Zwrot prowizji lub opłaty przygotowawczej, spowodowany wcześniejszą spłatą kredytu jako koszt uzyskania przychodu

W przypadku zwrotu kosztów kredytu takich jak prowizja czy opłata przygotowawcza, kwota ta może zostać uznana za koszt uzyskania przychodów, który rozliczany jest jednorazowo z datą wpisu do ksiąg rachunkowych.

Sprawa dotyczyła Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo- Kredytowej, która prowadzi działalność w zakresie świadczenia usług finansowych. SKOK uzyskuje przychody między innymi w ramach świadczenia usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych. Przy wcześniejszych spłatach kredytów spółdzielnia, dokonywała obniżenia całkowitej sumy kredytu o kwotę odsetek doliczonych do rat spłaty kredytu za okres ,o który obowiązywanie umowy uległo skróceniu. Nie wypłacano jednak kosztów, które kredytobiorca ponosił jednorazowo, takich jak na przykład prowizja czy opłata przygotowawcza. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, C-383/18 L Sp. z o.o, z dnia 11 września 2019, potwierdzone zostało prawo klienta do zwrotu całkowitego kosztu kredytu, w tym opłat jednorazowych.

W związku z tym wnioskodawca zadał organowi podatkowemu następujące pytania:

• Czy proporcjonalny zwrot prowizji lub opłaty przygotowawczej dokonywany na bieżąco na skutek wcześniejszej spłaty kredytu i dotyczący prowizji stanowiących przychód związany ze zobowiązaniem podatkowym, które uległo przedawnieniu, stanowi koszt uzyskania przychodów?
• Czy proporcjonalny zwrot prowizji lub opłaty przygotowawczej dokonywany na bieżąco na skutek wcześniejszej spłaty kredytu i dotyczący prowizji stanowiących przychód związany ze zobowiązaniem podatkowym, które nie uległo przedawnieniu, stanowi koszt uzyskania przychodów?

Zdaniem wnioskodawcy, zarówno zwrot prowizji lub opłaty przygotowawczej stanowi koszt uzyskania przychodu, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, gdyż wydatek ten poniesiony został w celu uzyskania przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia jego źródła. Jednocześnie prowizje i opłaty przygotowawcze nie zostały wyłączone z puli kosztów w art. 16 ust.1 pkt 22 ustawy o CIT. Wydatek ten będzie również dobrze udokumentowany, zgodnie z procedurą reklamacyjną, tym samym spełniając przesłanki zawarte w ustawie, do uznania ich jako koszty uzyskania przychodów. 

W ocenie wnioskodawcy, koszt zwrotu prowizji nie powinien być uznawany za koszt związany bezpośrednio z przychodami, gdyż jest on skutkiem tego przychodu, a jego poniesienie w bieżącym okresie nie mogło prowadzić do powstania przychodu w przeszłości, ani nie można tych kosztów powiązać z konkretnymi przychodami. W związku z tym zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy o CIT, koszt ten potrącalny będzie w całości w dniu jego ujęcia w księgach rachunkowych

Jednocześnie, zdaniem wnioskodawcy, zwrot prowizji lub opłaty przygotowawczej nie stanowią korekty przychodów podatkowych, zgodnie z art. 12 ust. 3j- 3l ustawy o CIT, gdyż nie jest ona spowodowana błędem podatnika ani zgodnym działaniem stron umowy, podjętych po uzyskaniu przychodu podatkowego. Czynność wcześniejszej spłaty kredyt i zwrotu części prowizji nie może być również uznana jako zmiana warunków umowy, gdyż czynność ta jest niezależna od wnioskodawcy. 

Zobowiązanie podatkowe, które uległo przedawnieniu również nie podlega korekcie, zgodnie z art. 12 ust. 3I pkt 1 ustawy o CIT. Stanowisko to zostało również uzasadnione wcześniejszą interpretacją indywidualną o sygnaturze 0111-KDIB2-1.4010.161.2020.1.PB

Organ uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe i jednocześnie odstąpił od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.