Koniec z limitem art. 15e ustawy o CIT w Specjalnej Strefie Ekonomicznej

Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok, który ma kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia kwestii limitowania w działalności zwolnionej kosztów usług niematerialnych nabywanych od podmiotów powiązanych (art. 15e ustawy o CIT). Wyrok ten może wprowadzić spore zamieszenie w rozliczeniach podatkowych przedsiębiorców prowadzących działalność na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej lub Polskiej Strefy Inwestycji.

O możliwym rozstrzygnięciu w tym zakresie informowaliśmy już we wcześniejszym artykule.

W październiku tego roku NSA utrzymał w mocy wcześniejszy wyrok WSA, zgodnie z którym w kalkulacji limitu EBITDA należy uwzględnić tylko przychody i koszty związane z działalnością opodatkowaną – konsekwentnie jednak limitowaniu nie będą podlegać koszty działalności zwolnionej. Wyrok NSA stanowi więc potwierdzenie, że do przychodów i kosztów działalności zwolnionej art. 15e ustawy o CIT nie powinien znaleźć zastosowania, z czym nie zgadzają się organy.

Dotychczasowa praktyka organów i sądów

Organy podatkowe prezentują stanowisko, że limit EBITDA powinno kalkulować się na podstawie całego wyniku – zwolnionego i opodatkowanego, a koszty usług niematerialnych w działalności zwolnionej powinny być limitowane na takich samych zasadach jak w działalności opodatkowanej.

Sądy co do zasady nie podzielają wykładni prezentowanej przez organy podatkowe. W wydawanych wyrokach jednoznacznie stwierdzają, że skoro w art. 15e ust. 4 nakazano odpowiednie stosowanie art. 7 ust. 3 ustawy o CIT, to zrobiono to w konkretnym celu, a więc wyłączono stosowanie limitowania kosztów usług niematerialnych do dochodów uzyskiwanych z działalności zwolnionej, które to dochody są wolne od podatku. Sądy zauważają, że stosowanie limitu kosztów usług niematerialnych w działalności zwolnionej nie jest konieczne, skoro sam dochód nie jest opodatkowany. 

W tym zakresie pojawiło się jedno stanowisko przeciwne - w marcu WSA w Gliwicach (sygn. I SA/Gl 1299/19) opowiedział się za podejściem organów. Pozostałe sądy orzekały w tym zakresie dotychczas jednolicie. NSA podzielił stanowisko większości sądów i oddalił skargę kasacyjną organu podatkowego. 

Co to oznacza?

Na pierwszy rzut oka sprawa wydaje się rozstrzygnięta. Zdaniem sądów art. 15e nie powinien mieć zastosowania do działalności zwolnionej, a więc limit EBITDA powinien być liczony tylko na podstawie przychodów i kosztów z działalności opodatkowanej, a wszelkie koszty usług niematerialnych przypisane do działalności zwolnionej nie powinny być limitowane. 

Zgodnie z tym podejściem, przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia dochodu w CIT nie muszą kalkulować wspólnego limitu EBITDA dla działalności zwolnionej i opodatkowanej. Wystarczy, że skalkulują limit EBITDA na podstawie przychodów i kosztów działalności opodatkowanej, a następnie wyłączą odpowiednią nadwyżkę kosztów usług niematerialnych przypisanych tylko do działalności opodatkowanej. Nic poza tym. Wszystkie koszty usług niematerialnych w działalności zwolnionej nie będą limitowane.

Niemniej, rozstrzygnięcie NSA może istotnie skomplikować sytuację przedsiębiorcom, którzy stosowali podejście prezentowane przez organy podatkowe, bowiem zmienia ono dotychczasowe zasady liczenia limitu EBITDA.

Dodatkowo, nie dla wszystkich przedsiębiorców podejście zaprezentowane przez sądy może się okazać korzystniejsze. Wzajemne zależności pomiędzy wysokością ponoszonych kosztów usług niematerialnych a wysokością osiąganych dochodów w działalności opodatkowanej i zwolnionej będą miały istotny wpływ na to, czy wykładnia zaprezentowana przez sądy przełoży się na mniejsze lub większe obciążenia podatkowe lub tempo zużycia dostępnej pomocy publicznej. 

Co więcej, organy podatkowe mogą nie być skore, żeby od razu zmienić swoje podejście, argumentując, że jest to wyrok w indywidualnej sprawie i nie są związane zaprezentowaną przez NSA wykładnią.

Co dalej?

Pierwszy wyrok NSA stanie się zapewne początkiem kolejnej fali wniosków o interpretacje indywidualne. Część podatników może chcieć zabezpieczyć dotychczasowe podejście organów w drodze interpretacji, znowu inni - wręcz przeciwnie, będą próbowali przekonać organy, że podejście sądów jest bardziej uzasadnione. 

Limitowanie kosztów usług niematerialnych w działalności zwolnionej pomimo najnowszego rozstrzygnięcia NSA nadal bowiem pozostaje sprawą otwartą i skomplikowaną. Nie jest wykluczone, że przedsiębiorcy, pomimo wskazania określonego kierunku przez NSA, świadomie bądź nieświadomie będą stosować podejście prezentowane przez organy. Do wypracowania jednego, spójnego podejścia, które będzie akceptowane zarówno przez organy jak i sądy nadal daleka droga. 

Niezmiennie każdy z podmiotów korzystających ze zwolnienia powinien już teraz przeprowadzić analizę, jak oba podejścia wpływają na jego rozliczenia, a następnie podjąć decyzję, jak zabezpieczyć się przed ryzykiem w tym zakresie.