Premia pieniężna wypłacana leasingobiorcy za nieskorzystanie z prawa wykupu leasingowanego pojazdu a prawo do odliczenia VAT

Premia pieniężna wypłacana leasingobiorcy za nieskorzystanie z prawa wykupu pojazdu po zakończeniu podstawowego okresu leasingu stanowi usługę opodatkowaną VAT, od której przysługuje prawo odliczenia VAT naliczonego.

Stan faktyczny

Spółka będąca czynnym podatnikiem VAT („Spółka”), której dotyczy omawiana sprawa, wskazała, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczyła usługi leasingu operacyjnego i finansowego oraz najmu długoterminowego głównie na rzecz przedsiębiorców będących czynnymi podatnikami VAT. Oprócz standardowych postanowień umownych, w kontraktach znajdowały się również klauzule, w świetle których leasingobiorca po zakończeniu podstawowego okresu leasingu, uprawniony był do wykupu pojazdu po bardzo okazyjnej cenie (zazwyczaj niższej niż jego wartość rynkowa). Skorzystanie z prawa wykupu wymagało wcześniejszego zgłoszenia woli nabycia pojazdu po zakończeniu okresu leasingu. Ze względów biznesowych Spółka postanowiła podjąć działania zmierzające do zwiększenia liczby pojazdów, które po zakończeniu umowy pozostawać miały własnością Spółki. W tym celu leasingobiorcom, którzy z odpowiednim wyprzedzeniem zgłosili chęć skorzystania z prawa wykupu pojazdu, Spółka postanowiła wypłacać specjalną gratyfikację („Premia”), w zamian za którą leasingobiorcy mieli odstępować od wykupu pojazdu. Leasingobiorcy, którzy takiej woli nie zgłosili, Premii nie otrzymywali. Premia wypłacana była jednorazowo, po spełnieniu wszystkich wymaganych w umowie przesłanek, m.in. zapłacie wszystkich rat z tytułu leasingu, rozliczeniu szkód komunikacyjnych czy też wykonaniu zaległych napraw i przeglądów. Wypłata Premii miała formę pieniężną, a Spółka nie przewidywała alternatywnych form jej zapłaty, jak np. kompensaty z tytułu niezapłaconych rat leasingowych. Spółka zawnioskowała o potwierdzenie prawidłowości podejścia, zgodnie z którym Premia stanowiła wynagrodzenie za usługę świadczoną przez leasingobiorcę na rzecz Spółki, a w efekcie Spółce przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktury wystawionej przez leasingobiorcę.

Stanowisko organu

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej („Dyrektor”) potwierdził stanowisko Spółki. W uzasadnieniu interpretacji indywidualnej wskazał, że w rozpatrywanej sprawie wystąpi świadczenie usług, gdyż Premia zostanie wypłacona w zamian za świadczenie polegające na rezygnacji z wykupu pojazdu będącego przedmiotem umowy leasingu, a więc stworzeniu możliwości dalszego wykorzystywania przez Spółkę pojazdu w działalności gospodarczej. Otrzymana przez leasingobiorcę Premia stanowić będzie więc zapłatę za konkretne świadczenie i będzie wynikać wprost z łączącego Spółkę oraz leasingobiorcę stosunku zobowiązaniowego.

W dalszej części uzasadnienia Dyrektor podkreślił, że spełniona zostanie przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą Premii, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata Premii podlega opodatkowaniu VAT. W konsekwencji Dyrektor uznał, że Premia z tytułu rezygnacji z wykupu pojazdu stanowić będzie w analizowanym przypadku wynagrodzenie za świadczenie usługi.

Jednocześnie Dyrektor potwierdził stanowisko Spółki w zakresie jej prawa do odliczenia VAT naliczonego z wystawionej przez leasingobiorcę faktury dokumentującej Premię. Dyrektor zauważył, że Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi leasingu operacyjnego i finansowego. Z kolei pojazdy, które po zakończeniu umowy pozostaną  własnością Spółki w związku z rezygnacją z wykupu przez leasingobiorcę przedmiotu umowy leasingu będą wykorzystywane przez Spółkę do czynności opodatkowanych VAT (np. staną się przedmiotem kolejnych umów leasingu). W związku z powyższym Spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT z wystawionej przez leasingobiorcę faktury dokumentującej Premię.

Komentarz

Omawiana interpretacja jest kolejnym potwierdzeniem, że rezygnacja podatnika ze skorzystania z przysługującego mu prawa jest kwalifikowana jako usługa podlegająca opodatkowaniu VAT. Należy w tym miejscu zauważyć, że wydawane w tym duchu rozstrzygnięcia dotyczą nie tylko konkretnego prawa wskazanego w omawianej interpretacji, ale nieskorzystania z prawa w zamian za wynagrodzenie w szerokim ujęciu. W praktyce dość często spotykaną sytuacją jest np. nieskorzystanie z prawa pierwokupu w zamian za wynagrodzenie. 

Dla przykładu, w interpretacji indywidualnej z 26 kwietnia 2023 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.80.2023.2.MAT) Dyrektor potwierdził, że odpłatne powstrzymanie się od żądania usunięcia wad oraz zwolnienie z odpowiedzialności gwarancyjnej, wynikające z porozumienia, będzie podlegało opodatkowaniu VAT jako odpłatne świadczenie usług.

Omawiana interpretacja, choć nie stanowi przełomowej, jest istotna dla podmiotów prowadzących działalność polegającą na zawieraniu umów leasingu lub najmu długoterminowego. Potwierdza ona bowiem możliwość odliczenia VAT od wynagrodzenia wypłacanego leasingobiorcom w zamian za nieskorzystanie z przysługującego im prawa, co ma wpływ na realizację polityki biznesowej podatnika oraz gwarantuje neutralność podatkową takiej transakcji.