instancjach pojawiła się wątpliwość, jak w analizowanej sytuacji powinno zostać zinterpretowane pojęcie „podatnika”, tj. w szczególności, czy można uznać, że podatnikiem z tytułu sprzedaży nieruchomości jest wyłącznie partner wykonawczy.

Rozpatrując przedmiotową sprawę Rzecznik Generalny w pierwszej kolejności zwrócił uwagę, że aby uznać daną osobę za podatnika VAT, musi ona mieć zdolność prawną i możliwość występowania we własnym imieniu w obrocie prawnym. W tym kontekście wątpliwe jest, aby cechy takie mogły zostać przypisane takiemu porozumieniu zawartemu przez dwóch partnerów, z jakim mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie. Kwestia ta powinna jednakże zostać każdorazowo przeanalizowana na podstawie przepisów obowiązujących w danym państwie członkowskim.

Niezależnie od powyższego Rzecznik Generalny wskazał, że nawet w przypadku uznania, iż zawarte porozumienie może występować jako podatnik VAT, w analizowanej sprawie przypadek ten nie znajdzie zastosowania. Partner wykonawczy, na każdym etapie realizacji inwestycji działał bowiem w pierwszej kolejności samodzielnie, na własny rachunek oraz własne ryzyko. Dopiero w dalszej kolejności, na mocy powziętych decyzji, mógł przenieść część ryzyka na inną osobę lub zobowiązany został do podziału zysku z drugim partnerem. Tym samym, w ocenie Rzecznika Generalnego, to wyłącznie partner wykonawczy jest podatnikiem VAT z tytułu zbycia nieruchomości. Stanowiska tego nie zmienia uprawnienie drugiego partnera do współdecydowania o inwestycji oraz uzyskania zysku z tytułu sprzedaży.

Choć komentowana opinia jest niewątpliwie niekorzystna dla strony skarżącej, należy zgodzić się ze stanowiskiem w niej przedstawionym. W szczególności analizując, czy takie rozstrzygnięcie nie narazi partnera wykonawczego na nadmierne obciążenia, należy wskazać, że zawierając stosowne porozumienie strony mogą uzgodnić również odpowiedni podział i zwrot kosztów związanych z należnym podatkiem VAT.

Przedmiotowe zagadnienie, a w szczególności rola partnera niezaangażowanego bezpośrednio w realizowane transakcje, nie było dotychczas rozpatrywane przez Trybunał. Tym samym wydany wyrok będzie niewątpliwie interesujący dla podatników.

Końcowo warto wskazać, że choć opinia Rzecznika Generalnego nie wiąże składu orzekającego Trybunału, w większości przypadków rozstrzygnięcia te są ze sobą zgodne.