Podatek można zapłacić przez wyręczyciela

Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że zobowiązanie podatkowe płatnika wygasa również w przypadku, kiedy kiedy transfer należności podatkowych realizowany jest przez podmiot trzeci. Konieczne jest aby podatek został opłacony ze środków podatnika, aby zaangażowany podmiot miał do wykonania tej czynności umocowanie oraz aby wiedzę o tym fakcie miał organ podatkowy, na rzecz którego dokonywana jest konkretna wpłata należności.

Niemiecki przedsiębiorąca zatrudnia pracowników, których zamierza oddelegować do wykonywania pracy na terytorium Polski. Celem dopełnienia obowiązków podatkowych i zusowskich postanowił zatrudnić polską spółkę doradczą, z którą podpisał umowę o świadczenie usług kadrowo-płacowych. Wśród obowiązków spółki doradczej jest sporządzanie miesięcznych list płac, wypłata wynagrodzeń, ale również realizacja przelewów m.in. zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe, niemiecki pracodawca zadał pytanie czy zapłata zaliczek na PIT przez usługodawcę działającego charakterze "posłańca" (wyręczyciela) spowoduje wygaśnięcie zobowiązania po jego stronie jako płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych?

Spór jest ciekawy, ponieważ NSA postawił jasną granicę pomiędzy zapłatą podatku a wpłatą podatku. Sąd argumentuje, że podatek to świadczenie publicznoprawne, które nie może zostać przeniesione na inną osobę niż płatnik lub podatnik – np. w drodze umowy cywilnoprawnej. Zatem niedopuszczalne jest zawarcie umowy cywilnoprawnej, która przenosi zobowiązanie i obowiązek zapłaty podatku na inny podmiot.

Niemniej jednak, jeżeli podmiot trzeci jest zaangażowany jako wyręczyciel lub posłaniec wpłata podatku w imieniu płatnika lub podatnika jest dopuszczalna i rozpoznawana jako czynność materialno-techniczna. Warunkiem jest, aby wpłacony podatek pochodził ze środków podatnika, ale także aby istniał stosunek prawny, który stanowi podstawę do dokonania płatności podatku przez wyręczyciela. Sąd wskazuje, że istotne również jest aby wiedzę o wpłacie środków przez posłańca miał również organ podatkowy, na rzecz którego dokonywana jest konkretna wpłata należności od płatnika.

NSA odniósł się również do nowelizacji, która dopuściła możliwość dokonania zapłaty podatku w miejsce pierwotnie zobowiązanego dłużnika podatkowego. Orzeczenie mówi, że to domniemanie prawne, które nakazuje uznanie wpłat osób wskazanych w art. 62b Ordynacji za pochodzące ze środków podatnika potwierdza możliwość dokonania załapały podatku właśnie przez osoby trzecie zamiast podatnika.

Przepisu tego nie należy interpretować jako wykluczającego możliwości dokonywania płatności podatku za pośrednictwem podmiotu, który ma charakter posłańca lub wyręczyciela.

Warto zaznaczyć, że sąd odniósł się wprost do zapytania przedsiębiorcy i poruszył warunki uznania za posłańca, ale nie odniósł się do kwestii czy na zagranicznym pracodawcy ciążą obowiązki płatnika polskiego podatku dochodowego od osób fizycznych. W sytuacji  pracownika, który świadczy pracę w Polsce na podstawie zagranicznej umowy o pracę, to on jest odpowiedzialny za kalkulacje i płatność podatku PIT. Niemniej jednak, podążając za wykładnią przedstawioną przez sąd, nie stoi na przeszkodzie aby pracownik skorzystał z usług posłańca, jeżeli chodzi wpłatę podatku do polskiego Urzędu.