1 stycznia 2024, w ramach nowelizacji ustawy o VAT (tzw. Slim VAT 3) oraz niektórych innych ustaw, zostały wprowadzone zmiany dotyczące sposobu rozliczania podatku od zysków kapitałowych dla osób fizycznych inwestujących w ramach funduszy inwestycyjnych. Nowe zasady opodatkowania mają zastosowanie do dochodów (przychodów) osiągniętych już w 2024 r.
Do końca 2023 r., podatek od zbycia lub umorzenia jednostek uczestnictwa w funduszach czy certyfikatów inwestycyjnych rozliczany był ryczałtowo (wg art. 30a ustawy o PIT). Oznaczało to, iż niemożliwe było kompensowanie transakcji skutkujących powstaniem dochodu, z transakcjami powodującymi stratę. Podatnik nie miał również możliwości rozliczenia straty z operacji na funduszach inwestycyjnych, jeśli jednocześnie osiągał dochód ze sprzedaży innych instrumentów finansowych - opodatkowanych zgodnie z art. 30b ustawy.
Zmiany przepisów od 1 stycznia 2024 roku
Od 2024 r. do katalogu przychodów opodatkowanych wg art. 30b ustawy o PIT zostały dodane dochody z uczestnictwa w funduszach kapitałowych.
W konsekwencji, możliwe będzie rozliczanie w zeznaniu rocznym PIT-38 za rok 2024:
- strat z tytułu umorzenia jednostek funduszu z dochodami ze zbycia akcji,
- strat ze zbycia akcji z dochodami z umorzenia jednostek funduszu,
- strat z tytułu umorzenia jednostek funduszu z dochodami z umorzenia innych jednostek funduszy kapitałowych.
Najnowsze zmiany prawne dają możliwość obniżenia wysokości podatku poprzez uwzględnienie strat podczas rozliczenia zysków z inwestycji. Te straty mogą pochodzić zarówno z inwestycji w same fundusze, jak i z transakcji na papierach wartościowych (takich jak akcje czy certyfikaty inwestycyjne) oraz z udziałów w spółkach. Dzięki temu możliwe jest obniżenie zobowiązania podatkowego, wykorzystując poniesione straty.
Straty te mogą być odliczane przez kolejne pięć lat podatkowych, z ograniczeniem kwoty odliczenia do 50% wartości straty. Jest również możliwe jednorazowe obniżenie dochodu z danego źródła o kwotę do 5 milionów złotych w jednym z pięciu kolejnych lat podatkowych. Niewykorzystana kwota straty może być rozliczona w pozostałych latach pięcioletniego okresu, z tymi samymi ograniczeniami, że roczne odliczenie nie może przekroczyć 50% wartości straty.
Obowiązkiem polskiego funduszu będzie przekazanie informacji PIT-8C, w którym zawarta będzie informacja o uzyskanym dochodzie lub wygenerowanej stracie z inwestycji w fundusze. Na tej podstawie będzie możliwe rozliczenie z urzędem skarbowym, wykazując dochód (zysk) lub stratę z inwestycji w zeznaniu PIT-38. Pierwsze takie rozliczenie będzie miało miejsce w 2025 r. za 2024 rok.
Korzyści wynikające ze zmiany
Jedną z korzyści jest opcja skompensowania strat z tytułu umarzania/odkupienia/konwersji jednostek uczestnictwa z zyskami (dochodami) z funduszy inwestycyjnych lub innych inwestycji kapitałowych lub też straty z innych inwestycji kapitałowych z zyskiem (dochodem) z funduszy inwestycyjnych.
Dodatkowo zapłata ewentualnego 19% podatku z tytułu odkupienia/konwersji jednostek uczestnictwa będzie dokonana w rozliczeniu rocznym przez Uczestnika (samodzielnie), czyli do końca kwietnia roku następującego po roku podatkowym wraz ze złożeniem zeznania rocznego PIT-38. Podatnik będzie dysponował do tego czasu kwotą uzyskaną z odkupienia/umorzenia jednostek, co pozwoli na dokonywanie reinwestycji uzyskanych środków.
Autorzy:
