Pytanie prejudycjalne: Czy fundusz zarządzany wewnętrznie może korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych?

WSA skierował do TSUE pytanie prejudycjalne dotyczące tego czy dyrektywa 2009/65/WE sprzeciwia się przepisom krajowym, które uzależniają zwolnienie z podatku dochodowego instytucji wspólnego inwestowania od wymogu zarządzania nią przez podmioty zewnętrzne, które prowadzą działalność na podstawie zezwolenia właściwych organów nadzoru nad rynkiem finansowym państwa siedziby funduszu. 

Stan faktyczny

Sprawa, która trafiła do WSA jest pokłosiem wniosku o interpretację złożonego przez  zagraniczny fundusz (dalej: spółka lub fundusz). Zwrócił się on do polskich organów podatkowych o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej kwestii, czy wskazane w zdarzeniu przyszłym przychody (dochody) uzyskiwane przez fundusz korzystają ze zwolnienia określonego przewidzianego w ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej : ustawa o CIT). 

Spółka posiada status specjalistycznego funduszu inwestycyjnego, nadany przez Commission de Surveillance du Secteur Financier (dalej: CSSF) tj. polskiego odpowiednika Komisji Nadzoru Finansowego.Fundusz jest luxemburskim rezydentem podatkowym i podlega tam nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. We wniosku spółka wskazała, że dokonuje inwestycji m.in w akcje spółek notowanych na giełdach papierów wartościowych, w tym również na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Status prawny funduszu został określony dokumentami ustrojowymi spółki, które zostały zatwierdzone przez CSSF. Z treści przedmiotowego statutu wynika, że, fundusz jest zarządzany wewnętrznie przez Zarząd Funduszu. Na prowadzenie działalności fundusz uzyskał zezwolenie, licencję  od CSSF i podlega bezpośredniemu nadzorowi sprawowanemu przez CSSF. Wnioskodawca wskazał, że obecnie wyłącznym przedmiotem działalności Funduszu jest zbiorowe lokowanie środków pieniężnych, zebranych w drodze niepublicznego proponowania nabycia udziałów Funduszu, w papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

W związku z powyższym Fundusz, we wniosku o interpretację zadał następujące pytanie:

Czy wskazane w zdarzeniu przyszłym przychody (dochody) uzyskiwane przez Fundusz korzystają ze zwolnienia określonego w art. 17 ust. 1 pkt 58 ustawa o CIT?

Zdaniem funduszu, we wskazanym stanie faktycznym uzyskiwane przychody (dochody) korzystają ze zwolnienia. We wniosku wskazano, że spełnia on wymagania wynikające z treści art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. a i d-e tej ustawy (zwolnienie podmiotowe w CIT). Natomiast w zakresie spełnienia wymagań określonych w art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. f ww. ustawy, tj. bycia zarządzanym przez podmioty, które prowadzą swoją działalność na podstawie zezwolenia właściwych organów nadzoru nad rynkiem finansowym państwa, w którym podmioty te mają siedzibę, wskazała, że interpretując art. 17 ust. 1 pkt 58 ustawy o CIT w z zw. z art. 18 i art. 63 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dalej: TFUE) oraz dyrektywą UCITS, Fundusz zarządzany wewnętrznie, jako zarządzający alternatywnym funduszem inwestycyjnym (AIFM), spełnia przesłanki pozwalające na skorzystanie ze zwolnienia w podatku dochodowym od osób prawnych a tym samym wskazane w stanie faktycznym przychody (dochody) uzyskiwane przez fundusz będą korzystać ze zwolnienia określonego tym przepisie. 

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że stanowisko Funduszu przedstawione we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego jest nieprawidłowe. Spółka złożyła skargę do WSA na wydaną interpretację. 

WSA ocenił, że istotą sporu przed sądem jest to, czy w przypadku, gdy Fundusz jest zarządzany wewnętrznie - przez Zarząd Funduszu, który uzyskał zezwolenie CSSF na zarządzanie funduszem i jest zarejestrowany przez CSSF jako zarejestrowany zarządzający alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i znajduje się na liście zarządzających prowadzonej przez CSSF - można uznać, że Fundusz ten spełnia warunek  zarządzania przez podmioty, które prowadzą swoją działalność na podstawie zezwolenia organów nadzoru nad rynkiem finansowym państwa, w którym podmioty te mają siedzibę. Zdaniem sądu, regulacja zawarta w art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. f ustawy o CIT  w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 58 tej ustawy, wprowadza obiektywne kryterium powodujące zróżnicowanie instytucji wspólnego inwestowania w zakresie transgranicznym poprzez przyznanie zwolnienia takim instytucjom jedynie w przypadku zarządzania nimi przez podmioty zewnętrzne, które posiadają zezwolenie właściwych organów. W przypadku utworzenia funduszu zarządzanego wewnętrznie takie zwolnienie już nie przysługuje. Problem prawny, który wyłonił się w postępowaniu, dotyczy oceny, czy ustawodawca krajowy, kierując się zasadą porównywalności podmiotów krajowych i zagranicznych może wprowadzić warunek formalny (sine qua non) zwolnienia podatkowego, tj. wymóg zarządzania funduszem inwestycyjnym oraz jednostką wspólnego inwestowania tylko przez podmiot zewnętrzny. W ocenie sądu, wykładnia prounijna doprowadziłaby do skutków contra legem, które nie są do pogodzenia z granicą wykładni, jaką sąd może w przedmiotowej sprawie się posłużyć. Wykładnia językowa wskazuje bowiem, że podmiot o jakim mowa w art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. f ustawy o CIT jest podmiotem zewnętrznym.  W związku z powyższym WSA w Gliwicach stwierdził, że istnieje konieczność zwrócenia się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym o następującej treści:.

Czy przepisy Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 roku w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS), a w szczególności art. 29 ust. 1 tej dyrektywy w zw. z art. 18, art. 49 oraz 63 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one ustanawianiu w przepisach krajowych wymogów formalnych, takich jak w postępowaniu głównym, w korzystaniu ze zwolnień od podatku dochodowego przez instytucje wspólnego inwestowania posiadające siedzibę w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, tj. od wymogu zarządzania nimi przez podmioty zewnętrzne, które prowadzą swoją działalność na podstawie zezwolenia właściwych organów nadzoru nad rynkiem finansowym państwa, w którym podmioty te mają siedzibę?

Sąd rozpoznającym sprawę skłania się przy tym do uznania, że przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 roku w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowej należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one ustanawianiu w przepisach krajowych wymogów formalnych, takich jak w postępowaniu głównym, w korzystaniu ze zwolnień od podatku dochodowego przez instytucje wspólnego inwestowania posiadające siedzibę w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, tj. od wymogu zarządzania nimi przez podmioty zewnętrzne, które prowadzą swoją działalność na podstawie zezwolenia właściwych organów nadzoru nad rynkiem finansowym państwa, w którym podmioty te mają siedzibę.