Nieodpłatne nabycie akcji w programie motywacyjnym nie powoduje powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu PIT

Nieodpłatne nabycie przez podatnika akcji zastrzeżonych w ramach programu motywacyjnego nie stanowi zdarzenia powodującego powstanie przychodu w rozumieniu ustawy o PIT. Przychód taki powstanie dopiero w momencie odpłatnego zbycia akcji i będzie stanowił przychód z kapitałów pieniężnych.

Sprawa dotyczyła podatnika zatrudnionego przez spółkę zależną od spółki z siedzibą w USA, wchodzącą w skład międzynarodowej grupy. Podatnik został objęty programem motywacyjnym organizowanym przez spółkę z siedzibą w USA. W ramach programu motywacyjnego pracownik może otrzymać opcje nabycia akcji oraz zastrzeżone akcje spółki amerykańskiej. Opcje nabycia akcji przyznawane są bezpłatnie i co do zasady są niezbywalne. W przypadku ich realizacji  przychodem podatnika jest kwota będąca różnicą pomiędzy wartością opcji z dnia sprzedaży a ich wartością z dnia przyznania. W programie mogą zostać również przyznane zastrzeżone  akcje spółki amerykańskiej. Akcje, do czasu ich sprzedania, dają prawo do otrzymywania dywidendy. W przypadku podjęcia decyzji o sprzedaży  przychodem podatnika jest kwota, będąca wynikiem ilości sprzedawanych akcji pomnożonych przez kurs giełdowy akcji w momencie ich sprzedaży. 

Na tym tle podatnik zadał następujące pytanie:

Czy dochód otrzymywany z tytułu realizacji opcji na akcje/z tytułu przyznania akcji zastrzeżonych powinien zostać zakwalifikowany do źródła przychodów jakim są kapitały pieniężne i opodatkowany przez podatnika samodzielnie według stawki 19% w momencie otrzymania przez niego rozliczenia pieniężnego z tytułu objęcia wnioskodawcy programem motywacyjnym?

Zdaniem podatnik nieodpłatne otrzymanie zarówno opcji na akcje, jaki i akcji spółki amerykańskiej, nie spowoduje powstania przychodu podatkowy. Dopiero realizacji tych  praw doprowadzi do powstania przychodu. Dochody osiągnięte w efekcie odpłatnego zbycia akcji  należy będzie zakwalifikować jako kapitały pieniężne i opodatkować według stawki 19% proc. 

Stanowisko organu 

Dyrektor IS w Warszawie nie zgodził się ze stanowiskiem podatnika w odniesieniu do braku powstania przychodu z tytułu nieodpłatnego przyznania akcji zastrzeżonych spółki amerykańskiej. W części dotyczącej realizacji opcji na akcje uprawniających do wypłaty równowartości akcji w gotówce oraz sprzedaży przyznanych nieodpłatnie akcji zastrzeżonych organ uznał twierdzenia podatnika za prawidłowe Organ w uzasadnieniu wskazał, że nieodpłatne otrzymanie w ramach programu motywacyjnego akcji zastrzeżonych dających podatnikowi uprawnienie do czerpania korzyści wynikających z akcji w postaci prawa do dywidendy, skutkuje uzyskaniem przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Przychód ten należy zakwalifikować do przychód z innych źródeł.  W konsekwencji podatnik będzie zobowiązany wykazać przychód z otrzymania akcji w zeznaniu rocznym składanym za rok, w którym nabył je od spółki.

Wyrok WSA

WSA w Warszawie nie zgodził się ze stanowiskiem organu i uchylił zaskarżoną interpretację. W uzasadnieniu wskazał, że nieodpłatne objęcie akcji nie powoduje samo w sobie powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dopiero w momencie sprzedaży akcji ujawnia się rzeczywisty przychód z objęcia akcji. W ocenie sądu nabywając akcje podatnik nabywa określone uprawnienia niemajątkowe i majątkowe, których realizacja dopiero w przyszłości może wiązać się z przysporzeniem majątkowym. Przyjęta przez organ wykładnia prowadziłaby w przypadku nieodpłatnego nabycia akcji do podwójnego opodatkowania tego samego przychodu. 

Wyrok NSA

NSA również nie zgodził się ze stanowiskiem organu podatkowego i oddalił jego skargę kasacyjną. Zdaniem sądu otrzymanie akcji w ramach programu motywacyjnego nie rodzi przychodu podatkowego. Akcje są takim składnikiem majątku, który może dać przychód dopiero w momencie ich zbycia w drodze sprzedaży lub zamiany, ewentualnie podczas innych czynności. Uznanie, że przychód powstaje w momencie nieodpłatnego nabycia akcji w ramach programu motywacyjnego oraz że dochodem z tej czynności jest wartość rynkowa akcji prowadziłoby do opodatkowania wartości wyrażonej w pieniądzu, której podatnik w momencie uzyskania akcji nie osiągnął. Dopiero zbycie akcji pozwala ustalić jaki dochód osiągnął podatnik. W konsekwencji przychód podatkowy powstanie dopiero w momencie sprzedaży akcji przez podatnika.