Rozliczanie VAT przez gminę w związku z dostarczaniem energii cieplnej

Gminie przysługuje prawo do odliczenia części podatku VAT naliczonego w związku z wykorzystaniem infrastruktury ciepłowniczej w celu odpłatnej dostawy energii cieplnej do odbiorców zewnętrznych, jak i dostawy energii cieplnej do odbiorców wewnętrznych, przy wykorzystaniu prewspółczynnika obliczonego według udziału procentowego, w jakim infrastruktura wykorzystywana jest do wykonywania działalności gospodarczej przy zastosowaniu klucza odliczenia wyliczonego według udziału ilości energii cieplnej dostarczonej do odbiorców zewnętrznych (czynności opodatkowane VAT) w ilości energii cieplnej dostarczonej ogółem (tj. do odbiorców zewnętrznych oraz do odbiorców wewnętrznych).

Stan faktyczny

Z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej wystąpiła gmina, która w ramach swoich działań poniosła wydatki na Inwestycję związaną z modernizacją sieci ciepłowniczej oraz budową nowej sieci przemysłowej wraz z przyłączeniem do ekologicznego źródła ciepła.

W strukturze organizacyjnej Gminy znajduje się Zakład Usług Publicznych, funkcjonujący w formie samorządowego zakładu budżetowego.

Przy pomocy infrastruktury ciepłowniczej powstałej w ramach inwestycji Gmina (za pośrednictwem Zakładu) świadczy na podstawie umów cywilnoprawnych usługi dystrybucji energii cieplnej i dostawy energii cieplnej do mieszkańców, przedsiębiorców i instytucji z terenu Gminy. 

W związku z powyższym Gmina zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem, czy będzie jej przysługiwało  prawo do odliczenia części podatku VAT naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki na inwestycję. Odliczana część podatku zostanie obliczona według udziału procentowego, w jakim Infrastruktura wykorzystywana jest do wykonywania działalności gospodarczej przy zastosowaniu klucza odliczenia wyliczonego według udziału ilości energii cieplnej dostarczonej do odbiorców zewnętrznych (czynności opodatkowane VAT) w ilości energii cieplnej dostarczonej ogółem (tj. do odbiorców zewnętrznych i do odbiorców wewnętrznych).

Stanowisko gminy

W ocenie Gminy w odniesieniu do wydatków na opisaną inwestycję, klucz odliczenia VAT oparty o pomiar ilości dostarczonej energii cieplnej jest najbardziej odpowiedni, gdyż sposób ten odzwierciedla rzeczywiste wykorzystywanie wybudowanej infrastruktury w ramach czynności wykonywanych przez Gminę..  

Sposób ten najlepiej odzwierciedla specyfikę działalności ciepłowniczej oraz nabyć Gminy związanych z infrastrukturą. Wykorzystywana jest ona bowiem wyłącznie do dostawy ciepła, a zatem pomiar tego wykorzystania i określenie zakresu wykorzystania do różnych czynności dokonany może być precyzyjnie za pomocą ilości dostarczonej energii cieplnej. 

Reasumując, w związku z wykorzystywaniem infrastruktury przez Gminę zarówno w celu odpłatnej dostawy energii cieplnej do odbiorców zewnętrznych jak i wewnętrznych, Gminie przysługuje prawo do odliczenia części podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki na inwestycję, przy zastosowaniu przedstawionego klucza odliczenia.

Stanowisko organu podatkowego 

Organ podatkowy uznał stanowisko gminy za prawidłowe. Organ podkreślił, że w przypadku jednostki samorządu terytorialnego, która wykonuje nałożone na nią zadania przy pomocy zakładu budżetowego, prewspółczynnik służący do wyliczenia podatku naliczonego jest ustalany co do zasady w sposób reprezentatywny dla każdego z tych podmiotów w oparciu o wysokość zrealizowanego obrotu z działalności gospodarczej odniesionego do zrealizowanych dochodów (przychodów). Zapewnia to najpełniej realizację ustawowego wymogu, aby odliczenie podatku następowało wyłącznie w odniesieniu do opodatkowanej działalności gospodarczej. 

Ustawodawca daje jednak podatnikom również możliwość zastosowania innego sposobu określenia proporcji w sytuacji, gdy wybrany przez podatnika sposób jest bardziej reprezentatywny od tego, który narzucają przepisy. Zatem Gmina może zastosować inną metodę tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy wybrana przez nie metoda jest bardziej reprezentatywna i tym samym najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej działalności. 

W przedstawionej sprawie, sposób określenia proporcji w tym konkretnym przypadku może zostać uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez Gminę działalności i dokonywanych nabyć. Infrastruktura wykorzystywana jest wyłącznie do dostawy energii cieplnej. W tym przypadku Gmina jest w stanie precyzyjnie wskazać ilość energii cieplnej dostarczonej z wykorzystaniem Infrastruktury do odbiorców zewnętrznych i do odbiorców wewnętrznych. 

Na podstawie tego Gmina będzie uprawniona do odliczenia części podatku VAT naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki na inwestycję, obliczonej według udziału procentowego, w jakim infrastruktura wykorzystywana jest do wykonywania działalności gospodarczej przy zastosowaniu klucza odliczenia wyliczonego według udziału ilości energii cieplnej dostarczonej do odbiorców zewnętrznych i wewnętrznych.

Co to oznacza dla samorządów?

Opisane rozstrzygnięcie wpisuje się w linię interpretacyjną i orzeczniczą ostatnich lat. Wieloletnie batalie sądowe prowadzone przez samorządy w sprawach dotyczących możliwości zastosowania własnej metody kalkulacji prewspółczynnika doprowadziły do wypracowania jednolitego stanowiska, zgodnie z którym w określonych obszarach stosowanie takich rozwiązań jest dopuszczalne. Najczęściej sprawy te dotyczyły działalności wodno-kanalizacyjnej. Jak jednak można wywnioskować po omówionej interpretacji, wypracowane zasady mogą znaleźć zastosowanie również w odniesieniu do innych obszarów, w tym dostawy energii cieplnej.

Podobne decyzje organów podatkowych zasługują na aprobatę - pozwalają one bowiem na osiągnięcie stanu, w którym samorządy, realizując działalność gospodarczą / komercyjną (nawet w ramach zadań własnych) traktowane są analogicznie jak podmioty prywatne, tzn. w sposób, który pozwala na zachowanie neutralności podatku VAT.