Importer niebędący właścicielem towaru nie odliczy VAT importowego

W dniu 8 października Europejski Trybunał Sprawiedliwości wydał postanowienie w sprawie C-621/19 (Weindel Logistik Service), dotyczące możliwości odzyskania VAT zapłaconego od towarów importowanych, w sytuacji gdy nie są one własnością importera.

Sprawa dotyczyła słowackiej spółki Weindel Logistik Service, która prowadząc działalność gospodarczą w branży usług remontowych, importowała towary pozostające własnością jej klienta w Szwajcarii, wykonując na nich usługi przepakowania (toll manufacturing). Towar po zaimportowaniu przez Spółkę był przez nią przepakowywany na terenie Słowacji, a następnie trafiał do innych państw członkowskich UE lub był wywożony do państw trzecich. Spółka działając jako importer, zobowiązana była do zapłaty VAT importowego za otrzymane towary, a jej stanowisko dotyczyło prawa do odliczenia tego podatku od wartości dodanej we wskazanym modelu transakcyjnym. Co istotne, w ramach opisywanych transakcji Weindel Logistic Service wystawiał na rzecz swojego szwajcarskiego klienta faktury, jednak tylko i wyłącznie za świadczone usługi przepakowania, a nie związane bezpośrednio z samym importowanym towarem. 

W opisanym stanie faktycznym Trybunał wskazał, że podmioty, które importują towary nie będąc ich właścicielami, nie mogą skorzystać z prawa do odliczenia VAT importowego, chyba że mogą wykazać, że koszt importu jest wliczony w cenę dokonywanych przez nie sprzedaży lub w cenę towarów lub usług dostarczonych przez podatnika w ramach jego działalności gospodarczej. 

Tym samym Trybunał niejako potwierdził swoje dotychczasowe stanowisko (min. wyrok z dnia 14 września 2017 r., C-132/16 w sprawie Iberdrola Inmobiliaria Real Estate Investments; wyrok z dnia 25 czerwca 2015 r., C-187/14 DSV Road A/S, wyrok z 29 października 2009 r., C-29/08 AB SKF oraz wyrok z 16 lutego 2012 r., C-118/11 EON), a także wytyczne unijnego Komitetu ds. VAT, zgodnie z którymi podatnik wyznaczony jako zobowiązany do zapłaty VAT z tytułu importu nie jest uprawniony do odliczenia VAT, gdy spełnione są dwa warunki, a mianowicie, z jednej strony, gdy podatnik nie uzyskuje prawa do rozporządzania towarami jako właściciel, a z drugiej strony, gdy koszt towarów nie ma bezpośredniego i ścisłego związku z jego działalnością gospodarczą.

Stanowisko Trybunału jest tożsame z prezentowanym do tej pory w polskim orzecznictwie. Polskie organy skarbowe zgodnie stwierdzały, że fakt poniesienia obciążenia VAT z tytułu importu samo w sobie nie oznacza możliwości jego odliczenia w przypadkach, w których importer nie staje się właścicielem towarów, gdyż koszty zaimportowanych towarów (komponentów) nie stanowią części składowej kosztów wynagrodzenia spółki, uwzględnionej w cenie wykonanej usługi. Samo świadczenie usług na powierzonych towarach nie jest więc tożsame z wykorzystaniem importowanych towarów do czynności opodatkowanych (tak np. 0115-KDIT1-3.4012.822.2018.2.BJ z 28 stycznia 2019 r.; 0114-KDIP1-2.4012.229.2018.1.RM z 6 lipca 2018 r.; 0114-KDIP1-2.4012.18.2017.2.KT z 11 maja 2017 r.). Podobne stanowisko da się zaobserwować w orzecznictwie sądów administracyjnych (tak np. WSA w Gliwicach, III SA/Gl 183/17 z 28 marca 2017 r.). Warto również wspomnieć, że w praktyce polskich organów zdarzały się orzeczenia odmienne, w których przyznawano prawo do odliczenia importerom wykonującym usługi na towarze powierzonym, jednak były one wydawane przed wyrokiem w sprawie DSV Road A/S, który zdecydowanie wyznaczył linię orzeczniczą w tym aspekcie (tak np.ITPP3/4512-109/15/AT z 25 maja 2015 r.).

W związku z powyższym, w celu dokonania właściwej oceny ewentualnych skutków w zakresie odliczenia VAT w przypadku importu, który nie został dokonany przez właściciela towarów, a w szczególności gdy importer działa jako usługodawca (tzw. "toller"), zaleca się przeprowadzenie dokładnej analizy elementów transakcji i ustalenie, czy warunki wymagane do odliczenia VAT są spełnione, szczególnie w kontekście przedstawionych powyżej stanowisk.